Αντίθετα με την κοινή αντίληψη και όπως εύστοχα τονίζει το
περιοδικό Σπίγκελ, ο πόλεμος στο Ιράκ δεν είχε ως αποτέλεσμα να «εκμεταλλευτούν
οι ΗΠΑ τα πετρέλαια της περιοχής». Όπως είναι ξεκάθαρο πλέον, μετά τις περσινές
δημοπρατήσεις κοιτασμάτων στις οποίες προχώρησε η Βαγδάτη, μόλις δύο
αμερικανικές πετρελαϊκές κατάφεραν να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή τους και
μάλιστα με πολύ μειωμένα περιθώρια κέρδους.
Η ιρακινή κυβέρνηση αποφάσισε να πληρώσει τις εταιρείες που
θα παρήγαγαν πετρέλαιο με βάση μια προκαθορισμένη τιμή ανά βαρέλι. Οι διεθνείς
και κρατικές πετρελαϊκές εξεπλάγησαν όταν άκουσαν τις ακριβείς τιμές που είχαν
στο μυαλό τους οι Ιρακινοί, οι οποίες ήταν κατά πολύ χαμηλότερες από ότι είχαν
συνηθίσει στο παρελθόν. Οι εποχές όμως έχουν αλλάξει και οι εταιρείες γνωρίζουν
ότι κοιτάσματα αυτού του είδους δεν είναι πλέον συνηθισμένα. Για αυτό και
δέχτηκαν να λάβουν μέρος.
Όπως αναφέρεται σε διπλωματικά έγγραφα της αμερικανικής
πρεσβείας, τα οποία αποκαλύφθηκαν πρόσφατα, τα στελέχη των πετρελαϊκών που
βρίσκονταν στην αίθουσα, έβαλαν τα γέλια όταν ο Ιρακινός υπουργός Πετρελαίου
τους ανακοίνωσε τις προτάσεις του για την τιμή. Σύντομα όμως, επικράτησε μια
νεκρική σιωπή.
Στον δεύτερο γύρο μάλιστα, οι τιμές ήταν ακόμη χαμηλότερες
και ούτε μια αμερικανική επιχείρηση δεν συμμετείχε. Συνεπώς, με βάση τα
παραπάνω, τα συνθήματα των διαδηλωτών στη διάρκεια του πολέμου, τα οποία
έγραφαν «όχι στο ματωμένο πετρέλαιο» μάλλον δεν είχαν ιδιαίτερο νόημα.
Αντιθέτως, οφέλη υπήρξαν για πολύ συγκεκριμένες αμερικανικές επιχειρήσεις, όπως
την Halliburton, σε τομείς σχετικούς με τις κατασκευές, την υλοποίηση έργων
υποδομής και τις μεταφορές. Μάλιστα, ο ίδιος ο τότε αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Ντικ
Τσέινι, διέθετε σημαντικά ίδια κεφάλαια στην εν λόγω εταιρεία.
Το κέρδος όμως του αντιπροέδρου και μερικών ακόμα ανδρών
φυσικά δεν συμβαδίζει με το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ, οι οποίες δαπάνησαν πάνω
από 700 δις δολάρια συνολικά στο Ιράκ μέχρι σήμερα. Στον χώρο του πετρελαίου, η
νέα κυβέρνηση του Ιράκ επέδειξε μια ιδιαίτερη αντίσταση στις αμερικανικές
παραινέσεις και εξακολουθεί να το κάνει και σήμερα, στο ζήτημα των πετρελαίων
του Κουρδιστάν.
Εντωμεταξύ, η κατάσταση μετά την πτώση του Σαντάμ έγινε
εντελώς χαοτική, με λεηλασίες καυσίμων και κλοπές εξοπλισμού των πετρελαϊκών
εγκαταστάσεων. Ο Τζον Μακέιν, σε συνάντησή του με Ιρακινούς συμβούλους, είχε
δηλώσει ότι «η FedEx γνωρίζει ακριβώς που βρίσκεται το κάθε δέμα της σε
ολόκληρο τον κόσμο και η κυβέρνηση του Ιράκ αγνοεί την τύχη του 20-30% του
πετρελαίου της».
Εν τέλει, οι ξένες εταιρείες από την Κίνα, την Ευρώπη και
αλλού, ανέλαβαν να ανορθώσουν και πάλι την παραγωγή και την υποδομή της χώρας
στο πετρέλαιο, στα επίπεδα που αυτή βρισκόταν παλιά. Έθεσαν φιλόδοξους στόχους
από κοινού με την κυβέρνηση, με τις ΗΠΑ να κοιτούν απέξω. Πρόκειται για άλλο
ένα δείγμα της αποτυχίας της αμερικανικής πολιτικής στην τελευταία δεκαετία.