Οι μεγαλύτεροι καταναλωτές πετρελαίου στον κόσμο έχουν υποστεί, την τελευταία δεκαετία, ανησυχητική επιβράδυνση στην παραγωγή ενέργειας αλλά και στις μειώσεις των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με τελευταία ανακοίνωση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ). «Ανησυχούμε πως, παρά τις σημαντικές προόδους που έχουν γίνει στην ενεργειακή αποδοτικότητα, πρόσφατες τάσεις υποδεικνύουν την ανάγκη για ακόμη μεγαλύτερες προσπάθειες, προκειμένου να αποφευχθεί η αυξημένη εξάρτηση από το πετρέλαιο καθώς και να μειωθούν οι περιβαλλοντικές συνέπειες από την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για ενέργεια», τόνισε ο επικεφαλής του ΙΕΑ, κ. Κλωντ Μαντίλ.
Η προειδοποίησή του βασίζεται σε στοιχεία που δημοσιεύονται αυτή την εβδομάδα, στην έκθεση του ΙΕΑ, με θέμα τη χρήση ενέργειας και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στα 26 κράτη-μέλη του Οργανισμού, και τίτλο «Πετρελαικές Κρίσεις & Κλιματικές Προκλήσεις: 30 Χρόνια Χρήσης Ενέργειας από τις Χώρες του ΙΕΑ». Σύμφωνα με τον κ. Μαντίλ, η έκθεση εμπεριέχει ένα άκρως ανησυχητικό μήνυμα: «Οι ρυθμοί εξοικονόμησης ενέργειας, σε όλους τους τομείς και σε όλες σχεδόν τις χώρες, όπως και η μείωση στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, που σχετίζονται με το ΑΕΠ, έχουν επιβραδυνθεί από τις αρχές του 1980».
Από την ίδρυσή του, πριν 30 χρόνια, ο ΙΕΑ έχει υποστηρίξει σταθερά πως η μεταβολή στην τιμή του πετρελαίου ήταν ο μοναδικός παράγοντας που επηρέασε την εξοικονόμηση ενέργειας και τις μειώσεις στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με τον Οργανισμό, πριν τις πετρελαικές κρίσεις της δεκαετίας του 1970 η τιμή του πετρελαίου ήταν σχετικά χαμηλή, αφήνοντας πολλές ευκαιρίες για βελτιώσεις, ως προς την ενεργειακή αποδοτικότητα. Μόλις, ωστόσο, έπεσαν οι τιμές, μετά το 1985, μειώθηκαν και τα κίνητρα για διατήρηση του ίδιου ρυθμού εξοικονόμησης ενέργειας.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας ανέφερε, επίσης, πως το 1990 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα κράτη-μέλη του ήταν ελαφρώς υψηλότερες από αυτές του 1973. Παρόλ’ αυτά, μέχρι το 2001, αυξήθηκαν κατά 13%, παρά τους στόχους που είχε θέσει το Πρωτόκολλο του Κιότο για το περιβάλλον. Ο κ. Μαντίλ θεωρεί πως το πλάνο της Ε.Ε. για τις εκπομπές αερίων, το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει το 2005, θα είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και θα έχει ως στόχο τη μέγιστη μείωση της μόλυνσης με το ελάχιστο κόστος. Προειδοποίησε, όμως, ότι η Ε.Ε. κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί, εξαιτίας της απουσίας των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας και της Ινδίας από το Πρωτόκολλο του Κιότο. (βλέπε πρόσφατες δηλώσεις Κοινοτικής Επιτρόπου Παλάθιο προς τους Financial Times, www.energia .gr, 01/03/04)
Η έκθεση του ΙΕΑ αναφέρει, τέλος, πως «το πετρέλαιο εξακολουθεί να κυριαρχεί στα καύσιμα του ΙΕΑ». Η απότομη πτώση στην κατανάλωση πετρελαίου από τους βιομηχάνους, που σημειώθηκε από το 1973, αντισταθμίστηκε από μία αύξηση στη ζήτηση για τις μεταφορές, και ειδικότερα, στην ιδιοκτησία αυτοκινήτων και τη μεταφορά εμπορευμάτων. Ενώ το 1973 το πετρέλαιο αποτελούσε το 55% του συνόλου της ενέργειας, το 2000 αποτελούσε μόλις το 40%. Όπως υποστηρίζει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, τα μέλη του είχαν χαλαρώσει τους δεσμούς μεταξύ ενεργειακής κατανάλωσης και οικονομικής ανάπτυξης, από το 1973, μειώνοντας κατά το 1/3 την ποσότητα της ενέργειας που απαιτείται για την παραγωγή μιας μονάδας ΑΕΠ.