Ο Οίκος των Σαούδ δεν θα μακροημέρευε ενδεχομένως εάν το 1938 δεν ανευρίσκονταν κοιτάσματα πετρελαίου, που καλύπτουν το 24% των παγκοσμίων αποθεμάτων. Ο τρομακτικός αυτός πλούτος που περιήλθε στον απόλυτο έλεγχο των Αράβων το 1980 έδωσε τη δυνατότητα στον Οίκο των Σαούδ να εφαρμόσει ένα επιθετικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της χώρας.
Ο Αμπντουλαζίζ προώθησε αμέσως την κατασκευή λεωφόρων και αεροδρομίων, εισήγαγε ευρέως τον τηλέγραφο και το τηλέφωνο. Οταν εκδηλώθηκαν αντιδράσεις των συντηρητικών θρησκευτικών κύκλων με την εισαγωγή του τηλεφώνου, ο Αμπντουλαζίζ τους εκάλεσε και τους έβαλε να ακούσουν στο ακουστικό την απαγγελία αποσπασμάτων από το Κοράνι. Το τηλέφωνο, ως μέσο διαδόσεως του Κορανίου, έπεισε τους θρησκευτικούς ηγέτες να δεχθούν τον νεωτερισμό.
Σχολεία για κορίτσια
Επειτα από αρκετές δεκαετίες, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’70, ο Βασιλιάς Φεϊζάλ θέλησε να εφαρμόσει πρόγραμμα ανεγέρσεως σχολείων για τα κορίτσια. Η αντίδραση υπήρξε έντονη. Ο Φεϊζάλ δεν εκάμφθη. «Εγώ θα χτίσω τα σχολεία και εάν θέλετε στείλτε τα κορίτσια σας». Το πρώτο σχολείο χτίστηκε τελικώς· ο Φεϊζάλ έστειλε την κόρη του· και, φυσικά, είχε αμέσως μιμητές. Σήμερα, το ποσοστό των μαθητριών εγγίζει το 50%.
Για να αντιληφθεί κανείς την ταχύτητα με την οποία επιχειρήθηκε ο εκσυγχρονισμός της εκπαιδεύσεως του Βασιλείου από τον Οίκο των Σαούδ, επισημαίνεται απλώς ότι η πρωτοβάθμια εκπαίδευση εισήχθη μετά την ίδρυση του κράτους το 1932, και ότι το πρόγραμμα ανεγέρσεως σχολείων άρχισε συστηματικά από το 1945. Το Υπουργείο Παιδείας ιδρύθηκε το 1954 και το πρώτο πανεπιστήμιο στο Ριάντ άρχισε να λειτουργεί το 1957. Σήμερα υπάρχουν περί τα είκοσι πανεπιστήμια –οκτώ εκ των οποίων στο Ριάντ– πέρα από τα κολέγια. Τέλος, το ποσό που διατίθεται για την Παιδεία, φέτος, φτάνει τα 32,5 δισ. δολάρια, ποσοστό 11% του προϋπολογισμού. Είναι αμφίβολο εάν υπάρχει χώρα που να διαθέτει τόσο υψηλά ποσά για την εκπαίδευση όσο η Σαουδαραβία.
Αυταρχισμός
Πρόσφατη έρευνα του Economist κατέταξε την Σαουδαραβία στην 7η θέση των χωρών με το αυταρχικότερο καθεστώς. Και όντως στην Σαουδαραβία δεν υπάρχουν πολιτικά κόμματα ούτε κοινοβούλιο και μία Συμβουλευτική Επιτροπή 150 ατόμων διορισμένη από τον Βασιλέα μόλις προσφάτως άρχισε να διατυπώνει προτάσεις αυτοβούλως. Ομως ταυτόχρονα η Σαουδαραβία είναι η μόνη αυταρχική χώρα, που διαθέτει τέτοια υπέρογκα ποσά για την Παιδεία και στέλνει στην κυριολεξία στρατιές σπουδαστών στη Δύση και ειδικότερα στις ΗΠΑ.
Οι νέοι αυτοί επιστήμονες, που στην συντριπτική πλειοψηφία τους επιστρέφουν στην πατρίδα τους, συγκροτούν την ελίτ του Βασιλείου, μία ελίτ απόλυτα δυτικοποιημένη, που, όμως, δεν φαίνεται να διατυπώνει αίτημα πολιτικό. Η ελίτ αυτή έχει απόλυτη επίγνωση του δημοκρατικού ελλείμματος· αντιλαμβάνεται όμως ταυτόχρονα ότι ο «εκδημοκρατισμός» του πολιτικού συστήματος δεν θα έφερνε στην εξουσία τη νέα αστική τάξη, αλλά ανεξέλεγκτα φανατικά στοιχεία που θα ανέτρεπαν τη Μοναρχία και θα συνέτριβαν την δυτικότροπη ελίτ. Η μόνη δύναμη που μπορεί να ελέγξει το ισλαμικό στοιχείο είναι ο Οίκος των Σαούδ, που είχε συμμαχήσει κατά το παρελθόν με το επιθετικότερο ισλαμικό κίνημα στην προσπάθειά του να καταλάβει την εξουσία.
Η κοινωνία της Σαουδαραβίας φαίνεται να έχει αφομοιώσει τη θυμόσοφη διατύπωση του Βασιλέα Φεϊζάλ: «Ο χρόνος θα τα ρυθμίσει όλα». Η πορεία είναι βραδεία, ασφαλώς, όπως και η εισαγωγή των δημοκρατικών θεσμών. Το 2005 διεξήχθησαν οι πρώτες δημοτικές εκλογές, σε ολόκληρη τη χώρα, στις οποίες, όμως, δεν εδόθη δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες. Το 2009, ο σημερινός Βασιλέας της Σαουδικής Αραβίας Αμπντουλάχ διόρισε την πρώτη γυναίκα υπουργό στην ιστορία της Σαουδαραβίας.
(από την εφημερίδα "Καθημερινή", 28/2/2010)