Πριν από δύο περίπου χρόνια η έκρηξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης
κατεγράφη και ως μια δυναμική που θα επιτάχυνε τόσο την Ευρωπαϊκή
Ολοκλήρωση όσο και τη μετάβαση στην Παγκόσμια Διακυβέρνηση. Τίποτε πλέον
δεν θα επέτρεπε τη διολίσθηση στις εθνικές περιχαρακώσεις και τον
προστατευτισμό που ακολούθησε μετά την Κρίση του 1929, με τις
αλλεπάλληλες συνόδους Κορυφής που ακολούθησαν στους τελευταίους μήνες
του 2008 να το επιβεβαιώνουν: Πρώτη Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης παρά
τις αντιρρήσεις της Μέρκελ και με τη συμμετοχή του Γκόρντον Μπράουν στο
Παρίσι αλλά και Σύνοδος Κορυφής των G-20 στην Ουάσιγκτον.
Δύο χρόνια μετά οι μεγάλες προσδοκίες για την επιτάχυνση της
Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης και της Παγκόσμιας Διακυβέρνησης διαψεύσθηκαν
παταγωδώς. Σήμερα στις παραμονές της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών την
επόμενη Πέμπτη και Παρασκευή αλλά και της Συνόδου Κορυφής των G-20 τον
επόμενο μήνα στη Σεούλ, οι προσδοκίες είναι ανύπαρκτες με την Ε.Ε των
«27» να αναμένεται να υιοθετήσει μια επίφαση ενότητας και τους G-20 να
καταγράψουν πιο ανοικτά τις συγκρουόμενες εθνικές στρατηγικές και
περιχαρακώσεις.
Με τα παραπάνω δεδομένα δεν θα ήταν υπερβολική η πρόβλεψη ότι η
Σύνοδος Κορυφής της Σεούλ θα κλείσει ένα κεφάλαιο μεγάλων προσδοκιών που
ξεκίνησε στην αμερικανική πρωτεύουσα πριν από δύο χρόνια, συνεχίστηκε
στο Λονδίνο την Άνοιξη του 2009 και το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς στο
Πίτσμπουργκ. Μόνη, ισχνή όμως, ελπίδα τουλάχιστον επικοινωνιακής
περιφρούρησης του ενδιαφέροντος που συγκεντρώνουν οι Σύνοδοι Κορυφής η
ανάληψη της Προεδρίας της Ομάδας από τη Γαλλία με το Σαρκοζί να έχει
κάθε λόγο να προσπαθήσει να απαλύνει την επικοινωνιακή και δημοσκοπική
του κατάρρευση στη χώρα του.
ΗΠΑ: Προτάσεις - Ευχολόγιο
Οι προτάσεις των ΗΠΑ,
όπως διατυπώθηκαν στην επιστολή Γκάιτνερ προς τους ομολόγους του της
Ομάδας, αποτελούν περισσότερο ευχολόγιο παρά βάση διαπραγματεύσης καθώς
αθροιστικά δυσαρεστούν τους πάντες:
-Η υιοθέτηση πολιτικών
μείωσης των ανισορροπιών στις εμπορικές συναλλαγές που αποτελεί μια
επιπλέον πίεση προς την Κίνα, προκαλεί και τη δυσαρέσκεια της Ιαπωνίας.
-Η έκκληση προς τις χώρες με πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών να λάβουν
όλα τα αναγκαία μέτρα αύξησης της εσωτερικής ζήτησης που προφανώς
απευθύνονται στην Κίνα κ α ι τη Γερμανία, έχουν αξία καταγραφής ως
θέσεις και τίποτε παραπάνω.
-Η ανατίμηση των υποτιμημένων νομισμάτων δεν εκφράζει την αυταπάτη
πίεσης προς το Πεκίνο αλλά αποτελεί περισσότερο προσπάθεια συσπείρωσης
όλων των χωρών -κυρίως των χωρών-μελών της Ευρωζώνης- που φοβούνται ότι
οι στρατηγικές εξόδου τους από
την κρίση θα βραχυκυκλωθούν από τις ανταγωνιστικές υποτιμήσεις.
Προσδοκία αντιφατική καθώς η Ουάσιγκτον με ένα συνδυασμό επεκτατικής
νομισματικής πολιτικής και συνεχούς διολίσθησης του δολαρίου στέλνει το
μήνυμα μιας μονομερούς προσπάθειας εξόδου από την κρίση όποιο και να
είναι το κόστος των επιλογών της για τους άλλους.
Ευρωζώνη-Ε.Ε: Θεατές των εξελίξεων
Στην πιο
δύσκολη θέση όμως, σχεδόν σε μια κατάσταση βραχυκυκλώματος, βρίσκονται η
Ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Ενωση με την πρόσφατα διαμορφωθείσα επίφαση
γαλλογερμανικής ενότητας να μην αρκεί για να επιτρέψει μια βαρύνουσα
παρουσία στις διαβουλεύσεις της κορεατικής πρωτεύουσας. Για μια σειρά
από λόγους οι 16 της Ευρωζώνης είναι καταδικασμένοι να παρακολουθούν ως
θεατές το μπρα ντε φέρ ΗΠΑ-Κίνας:
-Η πλειοψηφία των χωρών-μελών βρίσκεται πιο κοντά στις θέσεις της
Ουάσιγκτον παρά σε αυτές του Βερολίνου, καθώς πιστεύει ότι μόνο η
επεκτατική νομισματική πολιτική αλλά και μια ελεγχόμενη υποτίμηση του
κοινού νομίσματος μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη.
-Δεύτερον, η ίδια πλειοψηφία προσάπτει στη Γερμανία αυτό που
προσάπτουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Κίνα, ότι κρατά δηλαδή υπό έλεγχο
την εσωτερική ζήτηση στο όνομα μιας πολιτικής στήριξης με κάθε κόστος
των εξαγωγών.
-Τρίτον, η επιβολή της σκληρής δημοσιονομικής λιτότητας που αποφάσισε
η Γερμανία τον Ιούνιο στο σύνολο της Ευρωζώνης και της Ε.Ε σε συνδυασμό
με την ανατίμηση του ευρώ μπορεί να εγκλωβίσει τους 16 σε νέο κύκλο
ύφεσης εντός του 2011 και να θέσει επί τάπητος την αλλαγή στρατηγικής.
Δύο χρόνια μετά την έκρηξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης ΗΠΑ και Κίνα
πρωταγωνιστούν σε ένα νομισματικό πόλεμο με στόχο να πολλαπλασιάσει η
Ουάσιγκτον και να περιφρουρήσει το Πεκίνο τις εξαγωγές με τον
προστατευτισμό να είναι το επόμενο κεφάλαιο που θα ανοίξει αν δεν βρεθεί
ένας συνολικός συμβιβασμός.
Εγκλωβισμένη στις εσωτερικές της αντιθέσεις η Ευρωζώνη παρακολουθεί
τις εξελίξεις βραχυκυκλωμένη καθώς βλέπει το 2011 ως μια χρονιά μιας
διπλής εσωτερικής κρίσης: Την έναρξη της διαπραγμάτευσης για τη
μεταρρύθμιση της Συνθήκης της Λισαβόνας με το Βερολίνο να προωθεί τη
φόρμουλα της ελεγχόμενης χρεοκοπίας ως υποκατάστατο του Μηχανισμού
Στήριξης EFSF μετά τη λήξη της ισχύος του το 2013, αλλά και τον πολύ
πιθανό εγκλωβισμό σε νέο κύκλο ύφεσης.
Επιστροφή στις σταθερές του Μεσοπολέμου τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε
ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι το απαισιόδοξο συμπέρασμα καθώς αντί της
προωθητικής φυγής προς τα εμπρός, η κρίση οδήγησε σε επιλογές εθνικής
περιχαράκωσης που νομοτελειακά οδηγούν στη σύγκρουση.
Επιστροφή στις σταθερές του Μεσοπολέμου είναι το απαισιόδοξο
συμπέρασμα καθώς αντί της προωθητικής φυγής προς τα εμπρός, η κρίση
οδήγησε σε επιλογές εθνικής περιχαράκωσης που νομοτελειακά οδηγούν στη
σύγκρουση
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 25/10/2010)