Η κυβέρνηση και η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ έχουν καταστήσει πλέον
ξεκάθαρο ότι θα επιδιώξουν την εκπλήρωση του ενεργειακού στόχου του 2020 για
τις ΑΠΕ σε έναν σημαντικό βαθμό μέσα από τα μεγάλα έργα. Παραθέτουμε ως
ενδεικτικά παραδείγματα το πρόσφατα δημοπρατηθέν φωτοβολταϊκό πάρκο της ΔΕΗ στη
Μεγαλόπολη, ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, καθώς και τον σχεδιασμό που
γίνεται για τα υπεράκτια αιολικά, όπου το ΥΠΕΚΑ αποφάσισε να προχωρήσει το ίδιο
στις σχετικές έρευνες και αφού μοιράσει τις θαλάσσιες ζώνες, στη συνέχεια να
προκηρύξει τους απαιτούμενους διαγωνισμούς.
Διαφαίνεται από τις κινήσεις αυτές μια προσέγγιση
συγκεντρωτική και κεντροποιημένη. Είναι σαν το ΥΠΕΚΑ να καταλαβαίνει ότι τα
κίνητρα προς τους «μικρούς» από μόνα τους δεν είναι επαρκή και άρα είναι
απαραίτητη η άμεση προώθηση συγκεκριμένων μεγάλων έργων τα οποία θα σηκώσουν το
βάρος σε ένα ποσοστό μεγαλύτερο σε σχέση με όσα συμβαίνουν στις άλλες
ευρωπαϊκές χώρες.
Είναι δύσκολο να αποφανθεί κανείς κατά πόσο η προσέγγιση
αυτή θα επιτύχει τελικά τον φιλόδοξο στόχο για εγκατάσταση 1.000MW ετησίως
από ΑΠΕ που απαιτείται ως το 2020. Θα εξαρτηθεί από πληθώρα παραγόντων, όπως η αντιμετώπιση
των ωφελιμιστικών αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας (δηλαδή το NIMBY – not in my back yard), αλλά και η προσπάθεια
εκσυγχρονισμού του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας μας.
Τουλάχιστον όμως, αποτελεί μια συγκεκριμένη στρατηγική
επιλογή. Το πραγματικό δράμα θα το βιώσουμε εάν επαναληφθούν τα κλασσικά
ελληνικά φαινόμενα: Αν δηλαδή μια μελλοντική κυβέρνηση αποφασίσει να ξεκινήσει
και πάλι από το μηδέν, διαλύοντας το σημερινό ρυθμιστικό καθεστώς και
εφαρμόζοντας μια εντελώς διαφορετική πολιτική. Ο χρόνος που διαθέτουμε και η
δυσκολία του στόχου είναι τέτοια που δεν «σηκώνει» τέτοιου είδους πρακτικές.
Είναι προτιμότερο να εφαρμοστεί μια μέτρια και βατή στρατηγική πιστά, παρά να
γίνονται συνεχείς αλλαγές που θα οδηγήσουν νομοτελειακά σε αδιέξοδο.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το υπουργείο δεν μπορεί να
προχωρήσει σε διορθωτικές κινήσεις πάνω σε μια σειρά από ζητήματα: Πρώτον,
σημασία για τον στόχο έχουν και τα μεσαίας κλίμακας έργα, για τα οποία μπορεί
να γίνει μια επιλογή. Δεύτερον, η ίδια η φύση της τεχνολογίας των ΑΠΕ καθιστά
απαραίτητη την εφαρμογή τους στις κατοικίες και τις επιχειρήσεις, με
παραδείγματα τα φωτοβολταϊκά στις στέγες και τα ηλιακά θερμικά συστήματα. Η
χώρα μας διαθέτει σημαντικά περιθώρια καινοτομίας και ανάπτυξης στους κλάδους
αυτούς, ενώ η περαιτέρω ενίσχυσή τους θα προσδώσει και σημαντικά πλεονεκτήματα
στην εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού και στην τεχνογνωσία, με προεκτάσεις
και στις εξαγωγές.