Οι κάθε λογής οικολόγοι και ευαίσθητοι περιβαλλοντικά
μπορούν να πανηγυρίσουν. Από τη μία η κρίση στην Μέση Ανατολή, που κατέδειξε
την ανασφάλεια της εξάρτησης από το πετρέλαιο και από την άλλη ο ισχυρός
σεισμός στην Ιαπωνία, που ανέδειξε το εύθραυστο της λειτουργίας πυρηνικών
σταθμών, φαίνεται να δικαιώνει όσους υποστηρίζουν με πάθος την πράσινη
ενέργεια. Η οποία για πρώτη φορά ίσως δεν φαίνεται να ισοδυναμεί με «πράσινα
άλογα».
Οι ήπιες μορφές ενέργειας και η εκμετάλλευση των φυσικών
πόρων έρχονται δυναμικά στο προσκήνιο, διεκδικώντας άμεσα την προσοχή μας,
μπροστά στον πυρηνικό όλεθρο, που δεν φαντάζει πλέον τόσο μακρινός. Όταν χώρες
όπως η Ιαπωνία, που χτίζουν πυρηνικά εργοστάσια όχι πάνω στην άμμο,
αποδεικνύεται ότι δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την ασφάλεια τους, όταν έρχονται
αντιμέτωπα με τη μήνη της φύσης, τότε αυτοακυρώνονται οι υποστηρικτές της
φθηνής πυρηνικής ενέργειας ανά τον κόσμο. Όταν το πετρέλαιο ακολουθεί
ανεξέλεγκτη πορεία με την πρώτη κρίση στη Μέση Ανατολή και θέτει υπό
αμφισβήτηση ακόμη και κανόνες του διεθνούς δικαίου, είναι εύλογο να αρχίσουν να
σηκώνουν δειλά-δειλά κεφάλι αυτοί που υποστήριζαν εις μάτην ως χθες τις
εναλλακτικές πηγές ενέργειας κόντρα στις συμβατικές.
Μοιάζει, δηλαδή, η φύση να παίρνει την εκδίκηση της. Και όχι
άδικα. Την κατασπαταλήσαμε και την καταληστεύσαμε. Και ταυτόχρονα δεν τη
σεβασθήκαμε ως εάν να είμαστε αιώνιοι απέναντι σε πόρους πεπερασμένους και
κυρίως επικίνδυνους για την ίδια την επιβίωση μας. Φερθήκαμε και φερόμαστε σαν
μικροί θεοί. Πιστεύοντας ότι μπορούμε να σταθούμε απέναντι, σαν άλλοι Γολιάθ,
σε φυσικά φαινόμενα, με έωλες και σαθρές υποδομές. Και δεν παραδειγματισθήκαμε
ούτε από την εκτεταμένη ρύπανση που προκάλεσε το πετρέλαιο -η υπόθεση στον
κόλπο του Μεξικού είναι νωπή ακόμη- ούτε από καταστροφές τύπου Τσερνομπίλ.
Συνέβησαν και ξεχάσθηκαν. Άραγε τι περιθώριο έχουμε ακόμη να «υβρίζουμε» την
ίδια τη φύση;
Βρισκόμαστε μπροστά σε σημαντικές εξελίξεις. Η καταπολέμηση
της κλιματικής αλλαγής και η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
ενδεχομένως να μην αποκτήσουν άμεσα τη σημασία που τους αξίζει, αλλά ήρθε ο
καιρός που δεν μπορούμε πλέον να γυρνάμε την πλάτη μας στα θέματα αυτά. Λογικές
πρόσκαιρου κέρδους και στυγνής εκμετάλλευσης φαίνεται ότι χάνουν σοβαρά έδαφος.
Κι όσοι έμοιαζαν ρομαντικοί ως χθες, υποστηρίζοντας τις εναλλακτικές πηγές
ενέργειας, φαίνεται να έρχονται δυναμικά στο προσκήνιο.
Η χώρα μας σταθερά δηλώνει όχι στην πυρηνική ενέργεια. Αν
και παραλίγο κάποιες αντίθετες φωνές έμοιαζαν να κερδίζουν πόντους, μπροστά στο
βρώμικο άνθρακα και το λιγνίτη. Περιστοιχισμένη από πυρηνικά εργοστάσια στη
γειτονιά μας επέμενε να αποβάλει από το ενεργειακό μίγμα της χώρας τον πυρηνικό
όλεθρο, με αιτιολογία τη σεισμική επικινδυνότητα της περιοχής μας . Και να που
δικαιώνεται.
Όμως δεν φθάνει αυτό. Τώρα είναι η ώρα της Ευρώπης, που
παράλληλα με τη στρατηγική της για την προώθηση των ανανεώσιμων μορφών
ενέργειας θα πρέπει να υιοθετήσει μια κοινή στάση και πολιτική και στο θέμα των
πυρηνικών, γιατί διαθέτει αρκετά στο έδαφος της. Δεν γνωρίζουμε εάν είναι
αρκετό να θεσπιστούν κανόνες για τη λειτουργία τέτοιων σταθμών, δεδομένου ότι
μπορεί να αποδειχθούν εντελώς άχρηστοι μπροστά σε μια φυσική καταστροφή μη
υπολογίσιμη. Τι να τους κάνουμε τους κανόνες όταν δημιουργούνται ή λειτουργούν
πυρηνικά σε επικίνδυνες σεισμικά περιοχές; Είδαμε τι έγινε στην Ιαπωνία. Ούτε
σκέψη βέβαια για τη γειτονική μας Βουλγαρία ή την Τουρκία.
Ενδεχομένως, ήρθε η ώρα η Ευρώπη να ξανασκεφθεί σοβαρά το
θέμα πυρηνική ενέργεια και να πάρει θαρραλέες αποφάσεις για το θέμα αυτό,
υποσκελίζοντας συμφέροντα και σκοπιμότητες. Η αξία της ζωής μας είναι
ανυπολόγιστη μπροστά σε πρόσκαιρα οφέλη. Είναι καιρός να ξαναδούμε το μέλλον
της πράσινης ανάπτυξης, που φαίνεται να κόβει το νήμα με διαφορά.