Αφιλόξενη
καθίσταται όλο και περισσότερο η εγχώρια αγορά ενέργειας. Τα φαινόμενα αρχίσουν
και πληθαίνουν και κάποιος θα πρέπει να τα λάβει σοβαρά υπόψη. Η διατήρηση
εκκρεμοτήτων σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες στρεβλώσεις δημιουργούν ένα
εκρηκτικό μίγμα, που άρχισε ήδη να σκάει. Πρώτα-πρώτα ακούγαμε όλο και
περισσότερους επενδυτές, εγχώριους και ξένους, να αναστέλλουν τις επενδυτικές
πρωτοβουλίες τους. Τώρα, έχουμε και αποχωρήσεις.
Το λέγαμε από το καλοκαίρι ότι
η γειτονική Τουρκία, με τις θαρραλέες κινήσεις της και τα κίνητρα που παρέχει
στον ενεργειακό τομέα πολύ σύντομα θα αποδειχθεί ένας πολύ σοβαρός
ανταγωνιστής, προς τον οποίο θα στραφούν οι ξένοι επενδυτές που διαθέτουν
κεφάλαια και επιθυμούν να αποκτήσουν παρουσία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Όταν η
Ελλάδα, ως μέλος της Ε.Ε., όχι μόνον δεν αντιλαμβάνεται τη σημασία των
επενδύσεων στο συγκεκριμένο τομέα, αλλά αποθαρρύνει τους υποψήφιους επενδυτές,
είναι εύλογο ότι θα ερχόταν η στιγμή που οι τελευταίοι θα αντιλαμβάνονταν ότι
«υπάρχουν και αλλού πορτοκαλιές…» Πόσο περισσότερο τώρα που το ασταθές
οικονομικό περιβάλλον στη χώρα μας δεν ευνοεί επιχειρηματικά ρίσκα παντός
είδους.
Τα
καμπανάκια είχαν αρχίσει να χτυπάνε εδώ και καιρό. Εγχώριοι επιχειρηματικοί
όμιλοι που δραστηριοποιούνται στο χώρο της ενέργειας διαμήνυαν με σαφήνεια ότι
δεν υπάρχει λόγος να βάλουν τα λεφτά τους σε μια αγορά σχεδόν εχθρική. Νέες
μονάδες ηλεκτρισμού, παρά τα αρχικά σχέδια τους, δεν προτίθενται να κάνουν ούτε
τα ΕΛ.ΠΕ. ούτε ο όμιλος Μυτιληναίος. Δεν ήταν οι μόνοι. Η Ιταλική
Edison
το είπε ξεκάθαρα και στους αρμόδιους κυβερνητικούς φορείς ότι όσο δεν
ξεκαθαρίζει η κατάσταση στην αγορά ηλεκτρισμού αναστέλλει τις προγραμματισμένες
επενδύσεις της.
Το
χορό των αποχωρήσεων άνοιξε πρώτη η ισπανική
Endesa. Ήρθε πανηγυρικά πριν από
τρία χρόνια, με στόχο να αποσπάσει το 10% της αγοράς και δύο χρόνια μετά
αποχώρησε. Η γαλλική
GDF
Suez, που συμπράττει με τον
όμιλο της ΓΕΚ Τέρνα, μπορεί επίσημα να μην έχει αποχωρήσει, αλλά το ενδιαφέρον
της θεωρείται ήδη ότι έχει ατονήσει. Η αυστριακή
Verbund, που δραστηριοποιούταν με
την ελληνική
Energa στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού αποχωρεί από την
Ελλάδα και οι επίσημες ανακοινώσεις θα γίνουν στην αυγή του 2011.
Είχαν
προηγηθεί η
BP και η
Shell, από τον κλάδο πετρελαιοειδών,
ο οποίος πλέον είναι ελληνοποιημένος.
Μήπως
τελικά αυτό επιζητούμε; Να γίνουμε μια ευρωπαϊκή Αλβανία, η οποία θα είναι
περιχαρακωμένη στα σύνορα της, με εγχώριους αποκλειστικά παίκτες; Ενδεχομένως,
να ακούγεται υπερβολικό κάτι τέτοιο, αλλά οι εξελίξεις αυτό δείχνουν. Τι είδους
επενδύσεις θέλουμε; Τύπου Κατάρ; Ευκαιριακές, βραχυπρόθεσμες και αρπακτές;
Μήπως τελικά ο μηχανισμός
Fast
track υποδηλώνει και τις
προθέσεις μας στον τομέα των επενδύσεων;
Φαίνεται
ότι ούτε η κρίση μπορεί να μας διδάξει κάτι. Αντί να επιταχύνουμε την επίλυση
των ανοικτών ζητημάτων στην ενεργειακή αγορά, εμείς περί άλλα τυρβάζουμε.
Χιονοστιβάδα έχουν γίνει πλέον τα προβλήματα και αρχίζουν να συμπαρασύρουν
δικαίους και αδίκους. Και μην ισχυρισθεί κανείς ότι καλώς κάνει και φεύγει η
Verbund,
γιατί ήθελε να βγάλει άκοπα κέρδη. Όταν εμείς δίνουμε τέτοια σήματα στην αγορά
καλώς πράττει η κάθε
Verbund. Ας είχαμε κανόνες κοινούς
για όλους και ας αφήναμε τους επενδυτές να διαλέξουν αν θέλουν να μείνουν ή να
φύγουν. Αντίθετα, αυτό που κάνουμε είναι να προστατεύουμε αποκλειστικά και
μόνον την κυρίαρχη επιχείρηση και οι υπόλοιποι ας κόψουν το λαιμό τους. Όπως
θέλουν ας πορευθούν. Είναι η εικόνα αυτή σοβαρής και ευρωπαϊκής χώρας; Πότε
επιτέλους θα αφυπνισθούν οι αρμόδιοι κυβερνητικοί φορείς;