Τι κοινό έχουν οι εταιρείες Unilever, Peugeot, Nokia, Unilever, Volvo
και Dell; Εχουν όλες καταθέσει αίτηση χρηματοδότησης στην Ευρωπαϊκή
Επιτροπή για την επανεκπαίδευση εργαζομένων, που οι πολυεθνικές
επιχειρήσεις αναγκάσθηκαν να απολύσουν λόγω των δυσμενών συνεπειών της
παγκοσμιοποίησης στις ευρωπαϊκές τους δραστηριότητες.
Τα χρήματα
προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση,
που συστάθηκε το 2006 με στόχο την επιστροφή στην αγορά εργασίας, με
καλύτερες πιθανότητες απασχόλησης, ανθρώπων που χάνουν μαζικά τη δουλειά
τους λόγω αλλαγών στις ροές εμπορίου, τις οποίες προκαλεί η μεταφορά
όλο και περισσότερων παραγωγικών δραστηριοτήτων εταιρειών από την Ευρώπη
σε φθηνότερες αναπτυσσόμενες χώρες. Στα μέσα του 2009, μάλιστα, η
αποστολή του διευρύνθηκε, επεκτείνοντας τα κονδύλια της κατάρτισης και
επανεκπαίδευσης και σε όσους εργαζομένους χάνουν τη δουλειά τους λόγω
της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η
Ελλάδα, δεν το έχουν ακόμη αξιοποιήσει, παρά το γεγονός ότι σε ευρωπαϊκό
επίπεδο, οι προσπάθειες αντιμετώπισης της ανεργίας επικεντρώνονται
πλέον στη μαγική λέξη της επανεκπαίδευσης.
Με κεφάλαια 2 δισ.
ευρώ, το Ταμείο έχει προικοδοτηθεί αρκετά ώστε να συνδράμει σε αυτήν την
προσπάθεια. Ωστόσο, η κατάθεση και η έγκριση των αιτήσεων είναι μία
εξαιρετικά γραφειοκρατική και χρονοβόρος διαδικασία, που, σύμφωνα με την
ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χρειάζεται κατά μέσον όρο 216 ημέρες
(δηλαδή, επτά μήνες!), καθώς εκτός από τη δική της έγκριση απαιτείται
επίσης η σύμφωνη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Επιπλέον,
οι αιτήσεις εγκρίνονται με το σταγονόμετρο. Το 2009, ένα έτος αύξησης
της ανεργίας, κατά το οποίο οι αιτήσεις εξαπλασιάσθηκαν σε σχέση με το
προηγούμενο έτος, φτάνοντας στις 30, η Ευρωπαϊκή Ενωση ενέκρινε μόλις
δέκα από αυτές, χορηγώντας συνολικά 52,3 εκατ. ευρώ για την
επανεκπαίδευση περίπου 11.000 εργαζομένων που έχασαν τη δουλειά τους.
Εμπνευστής
του Ταμείου ήταν ο πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ Λουκάς Τσούκαλης, που το
εισηγήθηκε στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Ο
κ. Τσούκαλης, όμως, εμφανίζεται απογοητευμένος από την
αποτελεσματικότητα του Ταμείου. Οπως επισημαίνει, ο ίδιος, μετά τις
πολιτικές διαπραγματεύσεις για τον τρόπο της υλοποίησής του, το ταμείο
κατέληξε συμβολικό. Αυτό το αποδίδει κυρίως στη δυσκολία εκταμίευσης των
χρημάτων, λόγω μιας γραφειοκρατίας που κρύβει τον φόβο ότι η Επιτροπή
θα κατακλυσθεί από αιτήσεις, χωρίς να μπορεί να ανταποκριθεί.
Σύμφωνα
με τα τελευταία στοιχεία της Επιτροπής, από το 2007 μέχρι σήμερα έχουν
υποβληθεί 65 αιτήσεις για το συνολικό ποσό των 373 εκατ. ευρώ, για την
επανεκπαίδευση 70.000 εργαζομένων σε 22 βιομηχανικούς τομείς, σε 18
κράτη-μέλη της Ε. Ε. Κι ενώ τις περισσότερες αιτήσεις έχει καταθέσει η
Ισπανία, η οποία βρίσκεται άλλωστε αντιμέτωπη με την υψηλότερη ανεργία
μεταξύ των χωρών της Ε. Ε., το ποσό που ζητάει είναι σχετικά μικρό, στα
34 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, η Γαλλία ζητάει 97 εκατ. ευρώ, καθώς έχει
αιτηθεί ποσά που φτάνουν μέχρι και τα 18.000 ευρώ ανά εργαζόμενο και
προορίζονται κυρίως για την επανακατάρτιση των απολυμένων από τις
αυτοκινητοβιομηχανίες Peugeot και Renault. Mε 65 εκατ. ευρώ ακολουθεί η
Ιρλανδία και με 45 εκατ. ευρώ η Ιταλία.
Οσο για την Ελλάδα, το
Ταμείο έχει χαθεί στην αφάνεια, ενώ οι αρμοδιότητες για την προώθηση των
αιτήσεων μοιράζονται μεταξύ υπουργείων... Ευθύνη για τη διαχείριση του
Ταμείου έχει η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων
ΕΚΤ, που υπάγεται στη Γ. Γ. Διαχείρισης Κοινοτικών και Αλλων Πόρων του
υπουργείου Εργασίας και συνεργάζεται για το θέμα με τον ΟΑΕΔ, ενώ την
ευθύνη για την εποπτεία και την προώθηση των αιτήσεων έχει η Διεύθυνση
Δ41 του υπουργείου Οικονομικών. Ακούγεται σαν μία περίπτωση που
χρειάζεται επειγόντως άνωθεν πολιτικό συντονισμό. Το υπουργείο Εργασίας,
πάντως, σχεδιάζει κάποιες πρωτοβουλίες για την ενεργοποίηση του Ταμείου
και στην Ελλάδα.
Οσο για τις εταιρείες που αναφέρονται στην αρχή
του κειμένου, πλην των εργαζομένων στην Unilever Τσεχίας, όσοι
απολύθηκαν από τις υπόλοιπες πολυεθνικές εταιρείες έλαβαν ήδη
χρηματοδότηση από το Ταμείο για την επανεκπαίδευσή τους. Σε μία εποχή
αύξησης της ανεργίας, ωστόσο, ζητούμενο παραμένει το να φτάσουν αυτά τα
πολύτιμα κονδύλια επανεκπαίδευσης στους απολυμένους μικρότερων εταιρειών
και χωρών. Ισως τότε να είχαν μία ευκαιρία και οι απολυμένοι του
ελληνικού κλωστοϋφαντουργικού κλάδου, για παράδειγμα...
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 26/09/2010)