Στο όριο των φυσικών
δυνατοτήτων τους λειτουργούν σήμερα τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής
ενέργειας. Ο εγκατεστημένος εξοπλισμός τους είναι παλιός, ενώ υπάρχουν και
κίνδυνοι προσωρινών διακοπών στον εφοδιασμό. Το σημαντικότερο όμως όλων είναι
το γεγονός ότι οι νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ δεν μπορούν να υλοποιηθούν, αν το
σύστημα μεταφοράς δεν ενισχυθεί και δεν επεκταθεί. Η μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ
στο Σύστημα Ηλεκτρικής Ενέργειας της χώρας υπαγορεύει την ανάπτυξη νέων
μεθόδων, που θα εκτιμούν, από τη μία πλευρά, την ευστάθεια και την αξιοπιστία
της λειτουργίας τους και από την άλλη, την ανάπτυξη νέων δικτύων μεταφοράς και
διανομής για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη γεωγραφική κάλυψη της επικράτειας.
Σε μια περίοδο κατά
την οποία οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κερδίζουν έδαφος, λόγω του πυρηνικού
ολέθρου με ιαπωνική σφραγίδα, αλλά και τα προβλήματα εφοδιασμού με πετρέλαιο,
λόγω της κρίσης στη Μέση Ανατολή, το θέμα των επενδύσεων σε νέα δίκτυα
μεταφοράς αναδεικνύεται πιεστικό. Το θέμα είναι τι κάναμε ως τώρα και τι
μπορούμε να κάνουμε από εδώ και μπρος.
Είναι γνωστό ότι το
κύριο χαρακτηριστικό του ελληνικού συστήματος είναι η γεωγραφική ανισοκατανομή
μεταξύ παραγωγής και φορτίων. Φταίει η μεγάλη συγκέντρωση σταθμών παραγωγής και
σημαντικών διεθνών διασυνδέσεων στο βόρειο τμήμα της χώρας, αν και το κέντρο
κατανάλωσης βρίσκεται στο Νότιο τμήμα. Οι επενδύσεις που προγραμματίζονται να
γίνουν, και όχι μόνον στη συμβατική παραγωγή ηλεκτρισμού, δημιουργούν την
ανάγκη για ύπαρξη ικανής μεταφορικής ισχύος στο Νότο και όχι μόνον για την
αντιμετώπιση ζητημάτων ευστάθειας του Συστήματος.
Την ευθύνη για τις
επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς έχει η ΔΕΗ. Φαίνεται όμως από στοιχεία που
ήρθαν πρόσφατα στη δημοσιότητα ότι η Δημόσια Επιχείρηση δεν ανταποκρίθηκε στις
υποχρεώσεις της στην 5ετία 2005-2009. Και μάλιστα, όταν διέθετε ικανή
κερδοφορία για να υλοποιήσει μια σειρά επενδύσεις στη μεταφορά. Σε αυτό το
διάστημα η ΔΕΗ, βάσει της ΜΑΣΜ, έπρεπε να ολοκληρώσει έργα ανάπτυξης δικτύου προϋπολογισμού
1,1 δισ. ευρώ και τελικά πραγματοποίησε μόλις το 43% του προγράμματος.
Προφανώς, κρίθηκε σκόπιμο ότι δεν χρειάζεται επέκταση του δικτύου. Άλλωστε,
στην περίοδο αυτή η ύπαρξη ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρισμού έμοιαζε μάλλον ως
ανέκδοτο και ουδείς φαινόταν ότι μπορεί να «απειλήσει» την παντοκρατορία της
δημόσιας επιχείρησης. Ενδεχομένως, κανείς δεν ήθελε να βλέπει στο μέλλον, ούτε
να πιστεύει ότι θα έρθει κάποια στιγμή που οι ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα
της παραγωγής ηλεκτρισμού θα πάρουν κατακλυσμιαίο χαρακτήρα, ενώ η ανάγκη για
στροφή στις ΑΠΕ θα αναδειχθεί σε εθνική στρατηγική. Έμοιαζαν, με άλλα λόγια, οι
συγκεκριμένες επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς κάτι σαν πολυτέλεια.
Όμως, τα γεγονότα
έτρεξαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Νέες μονάδες ηλεκτρισμού δημιουργήθηκαν, ενώ το
ενδιαφέρον για ΑΠΕ αυξάνεται όλο και περισσότερο, με την πράσινη ανάπτυξη να
αποτελεί προτεραιότητα εθνική.
Και τώρα τι γίνεται;
Είναι γνωστή η οικονομική κρίση, είναι επίσης γνωστή η καθυστέρηση στην
ανακοίνωση του επενδυτικού προγράμματος της ΔΕΗ. Προφανώς, γιατί λεφτά δεν
υπάρχουν. Ναι, αλλά οι επενδύσεις στην παραγωγή δεν μπορούν να περιμένουν. Ούτε
να ανακόπτονται, επειδή δεν προβλέφθηκαν δίκτυα μεταφοράς στις περιοχές όπου
σχεδιάζεται να αναπτυχθούν.
Η λύση είναι απλή.
Αυτό που δεν έκανε ως τώρα η ΔΕΗ και ενδεχομένως δεν μπορεί να αναλάβει εξ
ολοκλήρου στη συνέχεια, θα το κάνουν ιδιώτες. Γι αυτό και προβλέφθηκε η είσοδος
ιδιωτών με ποσοστό έως και 49% στη θυγατρική της ΔΕΗ, που θα αναλάβει τα δίκτυα
μεταφοράς. Πόσο γρήγορα αλλάζουν τα πράγματα. Κι αυτά που ως χθες έμοιαζαν
απαγορευτικά, σήμερα παίρνουν θεσμικό χαρακτήρα.