Ο Ισοκράτης στον «Περί Ειρήνης» λόγο, αιώνες πριν,
υπογράμμιζε ότι αν και το πολίτευμα της Αθήνας είναι η δημοκρατία, δεν υπάρχει
«παρρησία», με άλλα λόγια, δεν παραχωρείται ελευθερία λόγου. Οι Αθηναίοι,
τυφλωμένοι όντες από δημαγωγούς, ανέχονταν μόνον όσους εξέφραζαν απόψεις που
«χάιδευαν» τα αυτά τους. Όσοι τολμούσαν να διατυπώσουν απόψεις διαφορετικές,
ακόμη κι αν ήταν προς το συμφέρον της πόλης, δεν είχαν τύχη κατά τις αγορεύσεις
τους. Τους διέκοπταν δημιουργώντας θόρυβο, με συνέπεια να στερούνται το
δικαίωμα που απέρρεε από το δημοκρατικό πολίτευμα.
Αυτό το δικαίωμα, κατά τον Ισοκράτη, απολάμβαναν ασύνετοι
ρήτορες και ποιητές των κωμωδιών, έστω κι αν αποκάλυπταν στους ξένους τις
αδυναμίες της πόλης.
ΟΙ Αθηναίοι θεωρούσαν ότι έπρεπε να χρωστούν ευγνωμοσύνη
στους δημοκόλακες. Αντίθετα, αντιμετώπιζαν εχθρικά όσους νοιάζονταν γι αυτούς,
κρίνοντας τους αυστηρά για να βελτιωθούν.
Η πλήρης ελευθερία του λόγου, κατά τον Ισοκράτη, ως γνώρισμα
της αληθινής και ουσιαστικής δημοκρατίας, θα είχε ως αποτέλεσμα να ακούγονται
όλες οι απόψεις, και οι ορθές και οι μη ορθές και αυτές που είναι συμφέρουσες ή
όχι, ώστε οι πολίτες, στη συνέχεια να επιλέγουν την ορθότερη.
Πάσα ομοιότητα με το σήμερα της αθηναϊκής δημοκρατίας είναι
τυχαία.