Ένας σεισμός μεγέθους 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ
συνεκλόνισε την περασμένη Παρασκευή το πρωί την ΒΑ Ιαπωνία. Και ενώ ολόκληρος ο
πλανήτης με τις απευθείας τηλεοπτικές μεταδόσεις εθαύμασε την αντισεισμική
ετοιμότητα των Ιαπώνων, κανένας δεν περίμενε την εφιαλτική συνέχεια: Γιγαντιαίο
τσουνάμι ύψους σχεδόν 10 μέτρων, στο οποίο δεν μπορούσε να αντισταθεί τίποτε.
Παρέσυρε και κατέστρεφε τα πάντα στο πέρασμά του.
Ενώ από τον ίδιο τον σεισμό αναφέρθηκαν αρχικώς ελάχιστοι
νεκροί και τραυματίες, το τσουνάμι άφησε πίσω του όπως επιβεβαιώνεται τώρα, ώρα
με την ώρα, χιλιάδες νεκρούς και ολοσχερή καταστροφή σε εκτεταμένα οικιστικά
διαμερίσματα. Με εκτιμήσεις τώρα να ομιλούν για περισσότερους από 10.000
νεκρούς και αγνοούμενους, έτσι που η σημερινή φονική καταστροφή να
χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη τραγωδία από το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Ο
άνθρωπος έχει επινοήσει τα πάντα για να προστατευθεί από τις φυσικές
καταστροφές. Αλλά για τέτοια φαινόμενα, όπως το τσουνάμι, δεν μπορεί να κάνει
τίποτε. Όταν η θάλασσα εισέρχεται με τέτοια δύναμη και ταχύτητα στην ξηρά και
το ύψος των κυμάτων φθάνει ακόμη και τα δέκα μέτρα, κανένα προληπτικό μέτρο δεν
μπορεί να προστατεύσει τους κατοίκους. Μόνον η ταχεία προειδοποίηση για την
έγκαιρη εκκένωση μεγάλων περιοχών, η οποία όμως είναι πολύ δύσκολο να
ολοκληρωθεί μέσα σε περιορισμένο χρόνο.
Άφωνη παρακολουθεί η ανθρωπότητα τα όσα μεταδίδονται τα
τελευταία 24ωρα από την μακρινή Ιαπωνία. Η φύση εναντίον του ανθρώπου. Και ενώ
μεγάλες φυσικές καταστροφές πάντοτε συνέβαιναν, ουδέποτε είχε ο άνθρωπος τη
δυνατότητα να τις παρακολουθεί τη στιγμή που εξελίσσονταν. Το τσουνάμι που είχε
κτυπήσει τα Χριστούγεννα του 2004 τις ακτές της Ινδονησίας και της Ταϋλάνδης,
αφήνοντας πίσω του εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, δεν μεταδόθηκε απ’ ευθείας,
όπως αυτό της περασμένης Παρασκευής στην Ιαπωνία. Και έτσι οι εικόνες φρίκης
ήλθαν εκ των υστέρων. Ενώ ολόκληρος ο πλανήτης παρακολούθησε την τραγωδία την
ώρα που συνέβαινε. Περίπου όπως είχε γίνει με το κτύπημα τον Διδύμων Πύργων στη
Νέα Υόρκη, το οποίο όμως δεν ήταν φυσική καταστροφή.
Η Ιαπωνία είναι μακριά, θα σκέφθηκαν οι περισσότεροι
Έλληνες. Είναι όμως μακριά; Διότι εδώ πλέον η Γη χορεύει. Οι σεισμολόγοι πάντως
είναι καθησυχαστικοί. Ο σεισμός αυτός – λένε – όσο ισχυρός και αν ήταν, δεν
μπορεί να επηρεάσει άμεσα τα πράγματα σε τόσο μακρινές αποστάσεις. Μόνον
έμμεσα. Δηλαδή να επιταχύνει τη δραστηριότητα σε ρήγματα που ήδη υπάρχουν. Και
έτσι σεισμοί που ούτως ή άλλως θα γίνονταν κάποια στιγμή, απλώς να γίνουν πιο
σύντομα. Αυτή είναι η επιστημονική θεώρηση που προκύπτει από τα όσα ακούσαμε
τις τελευταίες ημέρες από τους σεισμολόγους. Αλλά ό,τι και αν λέει η επιστήμη,
ο ανθρώπινος φόβος υπάρχει. Όταν μεταδίδονται τέτοιες εικόνες καταστροφής, ο
άνθρωπος δεν μπορεί παρά να αισθάνεται έρμαιο των στοιχείων της Φύσεως.
Φυσικά φαινόμενα πάντοτε θα υπάρχουν. Όμως η διαφορά
σήμερα, εκτός από ότι τα βλέπουμε «ζωντανά» στην τηλεόραση, είναι ότι πλήττουν
πολύ περισσότερους ανθρώπους. Οι άνθρωποι ζουν πλέον σε τεράστιες
μεγαλουπόλεις. Οι δε παραλίες είναι εκ των πραγμάτων πυκνοκατοικημένες. Το ίδιο
ισχύει και για τις ανθρώπινες κατασκευές. Τεράστια κτίρια, εργοστάσια, σταθμοί
παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας – ενίοτε και πυρηνικοί – γέφυρες, δρόμοι,
αυτοκίνητα. Όλα αυτά λοιπόν, σε περιπτώσεις μεγάλων φυσικών φαινομένων
κινδυνεύουν με καθολική καταστροφή. Κάτι τέτοιο συνέβη την περασμένη Παρασκευή
στην Ιαπωνία.
Είναι φανερό ότι έχουμε εισέλθει σε περίοδο μεγάλης
αβεβαιότητος στον πλανήτη, κατά την οποία τίποτε δεν μπορεί να θεωρείται
δεδομένο. Είναι η εποχή της ταχύτητος. Τα πάσης φύσεως γεγονότα εξελίσσονται με
τέτοιο ρυθμό, ώστε είναι αδύνατον να τα αφομοιώσει ο ανθρώπινος νους. Και αυτό
ισχύει ακόμη και για τις φυσικές καταστροφές. Άλλοτε οι άνθρωποι τις μάθαιναν μετά
από ημέρες ή και καθόλου. Σήμερα όλα μεταδίδονται αυτοστιγμεί και είναι
εφιαλτικά.