Τα μακροπρόθεσμα προβλήματα απαιτούν μακροπρόθεσμες λύσεις. Στην
περίπτωση της Ευρωζώνης, μέρος της λύσης μπορεί να αποτελούν τα 30ετή
δάνεια. Εάν πλούσιες χώρες, όπως η Γερμανία, χορηγούσαν σε Ελλάδα και
Ιρλανδία δάνεια τόσο μακράς διαρκείας, οι όροι του παιχνιδιού θα άλλαζαν
δραματικά. Το υπερχρεωμένο δίδυμο της Ευρωζώνης δεν θα χρειαζόταν πλέον
να βγει στις αγορές για να αναχρηματοδοτήσει μεγάλο μέρος του χρέους
του. Συνεπώς, οι επενδυτές δεν θα χρειαζόταν να ανησυχούν για το
ενδεχόμενο, οι Ευρωπαίοι να αρνηθούν σε λίγα χρόνια να χρηματοδοτούν την
Αθήνα και το Δουβλίνο.
Η 30ετής επιμήκυνση ίσως μοιάζει να
κινείται στη σφαίρα της φαντασίας, αν σκεφθεί κανείς ότι μόλις πέρυσι η
Γερμανία δίσταζε να διασώσει τους αδύναμους κρίκους της Ευρωζώνης. Το
κλίμα, ωστόσο, έχει αλλάξει στο Βερολίνο. Η γερμανική κυβέρνηση
προτίθεται να κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να διασφαλίσει τη συνοχή του
ευρώ. Επιπλέον, η ιδέα για τα 30ετή ομόλογα προωθείται από τον ίδιο τον
Αξελ Βέμπερ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ. Ο σκληροπυρηνικός
διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας, που θεωρείται και ο
επικρατέστερος για να αναλάβει και το τιμόνι της ΕΚΤ μετά τη λήξη της
θητείας του νυν διοικητή της, του Ζαν-Κλοντ Τρισέ, δεν μιλάει βέβαια εκ
μέρους της γερμανικής κυβέρνησης. Η άποψή του, ωστόσο, δεν παύει να
μετράει στο Βερολίνο.
Τα 30ετή δάνεια δεν πρόκειται βέβαια να
λύσουν από μόνα τους τα προβλήματα της Ελλάδας. Για τον λόγο αυτό, οι
αξιωματούχοι της Ε.Ε. συζητούν και το ενδεχόμενο να μειωθούν τα επιτόκια
που καταβάλλουν η Ελλάδα και η Ιρλανδία. Τα επιτόκια της Ελλάδας και
της Ιρλανδίας θα μπορούσαν ενδεχομένως να μειωθούν κατά δύο ποσοστιαίες
μονάδες. Αυτό το περιθώριο προκύπτει από το κόστος, με το οποίο εξέδωσε
την προηγούμενη εβδομάδα ομόλογα ο μηχανισμός της Ευρωπαϊκής
Διευκόλυνσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Με χαμηλότερο
επιτόκιο και 30ετή δάνεια μαζί, το χρέος της Ελλάδας και Ιρλανδίας θα
περιοριζόταν σημαντικά.
Στο μεταξύ, μία άλλη ιδέα -η επαναγορά
χρέους ιδιωτικών ομολογιούχων από το EFSF σε τιμή χαμηλότερη από την
ονομαστική και η ανταλλαγή τους με νέα ομόλογα, μικρότερης αξίας- μπορεί
να πυροδοτήσει έναν ενάρετο κύκλο: οι αγορές θα πιστέψουν ότι βρέθηκε
μακροπρόθεσμη λύση στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης και οι αποδόσεις των
νέων ομολόγων θα υποχωρούσαν.
Βέβαια και η Αθήνα και το Δουβλίνο
θα πληρώσουν κάποιο τίμημα για τη βοήθεια που θα λάβουν. Και δύο θα
πρέπει πιθανότατα να λάβουν μέτρα για την ενίσχυση της
ανταγωνιστικότητάς τους και πιθανώς να περάσουν και συνταγματικές
αλλαγές για να περιορίσουν τα υπερβολικά τους χρέη και ελλείμματα.
Φαίνεται
ότι το μεγάλο παζάρι βρίσκεται πια πολύ κοντά στο τέλος του.
* Ο
αρθρογράφος είναι σχολιαστής του Reuters Breakingviews. Οι απόψεις που
εκφράζει είναι αυστηρά προσωπικές.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 01/02/2011)