Την περασμένη εβδομάδα δημοσιεύθηκε η έκθεση της ΒΡ σχετικά
με τα αίτια της έκρηξης που σημειώθηκε στις 20 Απριλίου στην εξέδρα άντλησης
πετρελαίου Deepwater Horizon,
η οποία στοίχισε τη ζωή σε 11 εργαζομένους και στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου
του Μεξικού την μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή στην ιστορία της. Στην έκθεση
αποτυπώνεται ξεκάθαρα η προσπάθεια της πετρελαϊκής πολυεθνικής να αναστηλώσει
το τρωθέν γόητρό της μετατοπίζοντας το μεγαλύτερο μέρος των ευθυνών της
τραγωδίας στις υπεργολαβικές εταιρείες.
Όσο κι αν όντως υφίστανται ευθύνες για τις εταιρείες Transocean, ιδιοκτήτρια
εταιρεία της εξέδρας και Halliburton,
η οποία έχτισε το περίβλημα τσιμέντου στην μοιραία πετρελαιοπηγή Macondo, η σπουδή της ΒΡ να ανακοινώσει
τα συμπεράσματα αυτά και, μάλιστα, με τόσο κατηγορηματικό τρόπο την εκθέτει
πολύ σοβαρά. Δεν θα ανέμενε, βέβαια, κανείς από την BP να αναφωνήσει
μεταμελημένη “mea culpa”,
αλλά σίγουρα η έκθεση θα έπρεπε να είναι πιο ισοβαρής στον καταμερισμό των
ευθυνών. Θα ήταν πιο σώφρον να αναμένει την έκδοση του σχετικού πορίσματος της Εθνικής
Επιτροπής που συνέστησε ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα για την διερεύνηση της
υπόθεσης, από το να σπεύσει η ίδια να αποποιηθεί στην ουσία τις ευθύνες της για
τα σοβαρότατα κρούσματα αμέλειας που οδήγησαν στο δυστύχημα και την τεράστια
πετρελαιοκηλίδα.
Επιπλέον, η βαριά «κληρονομιά» της πολιτικής του Βρετανού πρώην
διευθύνοντος συμβούλου της, Λόρδου Μπράουν, είναι ένα άχθος το οποίο η ΒΡ δεν
αντέχει, προφανώς, να διαχειρισθεί υπεύθυνα και προτιμά να το μετατοπίζει στους
ώμους άλλων, πιθανότατα φοβούμενη την σωρεία δικών με αιτήματα αποζημιώσεων που
θα αντιμετωπίσει στο εγγύς μέλλον από όσους επλήγησαν άμεσα ή άμεσα από το
συμβάν της 20ης Απριλίου. Η αγωνιώδης και πάση θυσία προσπάθεια της
πολυεθνικής πετρελαϊκής να μειώνει τα κόστη της και να μεγιστοποιεί τα
περιθώρια κέρδους της, εμπνευστής της οποίας ήταν το συγκεκριμένο πρώην ανώτατο
στέλεχός της, οδήγησε σε μεγάλες και συστηματικές «εκπτώσεις» στον τομέα της
τήρησης των κανόνων ασφαλείας τις δεκαετίες του ’90 και του 2000.
Τόσο η μείωση των σχετικών λειτουργικών δαπανών της ίδιας
της εταιρείας, όσο και η ανάθεση σε εταιρείες - υπεργολάβους προκάλεσαν
βραχυπρόθεσμα την επιθυμητή μείωση του κόστους. Η στοιχειώδης, όμως,
μετριοπάθεια θα έπρεπε να επιβάλει στην ΒΡ να θυμηθεί, κατά τη σύνταξη της εν
λόγω πρόσφατης έκθεσης, ότι η πολιτική αυτή, ήδη από την πρώτη περίοδο της
εφαρμογής της, είχε οδηγήσει σε πληθώρα ατυχημάτων με θύματα τόσο το περιβάλλον
όσο και εργαζομένους. Είναι αλήθεια ότι η εν λόγω έκθεση καλεί την εταιρεία να
υιοθετήσει αυστηρότερα πρότυπα ασφαλείας όσον αφορά τους υπεργολάβους της στο
μέλλον, αλλά αυτό δεν συνιστά άμεση παραδοχή ευθυνών για την τραγωδία του
Κόλπου του Μεξικού. Οι υπεκφυγές αυτές, άλλωστε, δύσκολα θα διαλάθουν της
προσοχής κάποιας εξωτερικής έρευνας, όπως αυτής που διεξάγει η παραπάνω Εθνική
Επιτροπή των ΗΠΑ για την διερεύνηση της υπόθεσης.
Είναι, άλλωστε, βεβαρυμμένο το παρελθόν της ΒΡ εξαιτίας της
πολιτικής αυτής. Κραυγαλέα παραδείγματά της υπήρξαν αρκετά μέχρι τις 20
Απριλίου του 2010. Ένα από αυτά το πλέον γνωστό ήτο η έκρηξη στο City Refinery του Τέξας, το Μάρτιο του 2005. Το συμβάν στοίχισε τη ζωή σε
15 εργαζομένους της ΒΡ, ενώ προκάλεσε τον τραυματισμό πάνω από 170 άλλων. Στην εταιρεία
επιβλήθηκε ένα πρόστιμο - ρεκόρ για την εποχή για παραβίαση των κανόνων
ασφαλείας, το οποίο, μάλιστα, έγινε ακόμη μεγαλύτερο καθώς αποδείχθηκε ότι η
εταιρεία δεν εφήρμοσε τις σχετικές οδηγίες. Ακριβώς ένα χρόνο μετά (Μάρτιος
2006), η ΒΡ χρεώθηκε με την μεγαλύτερη, ως τότε, διαρροή πετρελαίου στο σύστημα
αγωγών στην Αλάσκα (5.000 βαρέλια) με συνέπεια μία μεγάλη οικολογική καταστροφή
για την σπάνια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.
Απλώς, ο λόρδος Μπράουν ήταν τυχερός (και, για να είμαστε,
δίκαιοι, όχι ο πρώτος «εμπνευστής» της επιχειρηματικής αυτής «κουλτούρας») και
η «βόμβα» της πολιτικής του «έσκασε» στα χέρια του διαδόχου του, συμπατριώτη
του, Τόνι Χέιγουορντ. Και είναι απογοητευτικό ότι, παρά τις πρώτες δηλώσεις του
νέου επικεφαλής της εταιρείας, Αμερικανού Ρόμπερτ Ντάντλεϋ, άμα τη αναλήψει των
καθηκόντων του, για αλλαγή νοοτροπίας διαψεύδεται από την παραπάνω έκθεση !
Η ΒΡ είναι ο τελευταίος που δικαιούται να μιλά και να ζητά
ευθύνες από άλλους για την ελλειμματική κουλτούρα της εταιρείας πάνω σε θέματα
ασφαλείας. Τα προβλήματα αυτά είναι πασίγνωστα στην πετρελαϊκή βιομηχανία εδώ
και πολλά χρόνια. Το καλύτερο που θα είχε να κάνει η εταιρεία είναι να σπεύσει
να αλλάξει όχι μόνο τη νοοτροπία της (δηλ. τον περιορισμό των εξόδων σε βάρος
της ασφάλειας) αλλά να εισαγάγει νέα πρότυπα ασφάλειας και μεθοδολογίες ελέγχου
υψηλών προδιαγραφών όπως πράττουν όλες οι άλλες διεθνείς εταιρείες.