Προτάσεις για την Προσέλκυση Ξένων Επενδύσεων

Σήμερα, σε κατάσταση οικονομικής κρίσης, ύφεσης και έντονου προβληματισμού για τις προοπτικές της αναπτυξιακής διαδικασίας στη χώρα μας, οι ξένες άμεσες επενδύσεις υποδεικνύονται, για άλλη μια φορά, ως ένας από τους τρόπους με τους οποίους η ελληνική οικονομία μπορεί να τονωθεί -ποσοτικά και ποιοτικά. Η εισροή ξένων κεφαλαίων, επιχειρηματικότητας και τεχνογνωσίας είναι σε θέση να υποκαταστήσει την έλλειψη ανάλογων εισροών από το εσωτερικό της χώρας και να συμπληρώσει την ισχνή εγχώρια επενδυτική δραστηριότητα. Περισσότερο ακόμα, μπορεί να δημιουργήσει συνέργειες με τοπικούς παραγωγούς, να προσφέρει νέες θέσεις εργασίας, να διευκολύνει την ανταγωνιστική εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων και του συνόλου της οικονομίας και, τελικά, να συμβάλλει στη δημιουργία «πλούτου».

Προκειμένου να προωθηθεί αποτελεσματικά ο στόχος προσέλκυσης τέτοιων επενδύσεων, είναι προφανές ότι, εκτός από την αυτονόητη προσπάθεια εντοπισμού και ανάδειξης τομέων με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης, σημαντικό είναι να επανεξεταστεί συνολικά και να αναβαθμιστεί το σύστημα εντοπισμού και προβολής επενδυτικών ευκαιριών και, στη συνέχεια και ίσως εξίσου σημαντικό, ο μηχανισμός διευκόλυνσης των επενδυτών που εκδηλώνουν σχετικό ενδιαφέρον, σε ανταπόκριση και προσεγγίσεων εκ μέρους αρμόδιων κυβερνητικών φορέων, αλλά και ορισμένων θεσμικών μεταρρυθμίσεων. Στην επανεξέταση αυτή θα πρέπει οπωσδήποτε να περιληφθεί και το πλέγμα σχέσεων μεταξύ του φορέα που κυρίως έχει επιφορτιστεί για το έργο αυτό (εταιρεία Invest in Greece), με τις υπόλοιπες υπηρεσίες με αρμοδιότητες εγκρίσεων, αδειοδοτήσεων, κ. λπ., καθώς και με την Περιφερειακή Διοίκηση, η οποία έχει σημαντικές και αναβαθμισμένες πρόσφατα δυνατότητες παρέμβασης στα σχετικά θέματα. Σημειώνεται ότι ορισμένα προβλήματα που σε κάποιες περιπτώσεις στο παρελθόν είχαν δημιουργηθεί -και τα οποία κατέληξαν και σε διακοπή ακόμα της λειτουργίας μονάδων με σημαντική προσφορά στις τοπικές οικονομίες και σε απομάκρυνση ενδιαφερομένων ξένων επενδυτών- οφείλονταν, σε σημαντικό βαθμό, και σε ελλιπή πληροφόρηση της τοπικής κοινωνίας για τις λεπτομέρειες της επένδυσης που προτείνεται και για τα οφέλη (άμεσα και έμμεσα) που αναμένεται να προκύψουν. Η διεθνής πάντως εμπειρία έχει να προσφέρει πολλά παραδείγματα αποτελεσματικής λειτουργίας κεντρικών και περιφερειακών «Γραφείων Επενδύσεων μιας Στάσης» και είναι προφανές ότι θα πρέπει να μελετηθούν τρόποι προσαρμογής και μεταφοράς αυτών των οργανωτικών προτύπων και στην Ελλάδα. Ενώ αυτό έχει, σε κάποιον βαθμό, ήδη επιχειρηθεί, εκτιμάται ότι απομένουν ακόμα σημαντικά στοιχεία προς αξιοποίηση (π. χ. αποκέντρωση των σχετικών οργάνων/υπηρεσιών και ταυτόχρονη λειτουργία περιφερειακών μηχανισμών, σε ανταγωνιστική μάλιστα μεταξύ τους σχέση, πρόβλεψη για σύνδεση πρόσθετων περιφερειακών ενισχύσεων από εθνικούς πόρους και με την αποτελεσματικότητα των Περιφερειών στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων κ. ά.).

Ορισμένες, συνδεδεμένες με τα παραπάνω, συγκεκριμένες προτάσεις που μπορούν να διατυπωθούν στα περιορισμένα όρια αυτού του άρθρου, αφορούν τα εξής:

- Ενθάρρυνση και πριμοδότηση συνεργασιών ξένων επενδυτών με εγχώριες επιχειρήσεις και επενδυτές, με στόχο την ανάπτυξη διεθνώς ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων.

- Ενθάρρυνση και στήριξη της λειτουργίας, σε ανταγωνιστική μεταξύ τους θέση, αποκεντρωμένων φορέων προσέλκυσης επενδύσεων.

- Αυτόνομη δραστηριοποίηση των Περιφερειών για προσέλκυση ξένων επενδυτών, με στοιχεία ελκυστικότητας τις ειδικές συνθήκες, τα δεδομένα και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε Περιφέρειας. Στήριξη των Περιφερειών που αναλαμβάνουν να συντάξουν σχετικό Στρατηγικό Σχέδιο.

- Εξασφάλιση προϋποθέσεων πλήρους και αντικειμενικής εκ μέρους των Περιφερειών ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας για τα χαρακτηριστικά των προτεινόμενων επενδύσεων, για τα οφέλη που θα προκύψουν και για τη συνυπευθυνότητα στην τόνωση της ανάπτυξης, σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

Η επεξεργασία των πρακτικών λεπτομερειών υλοποίησης των παραπάνω προτάσεων θεωρούμε ότι αποτελεί άμεση προτεραιότητα -τόσο για την Κεντρική όσο και την Περιφερειακή Διοίκηση- λαμβάνοντας υπόψη τα σημαντικά οφέλη που θα εξασφάλιζε ακόμα και η απλή προβολή σχετικών κυβερνητικών προθέσεων - αν όχι και αποφάσεων, για διαχρονικά συνεπή και μεθοδευμένη εφαρμογή τους.

* Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς.