Yγροποιημένο φυσικό αέριο ή αέριο μέσω αγωγών; Πρόκειται για το
ερώτημα που απασχολεί τις αγορές αερίου τα δύο τελευταία χρόνια, από
τότε που οι τιμές του υγροποιημένου, του LNG, έπεσαν θεαματικά,
καθιστώντας το όχι απλώς ανταγωνιστικό με το αέριο που μεταφέρεται μέσω
αγωγών αλλά σημαντικά φθηνότερο. Τόσο στη διεθνή όσο και στην ελληνική
αγορά οι ανακατατάξεις είναι θεαματικές.
Η απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου, με τους ιδιώτες προμηθευτές
να εισάγουν φορτία αερίου και να τα πωλούν στους παραδοσιακούς πελάτες
της μέχρι πριν ένα χρόνο μονοπωλιακής ΔΕΠΑ δεν θα είχε συμβεί, αν το
LNG, το οποίο μεταφέρεται με πλοίο, δεν είχε γίνει ανταγωνιστικό. Οι
τιμές του σποτ LNG άμεσης παράδοσης κυμαίνονται τελευταία στα 4- 4,5
δολαρίων ανά ΜΜΒΤU, ενώ το 2008 είχαν φθάσει πάνω από 25 δολ/ MMBTU.
Πρόκειται για τιμές, ενδεχομένως 30% - 50% χαμηλότερες ίσως και
περισσότερο, απο το αέριο μέσω αγωγών, το οποίο δεν έχει την τιμολογιακή
ευελιξία να προσαρμόζεται άμεσα στα νέα δεδομένα, λόγω των μακροχρόνιων
συμβολαίων προμήθειας και του μαθηματικού τύπου διαμόρφωσης της τιμής
σε άμεση συνάρτηση με το πετρέλαιο. Η παγκόσμια οικονομική κρίση ήταν
εκείνη που προκάλεσε την καθίζηση στη ζήτηση φυσικού αερίου διεθνώς και
οδήγησε σε κατάρρευση των τιμών. Στην περίπτωση του LNG όμως συνέβαλαν
και άλλοι παράγοντες.
Διένεξη
H διένεξη Ρωσίας- Ουκρανίας και τα
ερωτήματα που έθεσε για την ασφάλεια του εφοδιασμού μέσω αγωγών, σε
συνδυασμό με τις υψηλές τιμές του αερίου εκείνη την εποχή, οδήγησε
πολλούς παραγωγούς LΝG σε εκμετάλλευση κοιτασμάτων και σε αύξηση της
παραγωγής. Αποτέλεσμα της υπερπροσφοράς είναι οι τιμές να παραμένουν
χαμηλά, παρότι το πετρέλαιο έχει φθάσει στα 80 δολ/βαρέλι. Σύμφωνα με
μελέτη της BP οι παγκόσμιες εμπορικές ροές LNG αυξήθηκαν από 113,0 ΜΜΤPA
(εκατ. τόνους ετησίως) το 2000 σε 154,0 ΜΜΤΡΑ το 2006 και αναμένεται να
φθάσουν στα 225 MMTPA το 2010 και τα 524,0 ΜΜΤΡΑ το 2030.
To συνολικό δυναμικό υγροποίησης έχει φθάσει στα 207,01 ΜΜΤΡΑ σε 31
τερματικούς σταθμούς σε 17 χώρες, που προμηθεύουν LNG 59 τερματικά
επανεριοποίησης, δυναμικού 402,15 MMTΡA, σε 19 χώρες. Μία από τις 19
χώρες είναι η Ελλάδα με τον σταθμό της Ρεβυθούσας, όπου σύντομα θα
προστεθεί τρίτη δεξαμενή και το δυναμικό αεριοποίησης θα αυξηθεί κατά
40%.
Στη ρωσο-ουκρανική κρίση, όταν είχε διακοπεί ο εφοδιασμός του αγωγού
με αέριο, η Ρεβυθούσα κάλυψε τις ανάγκες της χώρας, ενώ έδωσε αέριο και
στη Βουλγαρία. Νέα τερματικά προστέθηκαν στο Κατάρ, την Υεμένη, την
Ινδονησία και τη Ρωσία, ενώ στις ΗΠΑ κατασκευάζονται σταθμοί
υγροποίησης, καθώς άρχισε η μαζική αξιοποίηση του shale gas (αέριο από
σχιστολιθικά πετρώματα). Το 2011 είναι πιθανόν οι ΗΠΑ να αρχίσουν να
εξάγουν LNG στην Ευρώπη, για πρώτη φορά στην ιστορία τους.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 09-10/10/2010)