Οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης Ομπάμα με τους Ρεπουμπλικανούς του Κογκρέσου για το δημοσιονομικό έλλειμμα έληξαν χθες χωρίς αποτέλεσμα. Με συνέπεια η κυβέρνηση Ομπάμα να κινδυνεύει να υποστεί αυτό που έπαθε η κυβέρνηση Κλίντον στα μέσα της δεκαετίας ’90. Δηλαδή: να κατεβάσει ρολά. Ο συμβιβασμός που επιδίωξε ο Ομπάμα με τους πολιτικούς αντιπάλους του, απέτυχε.
Το συμπέρασμα είναι ότι η κυβέρνηση Ομπάμα προσπαθεί με κάθε δυνατό τρόπο να συνδιαλλαγεί με αντιπάλους και να τους επηρεάσει στη διαδικασία του διαλόγου. Αλλά το έλλειμμα των ΗΠΑ έχει σοβαρό πρόβλημα, καθώς τα τελευταία τρία χρόνια αυξάνεται κατά 10% ετησίως. Ο προϋπολογισμός του για το 2012 δεν είναι χειρότερος από εκείνον που προτείνουν οι Ρεπουμπλικανοί με τις δραστικές περικοπές δαπανών. Ωστόσο, από την οπτική γωνία ενός πραγματικού μεταρρυθμιστή, το μοναδικό πλεονέκτημά του είναι πως μπορεί να πανικοβληθούν τόσο πολύ οι κάτοχοι ομολόγων του Δημοσίου από την ανεπάρκειά του, ώστε να οδηγηθούμε σε αλλαγή.
Παράλληλα, το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους στις ΗΠΑ μπορεί να τριπλασιαστεί εάν το δημοσιονομικό έλλειμμα στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου συνεχίσει να καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Σε αυτό το πόρισμα κατέληξε η έκθεση 13μελούς επιτροπής, η οποία απαρτίζεται από παράγοντες της αγοράς ομολόγων και επενδυτών. Σε μια συγκυρία που είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας, η αντιπαράθεση μεταξύ των Ρεπουμπλικανών και του κυβερνώντος κόμματος των Δημοκρατικών για τον προϋπολογισμό του 2012 έχει κλιμακωθεί, ακριβώς λόγω της μεγάλης αύξησης στο δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, δεσμεύθηκε για τη μείωση του ελλείμματος κατά 1,1 τρισ. δολάρια μέσα σε μία δεκαετία, δηλαδή την περικοπή του κατά το ήμισυ μέχρι το 2013.
Μολονότι η οικονομία έχει ανασυρθεί από την ύφεση εδώ και περισσότερο από ένα έτος, το έλλειμμα της Αμερικής είναι φέτος μεγαλύτερο από εκείνο του περασμένου έτους. Υποτίθεται, όμως, ότι προβλέπει συρρίκνωση του ελλείμματος από το 11% του 2011 στο 3,1% μέχρι το 2021. Αλλά οι Ρεπουμπλικανοί υποστηρίζουν ότι δεν είναι πειστικό. Πρώτον, βασίζεται σε προβλέψεις για την ανάπτυξη καλύτερες από οποιαδήποτε πρόβλεψη της διακομματικής επιτροπής προϋπολογισμού του Κογκρέσου ή ανεξάρτητου ιδιωτικού φορέα. Επιπλέον, ο κ. Ομπάμα πιστεύει πως το 2012 θα μπορέσει να αυξήσει τους φόρους στα υψηλά εισοδήματα, μολονότι δεν μπόρεσε να το κάνει πέρυσι, όταν το κόμμα του είχε ακόμη την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Τώρα αδυνατεί να έρθει σε συνεννόηση με τους Ρεπουμπλικανούς που διαφωνούν.
Το πραγματικό πρόβλημα με τον προϋπολογισμό του κ. Ομπάμα και τις προτάσεις των Ρεπουμπλικανών είναι όσα δεν προβλέπουν καθόλου. Η Αμερική πρέπει να απλοποιήσει το φορολογικό της σύστημα και να αυξήσει ελαφρώς τα φορολογικά της έσοδα. Πρέπει να δαμάσει τις δαπάνες για την άμυνα και να περιορίσει την αύξηση του κόστους των κοινωνικών δαπανών. Επαναλαμβάνοντας μιαν ανιαρή επωδό, το στρατόπεδο του κ. Ομπάμα λέει πως δεν έχουν ακόμη ωριμάσει οι συνθήκες. Αντί να παρουσιάσει τις δικές του προτάσεις, ο πρόεδρος εναποθέτει το καθήκον αυτό στο Κογκρέσο. Ελλείψει ηγεσίας, φαίνεται ότι μόνο μια κρίση στις αγορές ομολόγων θα δώσει την απαιτούμενη ώθηση. Η οικονομική διαχείριση μέσω ενός δημοσιονομικού εμφράγματος δεν είναι συνετή στάση.
Ο Λευκός Οίκος προσπαθεί να αυξήσει το πλαφόν για το χρέος της χώρας σε επίπεδα άνω του υφιστάμενου ορίου του 14,3 τρισ. δολαρίων. Εάν το Κογκρέσο δεν δώσει το «πράσινο φως», τότε οι συνέπειες προβλέπεται ότι θα είναι καταστροφικές τόσο για τον Λευκό Οίκο όσο και για την οικονομία. Ο πρόεδρος της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ, Μπεν Μπερνάνκι, έχει ήδη προειδοποιήσει τους Ρεπουμπλικανούς ότι το ζήτημα αυτό δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την άσκηση πολιτικών πιέσεων, προσθέτοντας, βεβαίως, ότι οι πιθανότητες χρεοκοπίας είναι «απόμακρες». Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι θα φθάσει μέχρι το 2016 στο 82% του ελλείμματος. Το 2010, αυτό αντιστοιχούσε μόλις στο 12% του ελλείμματος. Ωστόσο, οι Ρεπουμπλικανοί κατηγορούν την κυβέρνηση ότι η υπόσχεση για ισοσκελισμό του ισοζυγίου μέσα σε μία δεκαετία δεν περιλαμβάνει τις δαπάνες για τόκους.
(από την εφημερίδα "Καθημερινή")