Παρά τις επιφυλάξεις και ενστάσεις
για την ορθότητα της γερμανικής συνταγής θωράκισης του ευρώ με την ανάπτυξη,
είναι γεγονός ότι στην Σύνοδο Κορυφής των «27» την περασμένη εβδομάδα
σημειώθηκε μια ιστορική στροφή: Με επικεφαλής τη Γερμανία, οι «17» της
Ευρωζώνης κατέστησαν σαφές ότι θα βαδίσουν μαζί όχι μόνον για να αντιμετωπίσουν
την πίεση των αγορών, αλλά για να υπάρξει επανεκκίνηση της δυναμικής της
ολοκλήρωσης προς την Οικονομική Διακυβέρνηση, που οδηγεί με τη σειρά της στην
Πολιτική Ένωση.
Έτσι, λήγει η συζήτηση για χρεοκοπία,
αναδιάρθρωση, αποβολή ή εθελούσια αποχώρηση της χώρας μας από την Ευρωζώνη και
διαψεύδονται οριστικά και αμετάκλητα τα σενάρια για επιστροφή του Βερολίνου στο
μάρκο ή για συγκρότηση Ευρωζώνης του Βορρά.
Τα παραπάνω συνεπάγονται στρατηγικών
διαστάσεων υποχρεώσεις πολύ πιο βαρύνουσες από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων
του Μνημονίου. Αυτό που απαιτείται πλέον είναι μια ελληνική αυτοδέσμευση για
ολοκλήρωση της δημοσιονομικής εξυγίανσης και την υιοθέτηση διαρθρωτικών αλλαγών
που θα επιτρέψουν την επιστροφή στην ανάπτυξη. Πάντως η άρση της αβεβαιότητας,
πολλά θα αλλάξει και ιδιαιτέρως θα αμβλύνει το κλίμα αυτοπεριορισμού που έχει
καταλάβει του πάντες, ακόμη και τους έχοντες και κατέχοντες.
Ασφαλώς, η ανάπτυξη δεν θα έρθει από
μόνη της και δεν είναι αποκλειστικά θέμα αλλαγής νοοτροπίας και ψυχολογίας όπως
διατείνονται αρκετοί. Απαιτεί πρωτίστως στρατηγική σε εθνικό επίπεδο και
επεξεργασμένες πολιτικές κατά τομείς και κλάδους. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει
καθότι την κυβέρνηση την απασχολούν άλλα θέματα, άμεσα συσχετιζόμενα με το
Μνημόνιο, όπως λ.χ. η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, η αναδιάρθρωση
του σπάταλου συστήματος υγείας, η αναδιάρθρωση των μεταφορικών – συγκοινωνιακών
φορέων, κ.λπ. Όμως το Μνημόνιο και η εφαρμογή του δεν αποκλείουν την ανάπτυξη
και την υιοθέτηση πολιτικών σε εθνικό επίπεδο, οι οποίες σήμερα απουσιάζουν
παντελώς. Η διατύπωση μιας ευφυούς και εφικτής αναπτυξιακής πολιτικής απαιτεί
έρευνα, διαβούλευση με τους κλάδους και ιεράρχηση προτεραιοτήτων και ασφαλώς
δεν εξαντλείται σε γραφειοκρατικά μνημεία τύπου αναπτυξιακού νόμου. Τα δε
κίνητρα δεν μπορεί να είναι μόνο οικονομικά τύπου επιδοτήσεων αλλά κυρίως
φορολογικά, από ένα κράτος όμως που σέβεται τον εαυτό του και που να μπορεί να
επιστρέφει ΦΠΑ και τις προβλεπόμενες φορολογικές ελαφρύνσεις. Κάτι τέτοιο ασφαλώς
δεν συμβαίνει μέχρι σήμερα και αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που δεν γίνονται
επενδύσεις.
Η φερεγγυότητα του κρατικού
μηχανισμού και η απλοποίηση των διαδικασιών είναι ασφαλώς το ένα σκέλος που
είναι απαραίτητο για να υπάρξει ανάπτυξη. Το άλλο είναι η διατύπωση και
υιοθέτηση συγκεκριμένων τομεακών πολιτικών (σε τουρισμό, γεωργία, βιομηχανία,
ενέργεια, έρευνα - τεχνολογία για ν’ αναφέρουμε μόνο λίγους τομείς) μέρος ενός
εθνικού οράματος για επιστροφή σε μία αναπτυξιακή πορεία.
Προς το παρόν απουσιάζουν και τα δύο
σκέλη από την αναπτυξιακή εξίσωση. Το ερώτημα παραμένει. Επιθυμεί η κυβέρνηση
ανάπτυξη ή απλούστατα αλιεύει ευκαιρίες για το βόλεμα των ημετέρων;