Κύριος στόχος η συγκράτησις της ανεργίας
Ωρύονται από χθες οι συνδικαλιστές και τα περισσότερα μέσα
ενημερώσεως για τις εργασιακές ρυθμίσεις στις οποίες προχωρεί η Κυβέρνησις. Και
μιλούν για εργασιακό «μεσαίωνα». Όμως η αλήθεια είναι διαφορετική. Ενώ είναι
όντως δυσάρεστο να περικόπτονται κάποια κεκτημένα των εργαζομένων, το νέο
καθεστώς ουσιαστικώς επαναφέρει τις ισορροπίες που είχαν χαθή στα εργασιακά
πράγματα της χώρας μας.
Υπερβολικές δεσμεύσεις
Συνολικώς, το κόστος εργασίας στην Ελλάδα δεν είναι υψηλό.
Κάθε άλλο. Είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο των χωρών της Κεντρικής και Δυτικής
Ευρώπης. Όμως το πρόβλημα με τα εργασιακά είναι οι δεσμεύσεις τις οποίες
αναλαμβάνει κάθε εργοδότης -μικρός ή μεγάλος- από την ημέρα που προσλαμβάνει
προσωπικό. Δεσμεύσεις γραφειοκρατικές, οικονομικές ή ακόμη και ποινικές έναντι
του δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων. Δεσμεύσεις θεσμικές που απορρέουν
από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Και βεβαίως δεσμεύσεις οικονομικές
έναντι των ιδίων των εργαζομένων. Όλα αυτά συνιστούν αντικίνητρο για να είναι
κάποιος εργοδότης στην Ελλάδα. Σε αρκετές περιπτώσεις είναι πιο συμφέρον να
είναι κανείς εργαζόμενος μισθωτός -και δη υψηλόμισθος- παρά να είναι εργοδότης.
Όμως σήμερα που το κράτος δεν μπορεί πλέον να είναι ο
εθνικός εργοδότης, τον ρόλο αυτό καλούνται να παίξουν πρωτίστως οι ιδιώτες.
Επομένως πρέπει να υπάρχουν κίνητρα για να γίνη κανείς εργοδότης και όχι
αντικίνητρα. Και μέχρι τώρα στην Ελλάδα μόνο αντικίνητρα υπήρχαν. Αυτά διέγνωσε
η «τρόικα» και ζήτησε να αλλάξουν. Στόχος της δεν είναι η μείωσις του κόστους
εργασίας. Το ξεκαθάρισαν άλλωστε με τις δηλώσεις τους, τόσο ο κ. Στρως- Καν όσο
και ο κ. Ρεν. Αυτό που επιδιώκεται είναι ο εξορθολογισμός στην αγορά εργασίας.
Η συνέχισις του σημερινού καθεστώτος θα ετίναζε την ανεργία σε ακόμη μεγαλύτερα
ύψη. Αλλά αυτό δεν το λέει κανένας από όσους αντιδρούν στις αποφασισθείσες
ρυθμίσεις.
Αυτό που επίσης βλέπουν οι ξένοι και θεωρούν απαραίτητο να
αλλάξη, είναι το μέγεθος της αδήλωτης εργασίας, που συνεπάγεται φοροδιαφυγή και
εισφοροδιαφυγή. Ο κυριώτερος ίσως λόγος που είναι τόσο εκτεταμένη η αδήλωτη
εργασία στην Ελλάδα, είναι ακριβώς το πρόσθετο κόστος και οι δεσμεύσεις που
βαρύνουν τους εργοδότες. Υπάρχουν κλάδοι της ελληνικής οικονομίας όπου η
«μαύρη» εργασία αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση. Οπως λ.χ. η οικοδομή.
Ακόμη και γιά ένα απλό βάψιμο, είναι τόσες πολλές και χρονοβόρες οι διατυπώσεις
που απαιτούνται (δηλώσεις προς το ΙΚΑ κ.α.), ώστε οι περισσότεροι τις
αποφεύγουν.
Περίπλοκες διαδικασίες
Οι νέες ρυθμίσεις δεν επιλύουν τα προβλήματα αυτού του
είδους. Όμως αυτό που σαφώς επιδιώκει η «τρόικα» είναι την απλούστευση του
εργασιακού καθεστώτος. Γνωρίζουν οι ξένοι ότι όσο πιο περίπλοκο είναι ένα
σύστημα, τόσο πιο εύκολα καταστρατηγείται και τόσο περισσότερες παρενέργειες
έχει. Το κακό λοιπόν είναι ότι η Κυβέρνησις του ΠΑΣΟΚ, υπό την πίεση των
συνδικαλιστικών αντιδράσεων αλλά και των δικών της ιδεολογικών αγκυλώσεων,
τελικώς καθιστά τα πράγματα ακόμη πιο περίπλοκα.
- Σκεφθείτε μία μικρή επιχείρηση, χωρίς σωματείο εργαζομένων
σε αυτήν, να είναι στα πρόθυρα του κλεισίματος. Για να συνάψη νόμιμη συμφωνία
με το προσωπικό της και να σωθή, θα πρέπει να τρέχη στις συνδικαλιστικές
ενώσεις και στους γραφειοκράτες του Υπουργείου Εργασίας για να αποδείξη την κατάστασή
της. Μέχρι τα να κάνη όλα αυτά, μάλλον θα έχη κλείσει.
Πάντως οι βασικές διατάξεις προστασίας των εργαζομένων και
των δικαιωμάτων τους παραμένουν αμετάβλητες. Οι δε προϋποθέσεις των απολύσεων
δεν αλλάζουν. Επομένως τα περί εργασιακού «μεσαίωνα» είναι αβάσιμα. Ακόμη και η
μείωσις του ύψους της αποζημιώσεως σε περίπτωση εξαμήνου προειδοποιήσεως του
εργαζομένου, που θεσπίσθηκε προ μηνών, πρέπει να εφαρμόσθηκε σε ελάχιστες
περιπτώσεις. Παρ’ όλα αυτά και η ρύθμισις εκείνη, όταν θεσπίσθηκε,
χαρακτηρίσθηκε από τους συνδικαλιστές ως εργασιακός «μεσαίωνας». Αυτό δείχνει
πόσο υπερβολικές είναι και τώρα οι αντιδράσεις. Αλλά το κύριο ζητούμενο σήμερα
είναι να μην εκτιναχθή περισσότερο η ανεργία. Για να διασφαλισθή αυτό πρέπει να
υπάρχουν εργοδότες. Και για να υπάρχουν, απαιτούνται κίνητρα και όχι
αντικίνητρα.