Το Άδοξο Τέλος του Βέμπερ

Πώς μπορείς να οδηγείς την Ευρωζώνη στα όρια του ανεξέλεγκτου ντόμινο κατάρρευσης, χάριν εσωτερικών πολιτικών σκοπιμοτήτων και ηγεμονικών φιλοδοξιών στην Ευρωπαϊκή Ενωση και να αποφεύγεις τα χειρότερα την τελευταία στιγμή; Η απάντηση είναι Ζαν Κλοντ Τρισέ ο κεντρικός τραπεζίτης της Ευρωζώνης που δύο φορές, το Μάιο και το Νοέμβριο του 2010, έσωσε με τις παρεμβάσεις του όχι μόνο τις χώρες που πιέζονταν από τις αγορές αλλά το ίδιο το κοινό νόμισμα.

Στην αρχή οι μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων των δημοσιονομικά προβληματικών χωρών από τη δευτερογενή αγορά ήταν ανάθεμα για τους Μουτζαχεντίν της Νομισματικής Ορθοδοξίας στο Βερολίνο και τη Φραγκφούρτη, ενώ πολλοί μιλούσαν για άνομες εξυπηρετήσεις του Τρισέ στις εκτεθειμένες στο ελληνικό δημόσιο χρέος γαλλικές τράπεζες.

Στη συνέχεια η ΕΚΤ γνώρισε μια πρωτοφανή στα διεθνή τραπεζικά χρονικά ιδιομορφία: Απέκτησε στο πρόσωπο του επικεφαλής της Μπουντεσμπάνκ, Βέμπερ, όχι πλέον τον χρισμένο μέχρι τότε διάδοχο του Τρισέ, αλλά έναν αρχηγό αξιωματικής αντιπολίτευσης που κατά σύστημα υπέσκαπτε και υπονόμευε τις αποφάσεις και τις τοποθετήσεις του Ευρωπαίου κεντρικού τραπεζίτη.

Συν τω χρόνω τα πράγματα άλλαξαν και η Μέρκελ άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι χωρίς τον πυροσβεστικό ρόλο του Τρισέ η δημαγωγία της είναι απαγορευτικού κόστους: «Εμείς θα ανάβουμε φωτιές για εσωτερική κατανάλωση και ο Τρισέ θα τις σβήνει, χωρίς μάλιστα να εμποδίζουμε τους Ταλιμπάν τύπου Βέμπερ, Ισιγκ κ.λπ. να ζητούν να χρεοκοπήσουν οι παραβάτες για παραδειγματισμό», κάπως έτσι πρέπει να ήταν οι διάλογοι της καγκελαρίου με τους συνεργάτες της.

Τα παραπάνω δεν υπηρετούσαν μόνο τον ατελέσφορο δημαγωγικό λαϊκισμό της καταρρέουσας στις δημοσκοπήσεις Μέρκελ αλλά και κάτι σοβαρότερο: Καλύτερα ο Τρισέ σωτήρας - ελεύθερος σκοπευτής παρά εγκλωβισμός σε σταθερούς και μόνιμους μηχανισμούς θωράκισης της Ευρωζώνης.

Ενας τρόπος σκέψης που παραπέμπει στο ρόλο που αναθέτουν οι επικεφαλής επενδυτικών τραπεζών σε διαχειριστές αμοιβαίων κεφαλαίων υψηλού κινδύνου: Οσο μας φέρνει κέρδη παραβλέπουμε την καταπάτηση των κανόνων, άμα παρουσιασθεί πρόβλημα παίρνουμε αποστάσεις ή ακόμη και τον καταγγέλλουμε.

Τα παραπάνω ήλθε να τα επιβεβαιώσει πρόσφατη ανάλυση στη Frankfurter Allgemeine που αφήνει να εννοηθεί ότι η Μέρκελ εγκαταλείπει την εμμονή της στην υποψηφιότητα του καμένου, ούτως ή άλλως, από τις ακραίες δηλώσεις του Βέμπερ με πιθανότερο κοινό υποψήφιο Γαλλίας-Γερμανίας για την θέση του Τρισέ το σημερινό επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Klaus Regling.

Οι κουτοπόνηρες αυτές προσεγγίσεις έχουν το μειονέκτημα ότι λογαριάζουν μάλλον χωρίς τον ξενοδόχο, ή καλύτερα τον κεντρικό τραπεζίτη: Αν διαβάσουμε προσεκτικά τις τοποθετήσεις, δηλώσεις αλλά και τις αποφάσεις του Τρισέ των δύο τελευταίων μηνών βλέπουμε το σαφέστατο μήνυμα ότι οι παρεμβάσεις του υπήρξαν ποσοτικά οροθετημένες και χρονικά προσδιορισμένες ώστε ο πρόεδρος και η καγκελάριος να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Κυρίως πολιτικό ον, που κάλυψε το πολιτικό έλλειμμα ηγεσίας του στο Παρίσι και στο Βερολίνο, ο Τρισέ μοιάζει αποφασισμένος να μη γίνει το άλλοθι της ακινησίας και της απραξίας στην Ευρωζώνη. Οσοι πίστεψαν ότι η οξύτατη αντιπαράθεσή του με το Σαρκοζί στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου ήταν απλώς μια στιγμιαία απώλεια ψυχραιμίας, έκαναν λάθος. Στον τελευταίο χρόνο της θητείας του ο Τρισέ μοιάζει έτοιμος να «κουρέψει» την πολιτική ανευθυνότητα και το λαϊκισμό.

Αλλάζουν τα σχέδια
Πρόσφατη ανάλυση στη Frankfurter Allgemeine αφήνει να εννοηθεί ότι η Μέρκελ εγκαταλείπει την εμμονή της στην υποψηφιότητα του Βέμπερ για τη θέση του Τρισέ, ενώ πιθανότερο είναι το σενάριο για κοινό υποψήφιο Γαλλίας - Γερμανίας.