Στριφογυρίζει στα ΜΜΕ, καθώς και στις συζητήσεις όλων μας,
τον τελευταίο καιρό, το τι μέλλει γενέσθαι ώστε να αποφύγουμε την αναδιάρθρωση
του χρέους και τις δυσμενέστατες συνέπειές της για την χώρα. Την ίδια στιγμή,
όμως, υπάρχει η είσοδος της Πορτογαλίας στον Μηχανισμό Στήριξης, που δημιουργεί
ανησυχία σε όλη την Ευρωζώνη – όσο κι αν ο μόνιμος δικός μας αυτισμός δεν μας
κάνει αντιληπτή τη σημασία της.
Πραγματικά, τόσο το «άνοιγμα» των ισπανικών τραπεζών στο
πορτογαλικό τραπεζικό σύστημα, όσο και οι κερδοσκοπικές ορέξεις, κρούουν τον
κώδωνα του κινδύνου για την Ισπανία. Και μόνο η κλιμάκωση της έντασης της
φημολογίας περί εισόδου της Ισπανίας στον Μηχανισμό Στήριξης αρκεί για να θέσει
άκρως επιτακτικά στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου το ζήτημα του Μόνιμου Ευρωπαϊκού
Μηχανισμού Στήριξης (ESM), που θα λειτουργεί από το 2013. Η σημασία της
Ισπανίας, σε ένα τέτοιο πλαίσιο εξελίξεων, καθίσταται κρίσιμη, καθώς δημιουργεί
ανασφάλεια για χώρες με υψηλό χρέος, όπως η Ιταλία και το Βέλγιο, με συνέπειες
δραματικές για το ίδιο το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Η πίεση προς την Γερμανία για ακόμη μεγαλύτερη ανάληψη
οικονομικών ευθυνών θα κορυφωθεί, ομοίως, όμως, αναμένεται να κορυφωθεί και η
εσωτερική αντίδραση στην «ατμομηχανή της ευρωζώνης» σε μία τέτοια προοπτική.
Ήδη μας προϊδέασε γι’ αυτό η χθεσινή πρόταση βουλευτών των Χριστιανοδημοκρατών
– του κόμματος της κ. Μέρκελ - στην Κάτω Βουλή για θέσπιση δικαιώματος βέτο σε οποιαδήποτε μελλοντική οικονομική ενίσχυση
του ESM από τον γερμανικό προϋπολογισμό. Πολλώ δε μάλλον όταν το βάρος των
ευθυνών αυτών είναι αντικειμενικά μεγάλο για την γερμανική οικονομία στο
περιβάλλον της κρίσης.
Θα μπορούσαμε, ίσως, να θεωρήσουμε πιθανή μία λύση
παγκόσμιου «κουρέματος» χρέους; Ας μην μας διαφεύγει ότι οι ΗΠΑ έχουν δείξει μεγάλο ενδιαφέρον και για
τον μηχανισμό στήριξης της Ελλάδος και για τον ισχύοντα Ευρωπαϊκό Μηχανισμό,
που δείχνει πως μάλλον ζημιωμένες θα έβγαιναν από μία κατάρρευση του ευρώ και,
άρα, ίσως, να μην έβλεπαν αρνητικά μία τέτοια διαδικασία.
Ή, σε πρώτη, έστω φάση, θα ήταν πιθανή η λύση ενός
παν-ευρωπαϊκού «κουρέματος» εν όψει της έναρξης λειτουργίας του Μόνιμου
Μηχανισμού το 2013; Το σενάριο σήμερα μοιάζει φανταστικό. Όμως οι εξελίξεις την
τελευταία τριετία έχουν επιταχυνθεί δραματικά: η σημερινή είσοδος της
Πορτογαλίας στον προσωρινό Μηχανισμό έμοιαζε πέρυσι θεωρητικό ενδεχόμενο, όπως
στα μέσα του 2009 θεωρητική απειλή έμοιαζε και η είσοδος της χώρας μας σε έναν
μηχανισμό σαν αυτό του Μνημονίου…