Ολοένα και περισσότεροι θεωρούν πως η αντιμετώπιση της κλιματικής
αλλαγής αποτελεί ένα από τα πιο πιεστικά προβλήματα της σύγχρονης εποχής. Πλέον
αναγνωρίζεται ευρέως η ανθρώπινη συμβολή στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Η παγκόσμιας κλίμακας εξάρτηση
σε ορυκτά καύσιμα δεν απειλεί μόνο το κλίμα: η συνεχώς αυξανόμενη μεταβλητότητα
των αγορών ενέργειας και οι υψηλές τιμές οδηγούν σε οικονομική αστάθεια.
Μακροπρόθεσμα, η εντεινόμενη ανάγκη για περιορισμένες πηγές άνθρακα, πετρελαίου
και φυσικού αερίου, θα αποδειχτεί μη αειφορική και πιθανόν να οδηγήσει σε
διεθνείς διαμάχες.
Η παγκόσμια οικονομία θα βρεθεί
αντιμέτωπη με την πλέον σοβαρή οικονομική κρίση της σύγχρονης ιστορίας, εάν δεν
τερματίσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα.
Θα πρέπει να δράσουμε άμεσα για
την ανανέωση της παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας με τρόπο που μειώνει το
μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα ρυπογόνα αέρια τα οποία, αν δεν μειωθούν
σημαντικά μέχρι το 2020, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο ζωής.
Η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης δεν
κατόρθωσε να καταλήξει στην προσδοκώμενη συμφωνία που θα συγκρατούσε την αύξηση
της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2οC και θα έδινε δικαίωμα ελπίδας για
τον πλανήτη.
Αντίθετα, ολοκληρώθηκε με την
έγκριση από μερικές χώρες ενός κειμένου συμφωνίας, το οποίο αναφέρεται
γενικόλογα και αόριστα στην ανάγκη μείωσης των εκπομπών. Το κείμενο δεν
περιλαμβάνει τον παγκόσμιο στόχο που είχε καθορισθεί στη Διάσκεψη και δεν έχει
δεσμευτικό χαρακτήρα. Αναβάλει δε τη λήψη αποφάσεων για το νέο έτος, καλώντας
τους ηγέτες να κινητοποιηθούν το 2010 και να δείξουν την απαραίτητη πολιτική
βούληση και τη μετουσίωσή της σε πράξη. Το κείμενο αυτό δεν είναι δεσμευτικό,
αλλά αναγνωρίζει την ανάγκη να περιορισθεί η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στον
πλανήτη σε λιγότερο από 2 βαθμούς Κελσίου.
Η "φιλόδοξη" συμφωνία
ακυρώθηκε, διότι στην πορεία χάθηκε ο πραγματικός στόχος. Και τούτο, γιατί ενώ
το ουσιαστικό πρόβλημα είναι η κλιματική αλλαγή, η μείωση εκπομπών αερίων του
θερμοκηπίου, ο τερματισμός της αποδάσωσης, ο περιορισμός των εκπομπών από τη
διεθνή αεροπλοΐα και τη ναυσιπλοΐα, η έμφαση δόθηκε τόσο κατά την πολιτική
συζήτηση όσο και δημοσιογραφικά στο ζήτημα της χρηματοδότησης, που είναι
σίγουρα σημαντική, αλλά δεν αρκεί, με αποτέλεσμα να έχουν μείνει πίσω πολλά
θέματα που σχετίζονται ουσιαστικά με την κλιματική αλλαγή. Επιπλέον,
αποδείχθηκε στην πορεία ότι οι περισσότερες πλευρές δεν ήταν έτοιμες για
δεσμευτικές αποφάσεις.
Η Ελλάδα υπήρξε από τις χώρες
που πρωτοστάτησαν στην αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής και θα συνεχίσει με
τον ίδιο τρόπο. Είχε ταχθεί από την αρχή υπέρ των ουσιαστικών δεσμεύσεων για τη
μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη και στον κόσμο. Η Ελλάδα
θα παραμείνει ανάμεσα στις χώρες εκείνες που θα συνεχίσουν με τις ενέργειές
τους και τις δράσεις τους να μάχονται κατά της Κλιματικής Αλλαγής.
Η Ελλάδα, μπορεί και πρέπει να
μετουσιωθεί σε μια χώρα περιβαλλοντικά πρωτοπόρα και καινοτόμα, με τη
διαμόρφωση ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου, με κίνητρα για περιβαλλοντικά
φιλικές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, που υιοθετούν νέες τεχνολογίες. Με την
ταυτόχρονη προώθηση της Ελληνικής τεχνογνωσίας και των συγκριτικών
πλεονεκτημάτων της χώρας μας, μπορεί να δημιουργήσει ένα διεθνές δίκτυο αναγνώρισης
της Ελλάδας ως περιφερειακού η και παγκόσμιου παίκτη στην ατζέντα της πράσινης
ανάπτυξης.
Επιπλέον, η χώρα μας, δια του
Υπουργείου Εξωτερικών, έχει αναλάβει -και κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης
επικαιροποίησε- πρωτοβουλίες για ανάπτυξη διμερών και πολυμερών σχέσεων για
υιοθέτηση περιφερειακών σχεδίων δράσης με τα κράτη της ευρύτερης περιοχής των
Βαλκανίων, της Μαύρης Θάλασσας και της Ανατολικής Μεσογείου. Στόχος των
πρωτοβουλιών της Ελλάδος είναι η προώθηση της πράσινης ανάπτυξης και της
συνεργασίας των χωρών αυτών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και
γενικότερα της κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας συνθηκών
ευημερίας στην περιοχή.
Οι διαπραγματεύσεις θα
συνεχιστούν στο Μεξικό, αφού παραμένει ανοιχτό το σκηνικό για τη διάδοχο
κατάσταση του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Τα εχέγγυα είναι περιορισμένα για μια
επιτυχή έκβαση εκεί. Έχουμε, βέβαια, τη βάση πάνω στην οποία θα χτίσουμε τη
συνέχεια. Αναμένεται, όμως, να δει κανείς πώς οι ΗΠΑ, η ΕΕ και οι άλλες
δυνάμεις θα χειριστούν το ζήτημα από δω και στο εξής και μέχρι το Μεξικό και αν
τελικά θα κατορθωθεί κάτι ουσιώδες.
Η διαδικασία της
"Κοπεγχάγης" εξακολουθεί να αποτελεί τη μόνη λύση για την
αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής. Και τούτο διότι, τα τελευταία χρόνια έχει
αναπτυχθεί μια ασυγκράτητη δυναμική για την καταπολέμηση της κλιματικής
αλλαγής, που ωθεί την πολιτική, επιστημονική και οικονομική διεθνή κοινότητα να
λάβει άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου -έστω και σε καθαρά
εθνικό επίπεδο, έστω και χωρίς μια διεθνή νομικά δεσμευτική συμφωνία, αλλά με
διακυβερνητικές συντονιστικές πολιτικές που στοχεύουν στην προώθηση ενός νέου
πράσινου μοντέλου ανάπτυξης. Η δυναμική αυτή πορεία προς μία νέα πράσινη
παγκόσμια τάξη δοκιμάστηκε στην Κοπεγχάγη, και άνοιξε τις πύλες για περαιτέρω
συζητήσεις και διαβουλεύσεις σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο για το θέμα. Αυτό που
θα συμβεί από τώρα μέχρι το 2010 - όταν θα λάβει χώρα η Σύνοδος του Μεξικού -
είναι ότι πιθανώς η νοοτροπία των χωρών θα αλλάξει σημαντικά μόνο εάν υπάρξει πίεση
από το κοινό, από τους ανθρώπους που θα τους ωθήσουν στην ανάληψη μιας νέας και
ανανεωμένης δέσμευσης σχετικά με τους στόχους στο Μεξικό.
(από το ένθετο
Economist
της εφημερίδας «Καθημερινή», 26/2/2010)