Η ανάφλεξη στον αραβικό κόσμο με ό,τι παρενέργειες μπορεί να
συνεπάγεται για τη Δύση -από την ενεργειακή επάρκεια, την τιμή του
πετρελαίου, μέχρι το φόβο για ανεξέλεγκτα κύματα προσφύγων- συνέπεσε με
μια στιγμή, όπου είναι εν τω γίγνεσθαι, η αποφασιστική στροφή της
Ευρωζώνης προς τη συνολική θωράκιση, και την οικονομική διακυβέρνηση που
-σε ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον- θα ανοίξει το δρόμο για την πολιτική
ένωση.
Εκ των πραγμάτων η κρίση των αραβικών καθεστώτων λειτουργεί
επιταχυντικά για την Ευρωζώνη σε δύο επίπεδα:
Πρώτον, στην ανάγκη ταχύτατης θωράκισης ενώπιον απειλών που δεν
ελέγχονται αλλά επηρεάζουν το σύνολο των ισορροπιών της γηραιάς ηπείρου.
Ας πάμε μερικές βδομάδες πίσω όταν η πίεση των αγορών ήταν ασφυκτική
και ας φαντασθούμε τι θα μπορούσε να σημαίνει ο συνδυασμός ενός ντόμινο
αποσταθεροποίησης στην Ευρωζώνη με τις παρενέργειες της κρίσης στον
αραβικό κόσμο.
Δεύτερον, υπάρχει ένας δεύτερος δυνητικός εκρηκτικός συνδυασμός όσο και
αν αυτό σήμερα φαίνεται ως υπερβολικό: Από τη μια μεριά η Νότια Ακτή
της Μεσογείου βυθισμένη σε ένα ντόμινο καθεστωτικών ανατροπών με αβέβαιη
την επόμενη μέρα, και από την άλλη η Βόρεια Ακτή βυθισμένη στην ύφεση,
στην ανεργία και τη σκιά της συσσωρευμένης κοινωνικής δυσαρέσκειας.
Είναι αδύνατον τα όσα συμβαίνουν στη μια Ακτή της Μεσογείου να μην
κτυπήσουν καμπανάκι συναγερμού σε όσους σχεδιάζουν μια πανευρωπαϊκή
σταθεροποίηση χωρίς να συνυπολογίζουν το κοινωνικό κόστος. Οσο ανόμοιες
και διαφορετικές και να είναι οι κοινωνίες του αραβικού κόσμου από τη
νότια Ευρώπη, υπάρχει πάντοτε μια δυναμική αλληλεπίδρασης.
Αλλωστε στο παρελθόν ακόμη και μακρινές κρίσεις επηρέασαν τις
ευρωπαϊκές ισορροπίες: Το ΝΑΤΟ στην αρχή της δεκαετίας του ΄50 απέκτησε
υπόσταση στρατιωτικής δομής μόνον μετά την έκρηξη του πολέμου στην
Κορέα.
Τα παραπάνω έχουν και ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας: Τη στιγμή που
διασφαλίζεται η τελική προοπτική μιας μακρόχρονης και οδυνηρής
προσπάθειας δημοσιονομικής εξυγίανσης η Αθήνα βρίσκεται στην πρώτη
γραμμή του μετώπου της Ευρώπης δίπλα σε μια περιοχή που διανύει μια
κρίση με άγνωστη κατάληξη.
Από μια ευτυχή χρονική σύμπτωση ο τερματισμός της κινδυνολογίας για
χρεοκοπία της Ελλάδας ή για αποκοπή της από την Ευρωζώνη, συμπίπτει με
τη μεγιστοποίηση των διπλωματικών δυνατοτήτων της χώρας στην ευρύτερη
Μέση Ανατολή: Προωθημένος διάλογος με την Τουρκία και εντυπωσιακή
βελτίωση των διμερών σχέσεων με το Ισραήλ χωρίς παρενέργειες ούτε στις
σχέσεις με την Αγκυρα ούτε στα κεκτημένα δεκαετιών καλών σχέσεων με τον
αραβομουσουλμανικό κόσμο.
Επιπλέον, είναι αδύνατον να υπάρξει άξια του ονόματός της ευρωπαϊκή
στρατηγική προς τον αραβικό κόσμο χωρίς βαρύνοντα ρόλο για τις χώρες του
νότου της Ευρωζώνης, που όχι μόνον βρίσκονται πρώτες εκτεθειμένες σε
όλες τις δυνατές παρενέργειες, αλλά διαθέτουν διευρυμένα περιθώρια
ελιγμών στη βόρεια Αφρική και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Ετσι, εκτός από την επιτάχυνση της θωράκισης και της σταθεροποίησης της
Ευρωζώνης, και την κάποια προσοχή ως προς τις επιπτώσεις της συμπίεσης
των κοινωνιών, οι χώρες του νότου θα κατοχυρώσουν και σημαντικό ρόλο
συνδιαμόρφωσης σε μια ζητούμενη Μεσογειακή Στρατηγική της Ε.Ε., που δεν
θα είναι ούτε η περιορισμένης εμβέλειας πρωτοβουλία της Βαρκελώνης ούτε
το πυροτέχνημα της Μεσογειακής Ενωσης του Σαρκοζί.
Συμπληγάδες πέτρες
Ας πάμε μερικές βδομάδες πίσω, όταν η πίεση των αγορών ήταν ασφυκτική
και ας φαντασθούμε τι θα μπορούσε να σημαίνει ο συνδυασμός ενός ντόμινο
αποσταθεροποίησης στην Ευρωζώνη με τις παρενέργειες της κρίσης στον
αραβικό κόσμο.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 03/02/2011)