Η Λιβύη και ο Λίβανος είναι δύο διαφορετικές κοινωνίες, παρ' όλα αυτά η εν εξελίξει αιματηρή σύγκρουση που προκαλεί με την περιχαράκωσή του στην εξουσία ο Καντάφι παρουσιάζει επικίνδυνες αναλογίες με τα όσα συνέβησαν στη Βηρυτό μετά το 1975 και μέχρι το 1990:
Αν οι ισορροπίες στο Λίβανο συντίθενται ανάμεσα σε εθνικοθρησκευτικές κοινότητες και όχι ανάμεσα σε κοινωνικές τάξεις και πολιτικά ρεύματα, στη Λιβύη τόσο στην εποχή της μοναρχίας των Σενούσι όσο και στα σαράντα δύο χρόνια του καθεστώτος Καντάφι, οι ισορροπίες συντίθενται ανάμεσα στις φυλές της αραιοκατοικημένης βορειοαφρικανικής χώρας.
Στην πραγματικότητα αυτή βασίζεται ο Καντάφι για να δώσει την τελευταία του μάχη διαμηνύοντας προς τις ηγεσίες των φυλών που τον στήριξαν ότι δεν κινδυνεύει μόνον αυτός και η οικογένειά του αλλά και ισορροπίες δεκαετιών. Στις ηγεσίες των φυλών στηρίχθηκε η Ιτάλια το 1911 λίγο πριν κηρύξει τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, για να της αποσπάσει ένα χρόνο αργότερα την Τριπολίτιδα και την Κυρηναϊκή -τη μετέπειτα Λιβύη- αλλά και τα Δωδεκάνησα. Στην αδυναμία εξεύρεσης εσωτερικών ισορροπιών οφείλεται η καθυστέρηση της ανεξαρτησίας της Λιβύης μέχρι το 1951, οκτώ χρόνια μετά την ήττα του Άξονα στο έδαφός της.
Στο Λίβανο αλλά και στη Λιβύη σήμερα η εξέλιξη των καθεστωτικών και πολιτικών κρίσεων σε αιματηρές εμφύλιες συγκρούσεις έδινε πάντα την ευκαιρία για έξωθεν επεμβάσεις είτε από τη Δύση είτε από άλλες αραβικές δυνάμεις. Ο Αϊζενχάουερ έστειλε τους πεζοναύτες στη Βηρυτό το 1958, ενώ ο Ρήγκαν το 1982 συμπαρέσυρε τη Γαλλία, τη Βρετανία και την Ιταλία σε μια νέα επέμβαση στην ίδια πόλη με επίλογο την άτακτη υποχώρηση στις αρχές του 1984 κάτω από το μπαράζ πυραύλων, οβίδων, αλλά και καμικάζι της Χεζμπολάχ. Σήμερα πρώτη η Βρετανία έχει αρχίσει να μιλά για την ανάγκη διεθνούς επέμβασης για ανθρωπιστικούς λόγους.
Με την εσωστρέφεια της Αιγύπτου και της Τυνησίας θα πρέπει να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο αραβικής επέμβασης στην περίπτωση που η σημερινή αιματηρή σύγκρουση παραταθεί, ενώ αντίθετα θα πρέπει να αναμένουμε να πληθαίνουν οι φωνές για επέμβαση των ΗΠΑ και της Ε.Ε., μια συζήτηση που άνοιξε πρώτος ο Λόρδος Όουεν - πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας και μεσολαβητής του ΟΗΕ στην πρώην Γιουγκοσλαβία- μια πρόταση που υιοθέτησε προχθές Τετάρτη σε συνέντευξή του στο δίκτυο Αλ Τζαζίρα ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντ. Κάμερον.
Μια «ανθρωπιστική» παρέμβαση της Δύσης στη Λιβύη θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας στο σύνολο του Αραβομουσουλμανικού Κόσμου, με ραγδαία αντιδυτική ριζοσπαστικοποίηση του ετερόκλητου λαϊκού κινήματος υπέρ του εκδημοκρατισμού, ενώ θα προσέφερε άλλοθι περιχαράκωσης και παράτασης παραμονής στην εξουσία στα καθεστώτα της Τεχεράνης και της Δαμασκού.
Όταν ο ηλικίας 29 ετών αντισυνταγματάρχης Καντάφι κατέλαβε την εξουσία το Σεπτέμβριο του 1969 δεν στηρίχθηκε από συναδέλφους του αξιωματικούς στη βάση οραμάτων και ιδεολογίας όπως οι «Ελεύθεροι Αξιωματικοί «των Νάσερ-Ναγκίμπ στην Αίγυπτο το 1952, αλλά στη φυλετική αλληλεγγύη και δικτύωση της φυλής Κατάφτα στην οποία ανήκε και η οποία ήλεγχε την ιεραρχία των ενόπλων δυνάμεων. Η στολή Βεδουίνου και οι τέντες που έστηνε όταν ταξίδευε στο εξωτερικό δεν ήταν φολκλορική εμμονή, αλλά μήνυμα τήρησης του βασικού συμβολαίου εξουσίας στη χώρα.
«Ανθρωπιστική» επέμβαση;
Με την εσωστρέφεια της Αιγύπτου και της Τυνησίας θα πρέπει να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο αραβικής επέμβασης στην περίπτωση που η σημερινή αιματηρή σύγκρουση παραταθεί, ενώ αντίθετα θα πρέπει να αναμένουμε να πληθαίνουν οι φωνές για επέμβαση των ΗΠΑ και της Ε.Ε., μια συζήτηση που άνοιξε πρώτος ο Λόρδος Όουεν -πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας και μεσολαβητής του ΟΗΕ στην πρώην Γιουγκοσλαβία- μια πρόταση που υιοθέτησε προχθές Τετάρτη σε συνέντευξή του στο δίκτυο Αλ Τζαζίρα ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κάμερον.
(από την εφημερίδα "Ημερησία", 25/2/2011)