Εκτενής είναι η συμβολή του φυσικού και μέλους της Ακαδημίας
Αθηνών, Δρ. Σταμάτη Κριμιζή, στην εξερεύνηση του διαστήματος και στην διαστημική
φυσική, καθώς ο ίδιος έχει συμμετάσχει στον σχεδιασμό πολυάριθμων αποστολών της
NASA, επεκτείνοντας έτσι τους ορίζοντες του ανθρώπου. Ο Δρ. Κριμιζής ανέλαβε πλέον
πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας,
το οποίο προωθεί την έρευνα και την καινοτομία στη χώρα μας. Ο ίδιος δήλωσε
χαρακτηριστικά πως «τα 2/3 από την ανάπτυξη του ΑΕΠ κατά έτος, σε όλες σχεδόν
τις προηγμένες χώρες, προέρχονται από την Καινοτομία και την Τεχνολογία.
Επομένως, είναι βασικός τομέας που πρέπει να αναπτυχθεί στην Ελλάδα».
Ο Σταμάτης Κριμιζής γεννήθηκε στο Βροντάδο της Χίου, όπου
και συμπλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στη συνέχεια, φοίτησε στα
Πανεπιστήμια της Μιννεσότα και Aϊόβα των ΗΠΑ και απέκτησε διδακτορικό τίτλο στη
Διαστημική Φυσική, υπό την επίβλεψη του καθηγητή James Van Allen, βασικό στέλεχος
του αμερικανικού διαστημικού προγράμματος που ανακάλυψε τις ζώνες ραδιενεργίας
γύρω από τη γη, που φέρουν το όνομά του (Van Allen Belts). Η πρώτη συμβολή του
Δρ Κριμιζή στην επιστήμη του διαστήματος υπήρξε η δημοσίευση της «θεωρίας
διάχυσης πρωτονίων από ηλιακές εκρήξεις», που έγινε γνωστό στην επιστημονική
κοινότητα ως «Krimigis Diffusion Model». Πριν ακόμα αποφοιτήσει συνεργάστηκε με
τον Van Allen στο πρόγραμα της ΝΑΣΑ Mariner 4 (η πρώτη αποστολή στον πλανήτη
Άρη), για το οποίο κατασκεύασε το πείραμα μέτρησης ραδιενεργίας στο διάστημα.
Στη συνέχεια εργάστηκε ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Aϊόβα και σύντομα
εξελέγη από τη ΝΑΣΑ Επικεφαλής Ερευνητής επιστημονικής ομάδας για την κατασκευή
μετρητών ηλιακής και μαγνητοσφαιρικής ακτινοβολίας (διαστημόπλοια IMP 7 &
8). Τρία χρόνια αργότερα, προσελήφθη στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής στο
Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, ως ηγέτης της ομάδας Διαστημικών Ερευνών. Διετέλεσε
στη ΝΑΣΑ Επικεφαλής Ερευνητής πολλαπλών επιστημονικών ομάδων για το σχεδιασμό
και την κατασκευή συσκευών για τα πρωτοποριακά διαστημόπλοια της ΝΑΣΑ στην
εξερεύνηση του πλανητικού μας συστήματος, όπως τα Voyager-1 και –2, Galileo και
Cassini.
Από τη θέση του Διευθυντή Διαστημικών Προγραμμάτων στο Πανεπιστήμιο Johns
Hopkins από το 1991,ανέλαβε για τη NASA αρκετές διαστημικές αποστολές σε
διάφορους πλανήτες (Ερμή και Πλούτωνα) και άλλα ουράνια σώματα του ηλιακού μας
συστήματος, όπως το NEAR, το οποίο εξερεύνησε και προσεδαφίστηκε στον
αστεροειδή Έρως, σε απόσταση 200 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη γη, στις 12
Φεβρουαρίου 2001.
Με την ολοκλήρωση των αποστολών MESSENGER, New Horizons και το Solar Probe για
την εξερεύνηση του Ερμή, του Πλούτωνα και του Ηλιου αντιστοίχως, ο Δρ Κριμιζής
θα έχει συμμετάσχει στην εξερεύνηση όλων των σωμάτων του ηλιακού μας
συστήματος.
Έχει δημοσιεύσει πάνω από 345 μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά και βιβλία και
υπηρετεί σαν επιστημονικός σύμβουλος της ΝΑΣΑ τα τελευταία τριάντα- πέντε
χρόνια.Επίσης, έχει εκλεγεί Fellow της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης (1980)
και της Αμερικανικής Εταιρείας Φυσικής(1984), αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας
Αθηνών (1995) και μέλος της Διεθνούς Αστροναυτικής Ακαδημίας(1996).
Τιμήθηκε δύο φορές με το χρυσό μετάλλιο της ΝΑΣΑ (1981, 1986), και με διάφορα
διπλώματα για εξαιρετική επιστημονική επίτευξη από τη ΝΑΣΑ και από άλλες
Διαστημικές Εταιρείες. Έχει ακόμα τιμηθεί με το χρυσό Σταυρό του Ταξιάρχη του
Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας (1995) και το χρυσό μετάλλιο
του Δήμου Ομηρούπολης (1996). Για την επιτυχία της αποστολής του διαστημοπλοίου
ΝΕΑR, έχουν απονεμηθεί διακρίσεις, όπως το Βραβείο για Εξαιρετική Επίτευξη της
ΝΑΣΑ (3 φορές), το Τρόπαιο Επίτευξης του Μουσείου Αεροναυτικής και Διαστήματος
του Smithsonian Institution (Smithsonian Trophy for Achievement, 2002) και το
Βραβείο του Ινστιτούτου Αστροναυτικής της Γαλλίας (2002). Eχει ακόμα τιμηθεί
για το ΝΕΑR με τις «Δάφνες στο Διάστημα» του επιστημονικού περιοδικού Aviation
Week and Space Technology (1996 & 2001). Με την ίδια διάκριση τιμήθηκε και
το 2001 για την επινόηση σχεδίου για την αποστολή στον πλανήτη Πλούτωνα. Τον Οκτώβριο
του 2002, στο Παγκόσμιο Συνέδριο Διαστήματος, του απενεμήθη το Βραβείο
Διαστημικής Επιστήμης COSPAR, το οποίο είναι η ανώτερη τιμή που μπορεί να δοθεί
σε διαστημικό επιστήμονα από την διεθνή διαστημική επιστημονική κοινότητα.
Σημειωτέον ότι ο πρώτος τιμηθείς με το βραβείο COSPAR ήταν ο πρώην καθηγητής
του Δρ Κριμιζή James Van Allen, το έτος 1984.Το 1999, η Διεθνής
Αστρονομική Ένωση ετίμησε τον κ. Κριμιζή ονομάζοντας έναν αστεροειδή με το
όνομά του. Ο αστεροειδής 8323 Krimigis βρίσκεται σε ελλειπτική τροχιά μεταξύ
των πλανητών Άρη και Δία.
Εκλέχθηκε Ακαδημαϊκός στην νεοϊδρυθείσα έδρα «Επιστήμη του
Διαστήματος» της Ακαδημίας Αθηνών το Νοέμβριο του 2004, και πρόεδρος της Τάξεως
Θετικών Επιστημών για το 2007. Τον Δεκέμβριο 2006 ανέλαβε ως Εθνικός Εκπρόσωπος
της Ελλάδος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).