Οι προσπάθειες της Ε.Ε. για σωτηρία της Ελλάδας, υπό την καθοδήγηση της Γερμανίας, αποτελούν την πιο δραματική από τις πρόσφατες ενδείξεις ότι η Ένωση των 27 χωρών οδεύει προς την κατεύθυνση της στενότερης οικονομικής συνεργασίας, όπως εκτιμούν πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές.
Ορισμένοι, μάλιστα, εμπλουτίζουν τα επιχειρήματά τους με δύο ακόμη πλευρές: Αφενός, με την πρόθεση αξιοποίησης των νέων εργαλείων που προσφέρει Συνθήκη της Λισαβόνας για τον καλύτερο συγχρονισμό της οικονομικής πολιτικής των χωρών-μελών και, αφετέρου, με την επικείμενη δημοσιοποίηση της έκθεσης του πρώην επιτρόπου Μάριο Μόντι αναφορικά με την αναζωογόνηση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς.
Η επιχείρηση διάσωσης δεν έχει να κάνει κυρίως με την αποφυγή μιας χρεοκοπίας της Ελλάδας -άλλωστε, το ενδεχόμενο αυτό είναι πολύ μικρό- όσο με την αποτροπή εκδήλωσης μελλοντικών κρίσεων, με τη διασφάλιση του ελέγχου των αρχών της Ε.Ε. στα δημοσιονομικά μεγέθη της Ελλάδας, που θα είναι πιο αυστηρός από οτιδήποτε έχουμε γνωρίσει στο παρελθόν έναντι άλλου μέλους της Ε.Ε.
«Θα υπάρξουν μακροπρόθεσμα σημαντικές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή νομισματική ένωση από αυτή την εξέλιξη», σχολίασε ο Ζακ Καϊλού, της RBS European Economics, για να προσθέσει: «Η κρίση δημιούργησε μια ευκαιρία για τους ηγέτες της Ε.Ε. να προωθήσουν τη δημοσιονομική ολοκλήρωση και συνεργασία, αλλά και να προχωρήσουν σε πιο σφικτή εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην περιοχή».
Ο Ρουβίκωνας
Βεβαίως, συζητώντας και αποφασίζοντας το σχέδιο σωτηρίας, ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης «διάβηκαν τον Ρουβίκωνα», με κατεύθυνση μια πλήρως συγκροτημένη νομισματική και δημοσιονομική ένωση. Τα θέματα φορολογίας, για παράδειγμα, εξακολουθούν να παραμένουν ένα πεδίο όπου η κάθε χώρα διατηρεί δικαίωμα άσκησης βέτο.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι «27» έχουν κάνει πολύ περισσότερα από το να... βρέξουν απλώς τα πόδια τους στο νερό. Η κεντρική ιδέα των όσων συνέβησαν είναι η Γερμανία και οι άλλες δημοσιονομικά πειθαρχημένες χώρες να προστατεύσουν την ιδιότητα του μέλους της ευρωζώνης που έχει η Ελλάδα, να διασφαλίσουν όμως το δικαίωμα, μέσω της Κομισιόν και του λεγόμενου Γιούρογκρουπ, να επιτηρούν τον προϋπολογισμό και τη γενικότερη οικονομική πολιτική της χώρας. Με τον τρόπο αυτό, εκφράζεται η ελπίδα ότι θα καθαρίσει η Κόπρος του Αυγείου από τους στάβλους του δημόσιου τομέα και του φοροεισπρακτικού μηχανισμού της Ελλάδας.
«Η τάση είναι να ενισχύουμε πάντοτε την ευρωπαϊκή ενοποίηση και όχι να την αποδυναμώνουμε», δήλωσε χαρακτηριστικά προς τους δημοσιογράφους ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. «Εάν με ρωτήσετε κατά πόσο, σε πέντε χρόνια από σήμερα, η Ε.Ε. θα είναι λιγότερο ή περισσότερο ενωμένη, θα σας απαντήσω περισσότερο», σημείωσε ο πρόεδρος της Κομισιόν.
Πάντως, η απουσία συγκεκριμένων προτάσεων που να αφορούν τις ποινές οι οποίες θα επιβάλονται στις χώρες εφόσον δεν πετυχαίνουν τους στόχους για τους οποίους έχουν δεσμευτεί, οδηγεί στο συμπέρασμα πως υπάρχουν όρια στην προθυμία των κυβερνήσεων, ακόμη και εντός της ευρωζώνης, να δεχθούν την υπαγωγή τους σε καθεστώς εποπτείας της Ε.Ε.