«Είναι πολύ ενδιαφέρον το ότι οι πιο εξαρτημένες από το
πετρέλαιο χώρες της Ευρώπης είναι ταυτόχρονα και εκείνες με το οξύτερο
δημοσιονομικό πρόβλημα». Με τη φράση αυτή σχολίασε αναγνώστης διεθνούς
ιστοσελίδας τη γραφική παράσταση για την εξάρτηση από το πετρέλαιο, στην οποία
η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση στην Ε.Ε., με ποσοστό 58% στην πρωτογενή
παραγωγή ενέργειας. Από κοντά και η Ιρλανδία, Πορτογαλία (55%), Ισπανία (48%)
και Ιταλία (46%), οι χώρες δηλαδή που αποτελούν την διαβόητη ομάδα PIIGS.
Την ίδια στιγμή, ο οικονομολόγος Λούις ντε Σούζα, ο οποίος
υποστηρίζει ότι ήδη έχουμε περάσει στη μετά peakoilεποχή, προειδοποιεί πως οι νέες
συνθήκες που θα επικρατήσουν θα είναι ιδιαίτερα επώδυνες για τις χώρες εκείνες
με τη μεγαλύτερη εξάρτηση. Ο ίδιος εντοπίζει το πρόβλημα κυρίως στον τομέα των
μεταφορών αυτών των κρατών, όπου παρατηρείται ελλιπής αστικός και εθνικός
σχεδιασμός. Για τον λόγο αυτό προτείνει την αυξημένη χρήση των μέσων μαζικής
μεταφοράς, των σιδηροδρόμων και της ναυτιλίας, καθώς θεωρεί ότι οι επενδύσεις
στις ΑΠΕ δεν θα είναι αρκετές από μόνες τους να «πολεμήσουν» το πετρέλαιο.
Η σχέση πάντως της δημοσιονομικής κατάστασης και της
εξάρτησης από το πετρέλαιο είναι οικονομική σε ένα βαθμό, καθώς δαπανούμε
δισεκατομμύρια ετησίως για την εισαγωγή πετρελαίου. Επίσης έχει και μία
γεωγραφική διάσταση, αφού οι περισσότερες προβληματικές οικονομίες βρίσκονται
στο Νότο, τη στιγμή που ο Βορράς επενδύει τεράστια ποσά σε ΑΠΕ. Τέλος, ίσως τα
στοιχεία αυτά να είναι έκδηλα και της διαφοράς στην νοοτροπία του μέσου πολίτη.
Σίγουρα πάντως είναι ένα θέμα που θα μπορούσε να απασχολήσει έναν οικονομολόγο
για χρόνια.
Ανάμεσα στις συμπληγάδες του πετρελαίου και των ελλειμμάτων, μόνη της η
Πορτογαλία κατόρθωσε να ανοίξει δρόμο τη στιγμή που οι άλλοι πνιγόμαστε. Η εκεί
κυβέρνηση προχώρησε τα τελευταία χρόνια σε ένα πειθαρχημένο πρόγραμμα πράσινης
ανάπτυξης που έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Η επίδρασή του στην εξάρτηση
από το πετρέλαιο και στην οικονομία εν γένει, απομένει να φανεί στα επόμενα
χρόνια. Δεν πρέπει όμως να περιμένουμε να επαληθευθούν οι παραπάνω σχέσεις από
το πορτογαλικό παράδειγμα για να δράσουμε. Κάθε μορφή κοινής και οικονομικής
λογικής μάς παροτρύνει να επενδύσουμε στη μείωση της χρήσης πετρελαίου και
κυρίως να αλλάξουμε την φοβική και στενόμυαλη νοοτροπία μας. Ας αρχίσουμε
πουλώντας το Καγιέν.