H Αττική, δυστυχώς, δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των σκουπιδιών, που εξελίσσεται καθημερινά σε πρόβλημα τεραστίων διαστάσεων. Αλλες κοινωνίες τα απορρίμματα τα έχουν μετατρέψει σε ενέργεια, σε κέρδος. Οπως επίσης σε άλλες κοινωνίες (και το επικίνδυνο είναι ότι αρχίζει να εμφανίζεται και στη δική μας), τα απορρίμματα γίνονται πεδία ανταγωνισμού, οικονομικών και τεχνολογικών συμφερόντων, αλλά και δυστυχώς του υποκόσμου (βλ. Νάπολη).
Σε εμάς, σχεδιασμοί δεκαετιών παρέμεναν στα συρτάρια άλλοτε γιατί οι αρμόδιοι ολιγωρούσαν και άλλοτε γιατί οι αντιδράσεις ματαίωναν τα προγραμματισμένα έργα.
Ο περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης απορριμμάτων προβλέπει τη δημιουργία ολοκληρωμένων εγκαταστάσεων διαχείρισης. Δηλαδή απαγορεύει τους ΧΥΤΑ και επιβάλλει μονάδες επεξεργασίας, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, που συνοδεύονται από ΧΥΤΥ.
Ο σχεδιασμός, που ψήφισε η Βουλή πριν από οκτώ χρόνια, προβλέπει τέσσερα εργοστάσια επεξεργασίας, τρία πρόσθετα κέντρα ανακύκλωσης, εγκαταστάσεις κομποστοποίησης και τρεις χώρους ταφής των υπολειμμάτων σε τρία σημεία της Αττικής, στη Φυλή, στο Γραμματικό και στην Κερατέα.
Μια ματιά στο χάρτη φανερώνει γιατί έχουν επιλεγεί οι θέσεις αυτές. Μειώνεται σημαντικά η διαδρομή που πρέπει να κάνουν τα απορριμματοφόρα από τα σημεία συλλογής των απορριμμάτων στις πόλεις μέχρι τα σημεία επεξεργασίας.
Είναι παράλογο, εκατοντάδες απορριμματοφόρα να διασχίζουν καθημερινά την Αττική από το Λαύριο, για παράδειγμα, μέχρι τα Λιόσια. Η περιβαλλοντική επιβάρυνση στο διηνεκές είναι τεράστια, αλλά και η οικονομική επιβάρυνση των δημοτών για καύσιμα, ελαστικά και ανταλλακτικά είναι μεγάλη και συνεχής.
Οσοι θέλουν να υποκινήσουν την αντίδραση των κατοίκων της Κερατέας μιλάνε για δημιουργία χωματερής. Ομως αυτό είναι ένα μεγάλο ψέμα. Αντίθετα, η αλήθεια είναι ότι για πολλά χρόνια υπάρχει εκεί ανεξέλεγκτη χωματερή, που μολύνει τον υδροφόρο ορίζοντα, καθώς επίσης υπάρχουν αυθαίρετα και καταπατημένες εκτάσεις. Οπως προβλέπει ο νόμος που ψήφισε η Βουλή, προ οκταετίας, στην Κερατέα κατασκευάζονται εργοστάσιο επεξεργασίας, κέντρο ανακύκλωσης, εγκατάσταση κομποστοποίησης και δημιουργείται χώρος ταφής των υπολειμμάτων, δηλαδή ΧΥΤΥ και όχι ΧΥΤΑ.
Και για του λόγου το αληθές σημειώνω ότι και η Κεντρική Ενωση των Δήμων, η ΚΕΔΚΕ, έχει πάρει θέση αντίθετη από τη θέση του Δήμου Λαυρεωτικής–Κερατέας, ενώ και η αξιωματική αντιπολίτευση με πρόσφατη ανακοίνωσή της έχει ταχθεί υπέρ της δημιουργίας ΧΥΤΥ. Ας σημειωθεί ότι τα αντίστοιχα έργα στο Γραμματικό έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο, ενώ στην περίπτωση της Κερατέας υπάρχει κίνδυνος απώλειας σημαντικών πόρων από την Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και επιβολής μεγάλων προστίμων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Νομίζω πως κανείς λογικός άνθρωπος σε μια ήρεμη συζήτηση δεν μπορεί να ισχυριστεί πως η Αττική δεν πρέπει να διαχειριστεί τα απορρίμματά της.
Εμείς, ως περιφέρεια Αττικής, πήραμε την πρωτοβουλία και οργανώσαμε ημερίδα και συζήτηση για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική, όπου παρευρέθησαν όλοι οι ενδιαφερόμενοι και εκπρόσωποι των κατοίκων της Κερατέας και ο δήμαρχος της πόλης.
Παράλληλα, παρευρέθη και ο δήμαρχος της Φυλής, ο οποίος διαμαρτυρήθηκε έντονα, γιατί επί δεκαετίες τα απορρίμματα όλης της Αττικής θάβονται χωρίς επεξεργασία στο δήμο του. Ολοι κατανοούν ότι απαιτείται να προχωρήσουμε σε σύγχρονες μεθόδους επεξεργασίας, να προωθήσουμε την ανακύκλωση και να μειώσουμε στο ελάχιστο τα υπολείμματα που θα οδηγούνται στους ΧΥΤΥ, όπως επιβάλλει και η οδηγία 98 του 2008 της Ε.Ε.
Η δέσμευση της κυβέρνησης ότι τα τεύχη δημοπράτησης θα δοθούν σε δημόσια διαβούλευση, ότι όλες οι τεχνολογίες είναι δεκτές και ότι βασικό κριτήριο θα είναι η οικονομικότερη λύση πιστεύω πως πείθουν κάθε καλοπροαίρετο πολίτη ότι πρέπει να προχωρήσουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.
Παράλληλα, οι δήμοι πρέπει να επικεντρώσουν την προσπάθειά τους στην ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή, επαναχρησιμοποίηση και μείωση της παραγωγής απορριμμάτων, συμμετέχοντας στα αντίστοιχα προγράμματα.
Η Αττική δεν μπορεί να περιμένει άλλο. Η αδυναμία και η ατολμία να δοθεί λύση στο πρόβλημα των απορριμμάτων υπονομεύει κάθε προοπτική ανάπτυξης, υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των κατοίκων, δυσφημεί την Αττική και καταφέρει βαρύ πλήγμα στον τουρισμό.
Η Αττική διασύρεται από την εμμονή ορισμένων να παραπλανούν τους κατοίκους της Κερατέας και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Είμαι αποφασισμένος να συμβάλω να αρθεί το αδιέξοδο και η απαράδεκτη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή. Τις θέσεις και τις απόψεις μου για τη διαχείριση των απορριμμάτων τις διατύπωσα ανοικτά και με ειλικρίνεια κατά την προεκλογική περίοδο και αποτελούν προγραμματικές μας δεσμεύσεις.
Με σοβαρότητα, με προτάσεις και επιχειρήματα, με ειλικρινή διάλογο με την τοπική κοινωνία, με όλους τους πολίτες, επιθυμούμε και θα συμβάλουμε σε μια εποικοδομητική προσπάθεια για να λυθεί το πρόβλημα που έχει ανακύψει. Η προσπάθειά μας έχει ουσιαστικό χαρακτήρα, αφού τυπικά την αρμοδιότητα θα την έχουμε μετά την 1η Ιουλίου. Ομως δεν πρέπει να χαθεί πλέον ούτε μία ώρα.
Κάνουμε αγώνα δρόμου για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα και να δώσουμε λύσεις που έχουν ανάγκη η κοινωνία και η Αττική. Στην προσπάθεια αυτή κανείς δεν περισσεύει. Βασική προϋπόθεση η αλήθεια και η καλή προαίρεση.
* Ο κ. Γιάννης Σγουρός είναι περιφερειάρχης Αττικής.
(από την εφημερίδα "Καθημερινή")