Οι γιαγιάδες μας, μεγαλωμένες σε μια εποχή
τρομερών στερήσεων, μας φώναζαν πάντα να κλείνουμε το φως όταν φεύγουμε από το
σπίτι. Φράσεις όπως «τι φωταγωγίες είναι αυτές;» επανέρχονται σήμερα στην
επικαιρότητα με το ένδυμα όχι του κατοχικού συνδρόμου, αλλά της ενεργειακής
εξοικονόμησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα δώσει μεγάλη έμφαση στα
επόμενα δέκα χρόνια σε αυτή την κατηγορία, ενθαρρύνοντας τα σχετικά προγράμματα
και τις δράσεις στα κράτη-μέλη και δεσμεύοντας σημαντικούς πόρους από τον
προϋπολογισμό.
Η Ελλάδα ξεκινά την προσπάθεια αυτή από μια
πολύ κακή αφετηρία. Οι Έλληνες δαπανούν πολύ περισσότερα για τη θέρμανσή τους
από ότι οι κάτοικοι του παγωμένου ευρωπαϊκού Βορρά, παρόλο που η χώρα μας
διαθέτει το καλύτερο κλίμα στην Ευρώπη. Επίσης, τα κτίριά μας, ιδίως τα
δημόσια, αποτελούν παράδειγμα σπατάλης, καθώς ελάχιστα από αυτά διαθέτουν
κεντρικά συστήματα κλιματισμού, ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός τους δεν συνάδει
διόλου με την κίνηση του αέρα και του Ηλίου και τα υλικά κατασκευής είναι τα
πλέον ακατάλληλα.
Από αυτή την αφετηρία λοιπόν, καλούμαστε στα
επόμενα 20 χρόνια να μειώσουμε δραστικά την ενεργειακή μας κατανάλωση προς
όφελος του περιβάλλοντος, της τσέπης μας και εν τέλει των παιδιών μας. Μια
θετική αρχή είναι σίγουρα το πρόγραμμα του ΥΠΕΚΑ «εξοικονομώ κατ’ οίκον» που
αποτελεί ένα από τα πρώτα τέτοια σχέδια σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όλα δείχνουν
ότι έχει τα φόντα να φέρει αποτελέσματα.
Το πρόβλημα όμως στο οποίο πρέπει να
επικεντρωθεί τόσο η ελληνική Πολιτεία, όσο και η Ε.Ε. δεν είναι μονάχα οι νόμοι
και τα προγράμματα, αλλά η νοοτροπία. Και εδώ εισέρχεται ένα είδος χάσματος των
γενεών που περιπλέκει τα πράγματα: Η γενιά των σημερινών 50-60άρηδων όχι μόνο
στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς, καταχράστηκε τους κοινωνικούς και φυσικούς
πόρους σε βαθμό πρωτοφανή για τα ιστορικά δεδομένα. Αυτό οδήγησε στον
νεοπλουτισμό και εν τέλει στα γνωστά σημερινά οικονομικά προβλήματα για τη δική
μας κοινωνία. Η απουσία σύνεσης και φειδούς γίνεται ιδιαίτερα εμφανής στην καθημερινή
ενεργειακή συμπεριφορά και οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η οποιαδήποτε προσπάθεια
επιμόρφωσης πρέπει να επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά στους νέους.
Αν λοιπόν οι μεγαλύτεροι είναι μια χαμένη
περίπτωση και δεν ακούν τις προσταγές τις Πολιτείας και των καιρών μας, τότε
ίσως ακούσουν τα λόγια των παιδιών και των εγγονών τους. Σε αυτά πρέπει να
στραφεί το κράτος και η Ε.Ε., με μια εκπαιδευτική διαδικασία που θα ενισχύει
την ενεργειακή επίγνωση. Μάλιστα, εκτός από το πνευματικό-ηθικό-μυθοπλαστικό
επίπεδο για την αγάπη για τη φύση και την προστασία της, η εκπαίδευση θα πρέπει
να παρέχει και ρεαλιστικές, καθημερινές απαντήσεις, οι οποίες στη συνέχεια θα
περάσουν και μέσα στην οικογένεια. Η διαδικασία αυτή όμως, προϋποθέτει με τη
σειρά της μια σοβαρή προσπάθεια εκ μέρους των εκπαιδευτικών και του υπουργείου.