Σε Κίνδυνο τα Φυσικά Οικοσυστήματα

Η μεγάλη οικονομική κρίση της χώρας μας έχει τις επιπτώσεις της και στο φυσικό περιβάλλον.

Οι εκτός σχεδίου περιοχές της χώρας αποτελούν άθροισμα ιδιοκτησιών-εκτάσεων που ανήκουν κατά κυριότητα σε διάφορα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Δημοσίου. Από τις περιοχές αυτές όσες, λόγω της φύσης, της μορφής και του χαρακτήρα τους, δεν προορίζονται για οικοδόμηση, συγκροτούν το φυσικό περιβάλλον. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα φυσικά οικοσυστήματα (δάση, δασικές εκτάσεις, ακτές, ορεινοί όγκοι, τοπία, υγροβιότοποι, είδη αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας κ.λπ.) καθώς και οι υπόλοιπες μη προοριζόμενος για οικοδόμηση περιοχές (γη υψηλής παραγωγικότητας κ.λπ.). 

Το Σύνταγμα, στο άρθρο 24, προστατεύει το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Ομως ενώ η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία της φυσικής κληρονομιάς, κατονομάζει μόνο τα δάση και τις δασικές εκτάσεις για τα οποία και παρέχει ιδιαίτερη (αυξημένη) προστασία. Ετσι, σύμφωνα με τη συνταγματική διάταξη αυτή, απαγορεύεται η αλλαγή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων, όχι όμως και των λοιπών φυσικών οικοσυστημάτων. Η έλλειψη αυτή της αυξημένης προστασίας καθιστά τα υπόλοιπα, πλην των δασών, φυσικά οικοσυστήματα ευάλωτα στην αλλαγή του προορισμού τους και την καταστροφή. Το κράτος αντί να λάβει τα κατάλληλα μέτρα ώστε και οι περιοχές αυτές να μην επιτρέπεται να αλλάζουν προορισμό, διευκολύνει, με διάφορες νομοθετικές ρυθμίσεις , τη δόμηση εκτάσεων και των περιοχών αυτών, με συνέπεια την ανεπανόρθωτη βλάβη του φυσικού περιβάλλοντος.

Τελευταία αρκετοί πολίτες, ιδιαίτερα ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται μέσα στις περιοχές προστασίας, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη δύσκολη οικονομική συγκυρία στην οποία βρίσκεται το κράτος και πιέζουν για να καταστεί δυνατή η οικοδόμηση των ιδιοκτησιών τους, αδιαφορούντας για τη βλάβη που προξενεί η ενέργειά τους αυτή. Η πίεση ασκείται παντοιοτρόπως, είτε σε βουλευτές, προκειμένου να συνηγορήσουν στη διευκόλυνση της οικοδόμησης, είτε σε δημάρχους ή περιφερειάρχες, προκειμένου η ιδιοκτησία τους, έστω και αν βρίσκεται σε περιοχή προστασίας, «να αξιοποιηθεί» με την ενταξή της στο σχέδιο. Από την πλευρά τους ορισμένοι βουλευτές βλέπουν ψηφοθηρικά το θέμα και ενεργούν ανάλογα, πιέζοντας την εκάστοτε κυβέρνηση για την παροχή όσο το δυνατόν περισσότερων διευκολύνσεων οικοδόμησης των γηπέδων των ιδιοκτητών στις περιοχές προστασίας (πολλαπλές κατατμήσεις, μείωση απαιτούμενης αρτιότητας γηπέδων κ.λπ.) Πρόσφατο παράδειγμα το νομοσχέδιο για τη βιοποικιλότητα: Παζάρι και πίεση προς το υπουργείο ΠΕΚΑ για την όσο το δυνατό μεγαλύτερη διευκόλυνση οικοδόμησης των ιδιωτικών εκτάσεων που περιλαμβάνονται σε περιοχές Natura.

Ανάλογα φαινόμενα παρατηρούνται και στην τοπική αυτοδιοίκηση κατά την εκπόνηση ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ. Ορισμένοι δήμαρχοι δεν ασχολούνται με το κατά πόσο το συγκεκριμένο σχέδιο ικανοποιεί τους στόχους και τις κατευθύνσεις που αναφέρει ο σχετικός νόμος, αλλά δίνουν προτεραιότητα στη διαμόρφωση πελατειακών σχέσεων. Ετσι, αντί να καλούν τους πολίτες της περιοχής για ουσιαστική συμμετοχή και έκφραση γνώμης για τις ρυθμίσεις του σχεδίου, πραγματοποιούν απανωτές συζητήσεις και «ζυμώσεις» με ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες για το αν θα μπει ή όχι στο σχέδιο η περιοχή τους, ανεξάρτητα αν αυτή είναι περιοχή προστασίας. Ετσι, στο όνομα των πελατειακών σχέσεων αντικείμενο ένταξης πολεοδόμησης γίνονται και περιοχές προστασίας (γη υψηλής παραγωγικότητας κ.λπ.).

Συμπέρασμα: Το κράτος, ορισμένοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας (κυρίως ιδιοκτήτες γηπέδων) στο όνομα της εξυπηρέτησης των πελατειακών σχέσεων και της «αξιοποίησης» της ατομικής ιδιοκτησίας, σε συνδυασμό με την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη λόγω μη εφαρμογής του ευρύτερου (χωροταξικού) σχεδιασμού, κάνουν ό,τι μπορούν για να αφανίζουν και τις περιοχές προστασίας που απαρτίζουν το φυσικό περιβάλλον, ώστε αυτό να έχει την «τύχη» της οικονομίας. Σε μεγάλο βαθμό τα έχουμε καταφέρει όλοι, με πράξεις ή παραλείψεις-ανοχές χωρίς ενοχές. Δεν απομένει παρά να το αποτελειώσουμε!