Ιράκ: Από την Κατοχή στην Συγκυριαρχία

Η αστάθεια είναι το βέβαιο αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης της Κυριακής στο Ιράκ με μόνο ζητούμενο την ένταση και τη διάρκειά της: Το στρατόπεδο των Σιιτών είναι διασπασμένο ανάμεσα στον σημερινό πρωθυπουργό Μαλίκι και τον πρώτο κατοχικό πρωθυπουργό Τσαλαμπί, παρόμοια κατάσταση επικρατεί στην πλευρά των Σουνιτών, χωρίς επιπλέον να έχει διαμορφωθεί ένας κοινά αποδεκτός συμβιβασμός για τις ισορροπίες ανάμεσα στις δύο θρησκευτικές κοινότητες των Αράβων Μουσουλμάνων της χώρας
του Γιώργου Καπόπουλου
Τετ, 3 Μαρτίου 2010 - 09:39
Η αστάθεια είναι το βέβαιο αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης της Κυριακής στο Ιράκ με μόνο ζητούμενο την ένταση και τη διάρκειά της: Το στρατόπεδο των Σιιτών είναι διασπασμένο ανάμεσα στον σημερινό πρωθυπουργό Μαλίκι και τον πρώτο κατοχικό πρωθυπουργό Τσαλαμπί, παρόμοια κατάσταση επικρατεί στην πλευρά των Σουνιτών, χωρίς επιπλέον να έχει διαμορφωθεί ένας κοινά αποδεκτός συμβιβασμός για τις ισορροπίες ανάμεσα στις δύο θρησκευτικές κοινότητες των Αράβων Μουσουλμάνων της χώρας: Η Σιιτική πλειοψηφία δεν θέλει να μοιραστεί την εξουσία με την Σουνιτική μειοψηφία, ενώ η δεύτερη που κυβέρνησε με σιδηρά πυγμή το Ιράκ από το 1920 μέχρι την ανατροπή του Σαντάμ από τις ΗΠΑ το 2003 δεν μπορεί να δεχθεί καθεστώς ήσσονος εταίρου.
Εκτός από την αστάθεια την επόμενη μέρα των εκλογών, υπάρχει και μια άλλη βεβαιότητα: Η Ουάσιγκτον δεν έχει άλλη επιλογή από την υλοποίηση της Ατζέντας απεμπλοκής που χάραξε ο Ομπάμα με πρώτο σταθμό την αποχώρηση των μάχιμων αμερικανικών δυνάμεων μέχρι τα τέλη του προσεχούς Αυγούστου και την πλήρη αποχώρηση μέχρι το τέλος του 2011.

Οι ενδιάμεσες εκλογές του προσεχούς Νοέμβριου με τον Ομπάμα να αγωνίζεται να κρατήσει τον έλεγχο της Γερουσίας, αλλά και η εμπλοκή χωρίς ορίζοντα εξόδου από το Αφγανιστάν αποκλείουν αλλαγή γραμμή πλεύσης των ΗΠΑ στο Ιράκ, ακόμη και στη χειρότερη δυνατή εκδοχή μετεκλογικής αστάθειας και αποσταθεροποίησης. Το Ιράκ έχει ήδη εισέλθει στη μετακατοχική περίοδο και σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να αφεθεί στην τύχη του, καθώς η διατήρηση της ενότητάς του είναι ζωτικό συμφέρον των δύο ισχυρών γειτόνων του της Τουρκίας και του Ιράν.

Με δεδομένη την επιρροή της Τεχεράνης στους Σιίτες και την προσφάτως αποκτηθείσα επιρροή της Αγκυρας στην Αυτόνομη Κουρδική Οντότητα στο βορρά της χώρας, αλλά και στους Σουνίτες Άραβες στο κέντρο, το κύριο ζητούμενο δεν είναι τόσο να ωριμάσουν οι συνθήκες για έναν συνολικό συμβιβασμό ανάμεσα στις θρησκευτικές κοινότητες των Αράβων και τους Κούρδους, αλλά να μεταφρασθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά η σύμπτωση συμφερόντων Ιράν-Τουρκίας σε συγκεκριμένο σχέδιο για την επιβίωση και σταθεροποίηση του μετακατοχικού Ιράκ.

Τηρουμένων των αναλογιών, η Αγκυρα και η Τεχεράνη θα εγκαθιδρύσουν ένα άτυπο προτεκτοράτο στη χώρα, παρόμοιο με αυτό που είχε επιβάλει η Δαμασκός στο Λίβανο από το 1990 μέχρι την αποχώρηση των στρατευμάτων από τη χώρα το 2005: Και στις δύο περιπτώσεις η διατήρηση της κρατικής ενότητας του Λιβάνου τότε και του Ιράκ σήμερα ήταν και είναι σε άμεση συνάρτηση με την εσωτερική σταθερότητα τότε της Συρίας και σήμερα της Τουρκίας και του Ιράν.

Αθροιστικά τα παραπάνω είναι ένα άδοξο πολιτικό τέλος για την απόφαση του Μπους να ανατρέψει το καθεστώς του Σαντάμ: Τότε το 2002-3 το Ιράκ θα ήταν η αρχή τη διαμόρφωσης μιας Νέας Μέσης Ανατολής με νέα καθεστώτα και νέο χάρτη που θα στερέωναν μιας μακράς διάρκειας PAX AMERICANA.

Σήμερα η απεμπλοκή από το Ιράκ φωτίζει μια άλλη Νέα Μέση Ανατολή όπου τον κύριο λόγο διαμόρφωσης ισορροπιών θα έχουν οι περιφερειακές δυνάμεις. Ότι ακριβώς, δηλαδή, προσπάθησε να αποφύγει ο Μπους πατήρ με την «Καταιγίδα της Ερήμου» το 1991, έγινε δυνατό χάρη στην απόφαση του Μπους υιού να εισβάλει στο Ιράκ το 2003...

(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 03/03/2010)