Μία
ημέρα μόνον χρειάσθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να υπαναχωρήσει για το θέμα
αναστολής των ερευνών για πετρέλαιο στα ύδατα της Ε.Ε. Σχετική πρόταση είχε
γίνει από την ιταλίδα υπουργό Περιβάλλοντος Stefania Prestigiacomo για το φόβο
του ατυχήματος στον Κόλπο του Μεξικού και είχε βρει υποστήριξη και από την
ελληνίδα ομόλογο της Τίνα Μπιρμπίλη. Έτσι, ενώ αρχικά με επίσημη ανακοίνωση
προχθές, Τετάρτη, γινόταν γνωστό ότι η Κομισιόν τασσόταν υπέρ της αναστολής των
πετρελαϊκών γεωτρήσεων στα βαθιά νερά της Ε.Ε., μία ημέρα μετά, χθες, βγήκε
νεώτερη ανακοίνωση, που αναφέρει ότι δεν θα επιβληθούν απαγορεύσεις, αντίθετα,
θα επιδιωχθεί μια ενιαία νομοθεσία για την αδειοδότηση και τον έλεγχο των
εξέδρων, με την επίσημη πρόταση να μετατίθεται για ένα χρόνο.
Η
υπόθεση αυτή έχει και πλούσιο παρασκήνιο και ουρές. Πράγματι, το ατύχημα του
Μεξικού είναι υπολογίσιμο, όμως, η νομοθεσία που ισχύει στις ΗΠΑ δεν έχει καμία
σχέση με τις αντίστοιχες νομοθεσίες της Ευρώπης, που θεωρούνται πολύ πιο
αυστηρές και προβλέπουν ασφαλιστικές δικλείδες για τις εξορύξεις, ικανές να
προλάβουν παρόμοια ατυχήματα. Προφανώς, αυτό ελήφθη υπόψη από το
Ευρωκοινοβούλιο, που «φρενάρησε» τα σχέδια της Κομισιόν.
Εάν,
όμως, προωθούνταν μια τέτοια απόφαση, η πρώτη χώρα που θα αντιμετώπιζε άμεσο
πρόβλημα θα ήταν η Κύπρος, στην ΑΟΖ της οποίας έχουν εντοπισθεί σημαντικά
κοιτάσματα φυσικού αερίου. Έτσι, η πρόθεση της να προχωρήσει στην εκμετάλλευση
τους, σε συνεργασία με το Ισραήλ, κάτι το οποίο θα της έδινε σημαντικούς
πόντους στη γεωστρατηγική σκακιέρα, με δεδομένα τα ανοικτά μέτωπα με την
Τουρκία, θα ακυρωνόταν. Ο καθείς μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματα του για το τι
θα σήμαινε αυτό για το Κυπριακό. Τώρα, φαίνεται ότι ο κίνδυνος αυτός
απομακρύνεται.
Από
την άλλη πλευρά, μια τέτοια απαγόρευση θα λειτουργούσε ως «άλλοθι» και για την
απροθυμία της χώρας μας να προχωρήσει σε σοβαρές έρευνες στα ύδατα της, που
κρύβουν, σύμφωνα με επιστημονικές διαπιστώσεις, αξιόλογα κοιτάσματα πετρελαίου
και φυσικού αερίου. Δεν είναι τυχαίο ότι στις καλένδες παραπέμπεται το θέμα της
σύστασης φορέα υδρογονανθράκων και όχι μόνον για το λόγο αυτό. Την ίδια στιγμή,
ωστόσο, όλο και περισσότερες χώρες, ευρωπαϊκές και μη, υποστηρίζουν την ανάγκη
κάθε χώρα να σαρωθεί γεωφυσικά, ώστε να εντοπισθούν τα υπό έρευνα κοιτάσματα,
προκειμένου να αξιοποιηθούν. Και μάλιστα άρχισαν ήδη να δημιουργούνται
στρατηγικές συμμαχίες, με πολιτικά οφέλη. Κάτι αντίστοιχο έχει κάνει ήδη η
Κύπρος, ενώ και άλλες χώρες, όπως, η Τουρκία, η Αίγυπτος και το Ισραήλ
ενδιαφέρονται να κάνουν αντίστοιχες μετρήσεις.
Ο
κίνδυνος που διαμορφώνεται στη χώρα μας είναι να αφεθεί εκτός από παιδειάς, με
ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Συν
τοις άλλοις, η γειτονική Τουρκία έχει ήδη προχωρήσει στη δημοσίευση ορισμένων
περιοχών, η μία των οποίων ακουμπά το Καστελόριζο, μέσα στην ελληνική ΑΟΖ. Η
επίσημη ελληνική αντίδραση χαρακτηρίζεται χλιαρή, όταν θα μπορούσε να κάνει
πολλά περισσότερα, να παραδειγματισθεί, ενδεικτικά, από τη Μάλτα, που δεν
κάθισε με σταυρωμένα χέρια, όταν η Λιβύη αποπειράθηκε να διεισδύσει σε κομμάτι
της δικής της ΑΟΖ, δημοσιεύοντας μια περιοχή, που ακύρωνε τις επεκτατικές
βλέψεις της Λιβύης.
Αυτό
που θα μπορούσε να κάνει πολύ απλά η χώρα μας, σύμφωνα με απόψεις παραγόντων
που ασχολούνται με τα ζητήματα αυτά, θα ήταν, αντί να μπλέκει με την ίδρυση του
φορέα υδρογονανθράκων, που και κοστοβόρος είναι και εξυπηρετεί άλλα συμφέροντα,
πλην του δημοσίου, να προχωρήσει, σε συνεργασία με συναφείς διεθνείς εταιρίες
σε μη αποκλειστικά γεωφυσικά. Αυτό σημαίνει τη μέτρηση των πιθανών κοιτασμάτων,
την επιλογή τους και στη συνέχεια την ανάθεση, μέσω διεθνών διαγωνισμών, των
ερευνών εξόρυξης.
Παράλληλα,
αντί να συζητάμε τις πιθανότητες συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου με την Τουρκία,
θα έπρεπε να βάλουμε στο τραπέζι τη δυνατότητα συνεκμετάλλευσης με την Κύπρο
και γιατί όχι σε συνεργασία με το Ισραήλ. Αυτό που επιδιώκει να κάνει ήδη η
Κύπρος με το Ισραήλ, ορθώνοντας το ανάστημα της αποφασιστικά απέναντι στην
Τουρκία, θα μπορούσε να αποτελέσει μια θαυμάσια τριγωνική σχέση, με πολύ
σημαντικά πολιτικά και γεωστρατηγικά οφέλη. Άντ’ αυτού, φθάσαμε να συζητάμε πώς
θα αρθεί το
casus
belli από την πλευρά της
Τουρκίας, με αντάλλαγμα την παραίτηση της Ελλάδας από την υφαλοκρηπίδα των 12
μιλίων.
Σε
ένα πολύ σημαντικό ζήτημα φθάσαμε να ομφαλοσκοπούμε, όταν οι λύσεις είναι
μπροστά μας. Στρατηγική και όραμα χρειάζεται καταρχήν και όχι πρακτικές και
τακτικές του παρελθόντος.