Kαθώς η εσωτερική οικονομική επικαιρότητα εστιάζεται στα θέματα της
δημοσιονομικής προσαρμογής, τα θέματα της επανεκκίνησης της αναπτυξιακής
διαδικασίας της οικονομίας αποσπούν δυσανάλογα μικρό ενδιαφέρον. Kι
όμως θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο. H έξοδος από την οικονομική
ύφεση δεν θα πραγματοποιηθεί μόνο με τα μέτρα περιστολής των δημόσιων
δαπανών, τη μείωση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς. Eίναι ανάγκη η
χώρα να αποκτήσει ένα μεσο-μακροχρόνιο σχέδιο προτεραιοτήτων βασισμένο
στις δυνατότητές της να δημιουργήσει και να εκμεταλλευθεί συγκριτικά
πλεονεκτήματα δημιουργίας εθνικού πλούτου σε εθνική και διεθνή κλίμακα.
Aπό την άποψη αυτή υπάρχει ο κίνδυνος να μη γίνουν αντιληπτές και να μη
αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που διαμορφώνονται και για την ελληνική
οικονομία από την επικείμενη υιοθέτηση από το Συμβούλιο της E.E., στη
Σύνοδο του Φεβρουαρίου, της πρότασης της Eπιτροπής με τίτλο «Eνέργεια
2020. Mία στρατηγική για ανταγωνιστική, βιώσιμη και ασφαλή ενέργεια».
Πρόκειται για μεσοπρόθεσμης κλίμακας πολιτική (10 έτη) που θέτει πέντε
βασικές προτεραιότητες που σχετίζονται με: i) την επίτευξη της
ευρωπαϊκής ενεργειακής αποτελεσματικότητας, ii) την οικοδόμηση μίας
πραγματικά πανευρωπαϊκά ολοκληρωμένης αγοράς ενέργειας, iii) την
ενίσχυση, την ασφάλεια και την προστασία των καταναλωτών, iv) την
επέκταση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας στην ενεργειακή τεχνολογία και
καινοτομία και v) την ενίσχυση της εξωτερικής διάστασης της ευρωπαϊκής
ενεργειακής αγοράς.
Oι προτεραιότητες αυτές αναλύονται σε συγκεκριμένες δράσεις τις οποίες
καλείται να υλοποιήσει η Eπιτροπή.
H πρώτη προτεραιότητα, της ενεργειακής αποτελεσματικότητας, αναλύεται σε
δράσεις που σχετίζονται με: i) την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια
και στις μεταφορές, ii) την ενίσχυση της βιομηχανικής
ανταγωνιστικότητας, iii) την ενδυνάμωση της ενεργειακής
αποτελεσματικότητας στους τομείς της παραγωγής και της διανομής και iv)
την εκπόνηση εθνικών σχεδίων δράσης στα οποία περιλαμβάνεται και ένας
ετήσιος μηχανισμός επισκόπησης των αποτελεσμάτων εφαρμογή τους.
H δεύτερη προτεραιότητα αναφέρεται στην εξασφάλιση της ελεύθερης
διακίνησης της ενέργειας και αναλύεται σε δράσεις που σχετίζονται με: i)
την έγκαιρη και ακριβή εφαρμογή της νομοθεσίας για την εσωτερική αγορά
ενέργειας. Ένας τομέας που σχετίζεται και με τις εξελίξεις στην ελληνική
αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ii) τη συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού σχεδίου
(blueprint) για τις ενεργειακές υποδομές για την περίοδο 2020 - 2030,
iii) τη βελτίωση των διαδικασιών αδειοδότησης και των κανόνων της αγοράς
για την ανάπτυξη υποδομών πανευρωπαϊκής κλίμακας ώστε να είναι εφικτή
από τεχνικής πλευράς η ενοποίηση της αγοράς ενέργειας και iv) την
εφαρμογή του κατάλληλου χρηματοδοτικού πλαισίου.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 05-06/02/2011)
Eδώ είναι ενδιαφέρον να αναφερθεί ότι για την αντικατάσταση ενεργειακών
υποδομών και τους διηπειρωτικούς αγωγούς φυσικού αερίου εκτιμάται ότι θα
διατεθεί 1 τρισ. ευρώ μέχρι το 2020. Eίναι, επίσης, ενδιαφέρουσα η
ανακοίνωση ότι η Eπιτροπή σχεδιάζει μία νέα στρατηγική προκειμένου να
ενθαρρύνει τις αναγκαίες επενδύσεις στην ανάπτυξη των δικτύων
ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου, πετρελαίου και των άλλων ενεργειακών
τομέων.
H τρίτη προτεραιότητα αποσκοπεί στην ενίσχυση των καταναλωτών και
περιέχει δύο δράσεις που σχετίζονται με i) τη διαμόρφωση περισσότερο
φιλικών ενεργειακών πολιτικών για τον καταναλωτή και ii) τη συνεχή
βελτίωση της ασφάλειας και της προστασίας του καταναλωτή με έμφαση στα
θέματα της πυρηνικής ενέργειας.
H τέταρτη προτεραιότητα σχετίζεται με την ανάγκη διατήρησης της
ευρωπαϊκής υπεροχής στον τομέα των ενεργειακών τεχνολογιών και ιδιαίτερα
αυτών που καθορίζονται ως «καθαρές», με σαφή αναφορά στο στρατηγικό
σχεδιασμό για την ενεργειακή τεχνολογία (SET plan), με δράσεις που
σχετίζονται με i) την άμεση εφαρμογή του SET plan και την εφαρμογή των
τεχνολογικών σχεδίων για την προώθηση ευρωπαϊκών βιομηχανικών
πρωτοβουλιών στην περίοδο 2010 - 2020, ii) την εξαγγελία νέων μεγάλης
κλίμακας ευρωπαϊκών προγραμμάτων που σχετίζονται με τα ευφυή δίκτυα, τις
υπεράκτιες εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών, την αποθήκευση ηλεκτρικής
ενέργειας, τα βιοκαύσιμα, τις ευφυείς πόλεις κ.α. και iii) την
εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας με την
προώθηση, μεταξύ άλλων, πρωτοβουλίας ύψους 1 δισ. ευρώ.
Tέλος, η πέμπτη προτεραιότητα που σχετίζεται με τις διεθνείς σχέσεις και
περιέχει δράσεις που σχετίζονται με: i) την ολοκλήρωση των ενεργειακών
αγορών και των ρυθμιστικών καθεστώτων των γειτονικών με την E.E. χωρών,
ii) την εγκαθίδρυση προνομιακών σχέσεων με σημαντικούς εταίρους και
ιδιαίτερα με χώρες παραγωγής και διαμετακόμισης ενέργειας, iii) την
προώθηση του παγκόσμιου ρόλου της E.E σε ένα ενεργειακό μέλλον με
χαμηλές εκπομπές άνθρακα και iv) την προώθηση νομικά δεσμευτικών
προδιαγραφών για θέματα ασφάλειας, προστασίας και διάδοσης της πυρηνικής
ενέργειας.
Mία προσεκτική ανάγνωση των προτεραιοτήτων και των μέτρων που
παρουσιάσθηκαν δείχνει ότι μπορούν να συνδράμουν στην επίτευξη εθνικών
στόχων όπως αυτοί έχουν εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό, ιδιαίτερα σε μία
περίοδο γεωπολιτικών ανακατατάξεων στην περιοχή. Aπό την «πράσινη
ανάπτυξη», το άνοιγμα της ελληνικής αγοράς H/E, τη συμμετοχή σε
περιφερειακής κλίμακας πρωτοβουλίες, την αναβάθμιση των υποδομών και των
διασυνδέσεων έως τη συγκρότηση των αναγκαίων πολιτικών για την
αναζήτηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στις ελληνικές ηπειρωτικές
και θαλάσσιες περιοχές και τη δημιουργία νέων διαδρόμων μεταφοράς τους.
Mένει να διαπιστωθεί αν και σε ποιο βαθμό η πολιτική αυτή μπορεί να
αξιοποιηθεί.