Δόθηκε στη δημοσιότητα η ενημερωμένη Έκθεση με τίτλο «EU Energy Trends
to 2030 – Update 2009» η οποία καταρτίστηκε από το E3M-Lab του
Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και
Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του ΕΜΠ (ICCS-NTUA), για λογαριασμό της Γενικής
Διεύθυνσης Ενέργειας, της Γενικής Διεύθυνσης για την Κλιματική Αλλαγή
της και της Γενικής Διεύθυνσης Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η
έκθεση εξετάζει δύο σενάρια: το Σενάριο Βάσης 2009 (Baseline 2009) και
το Σενάριο Αναφοράς (Reference Scenario, Απρίλιος 2010).
Συγγραφείς της Έκθεσης είναι ο Καθηγητής Παντελής Κάπρος, Διευθυντής του
E3 M-Lab του ΕΜΠ και Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΙΕΝΕ, ο
Δρ. Λ. Μάντζος, ο N. Τάσιος, ο A. De Vita και ο N. Κουβαριτάκης.
Και τα δύο Σενάρια συνεπάγονται μικρότερη πρωτογενή
κατανάλωση ενέργειας, άρα και αυξημένη ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού σε
σχέση με προγενέστερες προβλέψεις, μικρότερες εκπομπές, αλλά σημαντικά
μεγαλύτερο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Η υλοποίηση των στόχων για τις ΑΠΕ και
τα πρόσθετα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας οδηγούν σε πολύ διαφορετικές τιμές
άνθρακά στο κάθε ένα σενάριο.
Σε σχέση με τις εκδόσεις του 2003, του 2005 και του 2007,
υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις, καθώς έχει ληφθεί υπ’ όψιν η επίδραση της
τρέχουσας παγκόσμιας ύφεσης η οποία έχει αρχίσει από το φθινόπωρο του 2008. Για
τον λόγο αυτό, τα συμπεράσματα της παρούσας έκδοσης της Έκθεσης «EU Energy
Trends to 2030», ελήφθησαν υπό το πρίσμα των σχετικών συμπερασμάτων έγκυρών
διεθνών οργανισμών όπως ο ΟΟΣΑ, το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γενική
Διεύθυνση Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων - ECFIN)). Επίσης, έχει
ληφθεί υπ’ όψιν την επίδραση που θα έχει η κοινοτική νομοθεσία για την
Κλιματική Αλλαγή στην προσφορά και ζήτηση ενέργειας της Ε.Ε., όπως το Climate and Energy Package που
υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2008 και άλλα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας που
ελήφθησαν το 2008 και το 2009.
Τα δύο εξεταζόμενα σενάρια προήλθαν από το μοντέλο PRIMES της
ερευνητικής κοινοπραξίας E3 M-Lab του ΕΜΠ και υποστηρίζεται από άλλα, πιο
εξειδικευμένα μοντέλα, όπως το μοντέλο GEM-E3 που
υπολογίζει την προστιθέμενη αξία ανά τομεά δραστηριότητας και το μοντέλο PROMETHEUS που
χρησιμοποιήθηκε για την πρόβλεψη των παγκόσμιων ενεργειακών τιμών). Τα σενάρια
αφορούν το σύνολο της ΕΕ και κάθε μία από τις 27 χώρες-μέλη της ξεχωριστά, μέσα
από την εξομοίωση των ενεργειακών ισοζυγίων τους για το μέλλον βάσει των ισχυουσών
τάσεων και εφαρμοζόμενων πολιτικών τον Απρίλιο του 2009 στα κράτη-μέλη της
Ένωσης.
Το μοντέλο PRIMES είναι ένα σύστημα που απεικονίζει μία λύση ισοζυγίου αγοράς για
ενεργειακή ζήτηση και προσφορά στην Ε.Ε. και σε κάθε μία από τις 27 χώρες-μέλη
της ξεχωριστά. Το μοντέλο καθορίζει το ισοζύγιο βρίσκοντας τις τιμές ισορροπίας
παραγωγού και καταναλωτή για κάθε μορφή ενέργειας ανά επίπεδο ποσότητας. Το
μοντέλο απεικονίζει τις συνθήκες που κάθε φορά επικρατούν στην αγορά, την δομή
της βιομηχανίας, τις πολιτικές και ρυθμίσεις που αφορούν το περιβάλλον και την
ενέργεια και οι οποίες θεωρείται ότι επηρεάζουν τη συμπεριφορά δρώντων του
ενεργειακού συστήματος στα πλαίσια της αγοράς.
Το Σενάριο Βάσης 2009
(Baseline 2009)
Το Σενάριο Βάσης 2009 (Baseline 2009) προσδιορίζει την ανάπτυξη του ενεργειακού
συστήματος της Ε.Ε. υπό τις υφιστάμενες τάσεις και πολιτικές. Περιλαμβάνει τις
τρέχουσες πληθυσμιακές και αναπτυξιακές τάσεις, ανάμεσα στις οποίες την
οικονομική ύφεση και λαμβάνει υπ’όψιν την μεγάλη αστάθεια τιμών στις εισαγωγές
ενέργειας τα τελευταία χρόνια. Οι οικονομικές αποφάσεις καθορίζονται από τις
δυνάμεις της αγοράς και την πρόοδο της τεχνολογίας στο πλαίσιο συνεκτικών εθνικών
και ευρωπαϊκών πολιτικών και μέτρων που εφαρμόζονταν ως τον Απρίλιο του 2009.
Σε αυτά περιλαμβάνονται το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων (ΕΤS) και διάφορα μέτρα προς την κατεύθυνση
της εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά δεν περιλαμβάνονται οι στόχοι για τις ΑΠΕ και
οι στόχοι εκτός του ETS.
Το Σενάριο Βάσης 2009 προβαίνει σε προβλέψεις που ξεκινούν
από το 2010 και, μέσα από 5ετή στάδια, καταλήγουν στο 2030, βασιζόμενο τόσο στα
παραπάνω δεδομένα, όσο και στην σημερινή εικόνα που δίνουν τα στατιστικά
στοιχεία πουδίνει η Eurostatγια την ενεργειακή ισορροπία.
Εκτός από την πρόβλεψη τάσεων, Σενάριο Βάσης 2009 (Baseline
2009) αποτελεί σημείο αναφοράς για σενάρια σε εναλλακτικές προσεγγίσεις
πολιτικής ή γενικές συνθήκες (π.χ. υψηλότερες τιμές εισαγωγής ενέργειας,
πολιτικές για τις ΑΠΕ και την Κλιματική Αλλαγή).
Το Σενάριο Αναφοράς (Reference Scenario)
Το Σενάριο Αναφοράς (Reference Scenario) βασίζεται στα ίδια
μακροοικονομικές, τιμολογιακές, τεχνολογικές και πολιτικές υποθέσεις εργασίας
όπως και το Σενάριο Βάσης 2009 (Baseline
2009).
Επιπλέον, περιλαμβάνει και τις πολιτικές που υιοθετήθηκαν ανάμεσα στον
Απρίλιο και τον Δεκέμβριο του 2009. Επίσης, λαμβάνει ως προϋπόθεση ότι οι
εθνικοί στόχοι που περιλαμβάνει η Οδηγία 2009/28/EC για τις ΑΠΕ και η Απόφαση 2009/406/EC
για τα Αέρια του Θερμοκηπίου θα έχουν επιτευχθεί το 2020.
Το Σενάριο Αναφοράς, που λαμβάνει υπ’ όψιν τους
υποχρεωτικούς στόχους για τις εκπομπές και την ενέργεια με ορίζοντα το 2020,
μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για σενάρια πολιτικής με μακροπρόθεσμους
στόχους.