Καζάνι
που βράζει μοιάζει η ενεργειακή αγορά αυτόν τον καιρό και όχι μόνον λόγω των
απαιτήσεων της Κομισιόν για την πώληση γενναίου ποσοστού των εργοστασίων της
ΔΕΗ. Κι αν αυτό συνιστά σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες, που αφορά στην
κυβέρνηση, υπάρχει ένα ακόμη κομμάτι της αγοράς που θα απασχολήσει δυνατά την
επικαιρότητα ως τα τέλη του έτους. Αναφερόμαστε στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού,
όπου υπάρχουν αρκετά ζητήματα ανοικτά.
Το
πρώτο και πιο σημαντικό είναι η αναμενόμενη γνωμοδότηση της ΡΑΕ για τον
εξορθολογισμό των τιμολογίων της δημόσιας επιχείρησης, κάτι το οποίο θα πρέπει
να γίνει το αργότερο ως τις αρχές Σεπτεμβρίου, προκειμένου να ανταποκριθούμε
στην προθεσμία για την έκδοση υπουργικής απόφασης στις 30 Σεπτεμβρίου, που θα
ρυθμίζει το θέμα αυτό. Ήδη, αρκετά σενάρια βλέπουν το φως της δημοσιότητας για
τις πιθανές αυξήσεις στα οικιακά και τα αγροτικά τιμολόγια, καθώς και για τις
μειώσεις στα εμπορικά. Είναι ένα θέμα που δεν ενδιαφέρει μόνον τη ΔΕΗ, αλλά και
τους ιδιώτες προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στην αγορά, από την εξέλιξη του
οποίου θα αναγκασθούν ενδεχομένως να αναπροσαρμόσουν την εμπορική πολιτική
τους. Έτσι κι αλλιώς, το έχουν κάνει σε πρώτη φάση, μετά την άνοδο της ΟΤΣ,
εξαιτίας της οποίας είδαν τα περιθώρια κέρδους τους να συρρικνώνονται, οπότε
προχώρησαν σε μειώσεις των εντυπωσιακών αυξήσεων, με τις οποίες ανταγωνίσθηκαν
επιθετικά τη ΔΕΗ.
Ήταν
η πρώτη διόρθωση σε μια αγορά που ξεκίνησε με φόρα, σχεδόν χωρίς κανόνες και
προϋποθέσεις, για να υποστεί το πρώτο σοκ εξαιτίας της αλλαγής της ΟΤΣ. Αυτή η
έλλειψη κανόνων ήταν που επέτρεψε να ανθίσουν και διάφορα «λουλούδια»
παράταιρα, όπως, για παράδειγμα, εταιρίες-φαντάσματα, αλλά και να δημιουργηθούν
προσδοκίες από ορισμένες άλλες, οι οποίες διαψεύσθηκαν. Κοντά σε αυτά ήρθε και
η οικονομική κρίση που δυσκόλεψε τα οικονομικά εμπορικών πελατών, οι οποίοι δεν
μπορούν να ανταποκριθούν στις οφειλές τους προς τους νέους παρόχους. Ήδη, μία
εταιρία, που έμοιαζε οργανωμένη, σοβαρή και αποφασισμένη να πάρει μεγάλο
κομμάτι της πίτας της αγοράς υποχρεώθηκε στην αναθεώρηση όχι μόνον των πλάνων
της, αλλά αντιμετωπίζει και το ενδεχόμενο είτε αποχώρησης από την αγορά, είτε
αναζήτησης συνεργασιών προκειμένου να διασφαλίσει τη συνέχιση της παρουσίας
της.
Ανεξάρτητα
από αυτήν όλες οι εταιρίες προμήθειας ηλεκτρισμού είναι επί ποδός αυτόν τον
καιρό. Η αναδιάρθρωση των τιμολογίων της ΔΕΗ αναμένεται να δημιουργήσει νέα
δεδομένα στην αγορά της λιανικής και να οδηγήσει σε ένα πρώτο ξεκαθάρισμα,
ποιος μπορεί να συνεχίσει να δραστηριοποιείται και ποιος όχι. Κρίσιμος
παράγοντας θεωρείται η ύπαρξη παραγωγής για τις εταιρίες εμπορίας, αλλά και η
θέσπιση αυστηρών προϋποθέσεων για τη λειτουργία μιας ιδιωτικής εταιρίας.
Η
ανακοίνωση κανόνων εμπορικής πρακτικής των προμηθευτών ηλεκτρισμού που ανακοίνωσε
η ΡΑΕ χαρακτηρίζεται μεν ως χρήσιμη, αλλά ταυτόχρονα εκτιμάται ότι δεν βάζει
«το μαχαίρι στο κόκαλο». Η υποχρέωση της δημοσιοποίησης ταυτότητας, που λίγο ως
πολύ γίνεται σήμερα, είναι το ελάχιστο που θα μπορούσε να γίνει για την
προστασία του καταναλωτή. Το ίδιο θεωρείται ότι συμβαίνει και με τους
εμπορικούς πελάτες και τις υποχρεώσεις για την εξυπηρέτηση καταναλωτών.
Αυτό
το οποίο χρειάζεται άμεσα είναι να διασφαλισθεί ο καταναλωτής από εταιρίες που
πιθανόν αύριο να σηκωθούν και να φύγουν αφήνοντας χρέη απλήρωτα, που θα κληθούν
να πληρώσει αυτός, χωρίς πιθανόν να το γνωρίζει. Επίσης, θα πρέπει να ξεχωρίσει
η ήρα από το σιτάρι σε ό,τι αφορά τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται σήμερα με
ελάχιστα κεφάλαια. Και αυτό το θέμα παραμένει αρρύθμιστο.
Δεν
γνωρίζουμε αν η ΡΑΕ σκοπεύει να προχωρήσει σε τέτοιου είδους ρυθμίσεις και
πότε. Εκείνο το οποίο γνωρίζουμε είναι ότι η αγορά της λιανικής έχει σοβαρές
στρεβλώσεις, μεταξύ αυτών και οι χρεώσεις ΥΚΩ, που πρέπει επειγόντως να λυθούν.
Και πολύ σύντομα θα τις βρούμε μπροστά μας, ειδικά το θέμα των ΥΚΩ, για το
οποίο η Κομισιόν έχει ήδη διαμηνύσει από πέρσι ότι εφαρμόσθηκαν σχεδόν
αυθαίρετα. Η βόμβα συνεπώς στην αγορά της λιανικής αναμένεται να σκάσει γρήγορα
και φαίνεται ότι θα έχει πολλά «θύματα», με παράπλευρες απώλειες. Καλείται
άμεσα «πυροτεχνουργός» για να την απασφαλίσει.