Η «πράσινη ανάπτυξη» αποτελεί τη σημαία του υπουργείου
Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και βατήρας προς αυτήν
αποτέλεσε το νομοσχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που έχει κατατεθεί
προς ψήφιση στη Βουλή. Πρόκειται επί της ουσίας για το πρώτο ενεργειακό
νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ, το οποίο εν πολλοίς κρίνεται και ως δείγμα γραφής για το
νεοσύστατο υπουργείο στον τομέα αυτό.
Αυτά όμως τα δείγματα γραφής, που ανέμενε με πολλές προσδοκίες η
αγορά, φαίνεται να μην είναι και τόσο ξεκάθαρα. Το πρώτο και πιο σημαντικό
πρόβλημα που επισημαίνεται είναι η καθυστέρηση στην προώθηση του νομοσχεδίου.
Ήρθε προς δημόσια διαβούλευση τον περασμένο Δεκέμβριο και κατατέθηκε στη Βουλή
προς ψήφιση τέσσερις μήνες μετά, στα τέλη Απριλίου. Το δεύτερο εξίσου σημαντικό
πρόβλημα είναι ότι περιέλαβε στην τελική μορφή του διατάξεις, οι οποίες όμως
δεν είχαν τεθεί προς δημόσια διαβούλευση, με συνέπεια να υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις
σε ενδιαφερόμενους επενδυτές. Και το τρίτο πρόβλημα εστιάζεται στο γεγονός ότι
το τελικό περιεχόμενο του νομοσχεδίου υπέστη αρκετές αλλαγές στην πορεία του
προς τη Βουλή. Σε κάθε περίπτωση, με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο το ΥΠΕΚΑ
κατάφερε το ακατόρθωτο. Να συγκεντρώσει τα πυρά επενδυτών που άλλα περίμεναν
και άλλα είδαν, να ακυρώσει έτοιμες επενδύσεις σε μια περίοδο που η χώρα
χρειάζεται άμεση ανάπτυξη και να δημιουργήσει υπόνοιες εξυπηρέτησης μεμονωμένων
επενδυτών. Υπό αυτήν την έννοια μια σημαντική προσπάθεια του ΥΠΕΚΑ, προκειμένου
η χώρα να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι της πολιτικής της
Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή και τις ΑΠΕ, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να
υποβαθμισθεί, όταν αναδεικνύονται τέτοιου είδους ζητήματα, που συνηγορούν υπέρ
μιας υποφαινόμενης προχειρότητας με την οποία προσέγγισε το όλο θέμα το
υπουργείο.
Πως αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι ο θεσμός της δημόσιας
διαβούλευσης την οποία υπερθεματίζει η παρούσα κυβέρνηση ακυρώνεται εκ των έσω;
Τα πυρά αφορούν καταρχήν στις διατάξεις για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα και τις
αιχμιακές μονάδες. Επενδυτές που ενδιαφέρονται να προωθήσουν επενδύσεις για τα
offshore
αιολικά πάρκα, προϋπολογισμού περί τα 6-7 δισ. ευρώ, είδαν με δυσάρεστη έκπληξη
στο τελικό σχέδιο νόμου που ήρθε στη Βουλή, ότι η δραστηριότητα αυτή παραμένει
στον έλεγχο του δημοσίου, το οποίο θα προχωρά σε δημόσιους διαγωνισμούς για την
ανάθεση της κατασκευής τους. Δεν είχαν όμως τη δυνατότητα να διατυπώσουν
δημόσια τις απόψεις τους, γιατί η διάταξη αυτή για λόγους ανεξήγητους δεν
συμπεριελήφθη στη δημόσια διαβούλευση. Εκ των υστέρων διαμαρτυρήθηκαν,
προσπάθησαν να την αλλάξουν αλλά εις μάτην. Ακόμη κι αν δεχθούμε ότι έτσι
πρέπει να γίνονται αυτές οι επενδύσεις, δηλαδή, για λόγους ακόμη και εθνικής
ασφάλειας, θα πρέπει να επιλέγεται
o τόπος εγκατάστασης τους από
τα ίδιο το κράτος, ποιος λόγος συνηγόρησε ώστε να μην το ξέρουν εξαρχής οι
ενδιαφερόμενοι επενδυτές; Διασφαλίζεται η αξιοπιστία της πολιτείας με τέτοιου
είδους πρακτικές; Προφανώς κάποιος «ιδιοφυής νους» θα σκέφθηκε, «αντί να τους
έχουμε να γκρινιάζουν επί δύο-τρεις μήνες, ας τους αιφνιδιάσουμε για να μην
προλάβουν να αντιδράσουν». Όμως, τέτοιου είδους μικροπολιτικές, γιατί περί
αυτού πρόκειται, δημιουργούν υπόνοιες. Γιατί το κράτος, που αποδεδειγμένα είναι
δύσκαμπτο, επιλέγει να κρατήσει στον έλεγχο του την αρχική αδειοδοτική και μελετητική
διαδικασία; Μήπως γιατί έτσι θέλει να μοιράσει δουλειές σε κάποια ημέτερα
μελετητικά γραφεία;
Το δεύτερο πολύ σοβαρό ζήτημα που ανεγέρθη είναι η διάταξη για
τις αιχμιακές μονάδες. Την εξής μία. Το ΥΠΕΚΑ επιχείρησε να περάσει «στη ζούλα»
τη ρύθμιση αυτή, χωρίς, επίσης, να έχει δοθεί σε δημόσια διαβούλευση. Και
βέβαια έγινε πανικός. Είναι δυνατόν η αγορά να μην μπορεί να «διαβάσει» ένα
σχέδιο νόμου; Είναι δυνατόν να περίμεναν εκεί στο ΥΠΕΚΑ ότι θα περνούσε
«αβρόχοις ποσίν»; Εδώ η χώρα καταρρέει και το ΥΠΕΚΑ κάνει «δωράκι» σε μία μόνον
εταιρία, εν είδει εγγυημένου εσόδου, 100.000 ευρώ ανά
MWh ετησίως
για να κάνει μία αιχμιακή μονάδα, η οποία, λέει, θα δρα υποστηρικτικά στο
Σύστημα βάζοντας πλάτες στις ΑΠΕ; Και βέβαια μετά τις ισχυρές αντιδράσεις που
υπήρξαν από την πλευρά των οργανωμένων ιδιωτών παραγωγών, το υπουργείο πήρε
ατάκτως πίσω τη διάταξη αυτή, με την…υπόσχεση ότι θα έρθει κάποια στιγμή σε
δημόσια διαβούλευση.
Η προχειρότητα όμως για το εν λόγω νομοσχέδιο δεν έχει τέλος.
Μιλά για ανάπτυξη ΑΠΕ χωρίς να έχουν επιλυθεί προηγουμένως πολύ σημαντικά
ζητήματα. Ποια είναι η εθνική ενεργειακή στρατηγική; Ποιο είναι το ενεργειακό
μίγμα που προτείνεται και πώς κατανέμεται; Υπάρχει κάποιος φορέας που
ασχολείται με αυτό το θέμα; Το μόνο που γνωρίζουμε ως τώρα είναι ότι το ΥΠΕΚΑ
θέτει ως εθνικό στόχο για τη διείσδυση ενέργειας από ΑΠΕ ως το 2020 ποσοστό
40%. Μπορεί όμως να γίνει αυτό χωρίς τις αναγκαίες υποδομές που θα διασφαλίζουν
την ευστάθεια και την ασφάλεια του Συστήματος; Ήδη, ο ΔΕΣΜΗΕ έχει εκφράσει επιφυλάξεις
για τη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ και προτείνει περιορισμό των αιολικών.
Αν η ενεργειακή πολιτική του «διπλού» υπουργείου (Αμαλιάδος και
Μεσογείων) κινείται στα χνάρια του πρώτου σοβαρού νομοθετήματος της φοβούμαστε
ότι θα δικαιώσει όσους μιλούν για «πράσινα άλογα».