Σε 28 δις ευρώ αποτιμά πρόσφατη μελέτη του ΙΓΜΕ την αξία των
μεταλλευμάτων που κρύβει το υπέδαφος της Βορείου, κυρίως, Ελλάδος, ενώ στα 16
δις υπολογίζεται η αξία των κοιτασμάτων χρυσού στην ελληνική επικράτεια. Σε μία
περίοδο κατά την οποία η χώρα μας αντιμετωπίζει οικονομική δραματική στενότητα,
επείγει η εκμετάλλευση του πολύ σημαντικού αυτού ορυκτού πλούτου με τη θέσπιση
ενός νομικού/ρυθμιστικού πλαισίου που θα διευκολύνει τις σχετικές επενδύσεις
και θα διασφαλίζει, ταυτόχρονα, μεγάλα έσοδα για το ελληνικό δημόσιο και
αντισταθμιστικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.
Έτσι, μόνο ως ευοίωνη εξέλιξη μπορεί να αξιολογηθεί η
έκφραση ενδιαφέροντος για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής χρυσού στην περιοχή
Περάματος της Θράκης, εκ μέρους της εταιρείας «Χρυσωρυχεία Θράκης ΑΕ», μητρική
της οποίας είναι η «
Eldorado
Gold
Corporation»,
που εδρεύει στο Βανκούβερ του Καναδά και θεωρείται η μεγαλύτερη από τις μεσαίες
μεταλλουργίες χρυσού του κόσμου. Η εταιρεία, ευελπιστεί να ενταχθεί σύντομα στη
διαδικασία του
fast
track.
Παρ’ όλ’ αυτά, είναι χαρακτηριστικό της ελληνικής γραφειοκρατίας – και στον
τομέα αυτό – ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο το σχέδιο έχει «σκαλώσει» στην
αξιολόγηση της Προκαταρκτικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης
από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ…
Πέραν των ειδικότερων λεπτομερειών της συγκεκριμένης
επένδυσης, είναι γενικός κανόνας ότι ανάλογα σχέδια έχουν και μεγάλα
πολλαπλασιαστικά οφέλη από άποψη δημιουργίας κύκλου εργασιών, αλλά και οδηγούν
στη δημιουργία μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας. Το ελληνικό υπέδαφος είναι
πλούσιο σε μεταλλεύματα. Όπως αναφέρει η παραπάνω μελέτη του ΙΓΜΕ, υπάρχει ασήμι
και ψευδάργυρος στη Δράμα, την Ξάνθη και τη Χαλκιδική, μόλυβδος στις ίδιες
περιοχές, αλλά και στις Σέρρες, χαλκός στην Ποντοκερασιά Κιλκίς, πλατινοειδή
από όπου μπορεί να παραχθεί πλατίνα, μαγγάνιο, σιδηρονικέλιο, που αποτελούν
ζωτικές πρώτες ύλες για τη βαριά βιομηχανία της Δυτικής Ευρώπης και για τις
εξαγωγές, καθώς και ουράνιο στη Δράμα. Γίνεται, άρα, αντιληπτό ότι το πιθανό όφελος
για τις τοπικές κοινωνίες αναμένεται να είναι μεγάλο και, οπωσδήποτε, ζωτικής
σημασίας, σε μία τόσο δυσοίωνη συγκυρία για την ελληνική οικονομία.
Δυστυχώς, γινόμαστε μάρτυρες στο βασανιστικό - για την ίδια
την κοινωνία μας – ψυχορράγημα του ελληνικού μεταπολιτευτικού «παραγωγικού»
μοντέλου. Το μοντέλο αυτό στηρίχθηκε σε έναν τριτογενή τομέα που στηρίχθηκε σε
μεταπρατικές – μη παραγωγικές δηλαδή – δραστηριότητες και σε ένα κομματοκρατικό
πολιτικό σύστημα που δημιουργούσε θέσεις εργασίας για ψηφοθηρικούς λόγους, οδηγώντας
τον υγιή παραγωγικό ιστό της χώρας σε παροπλισμό. Μία αρκετά ελπιδοφόρα
βιομηχανική – και εξορυκτική – παραγωγή, με ρίζες στον Μεσοπόλεμο και την πρώτη
μεταπολεμική περίοδο, καταδικάστηκε σε μαρασμό και υποκαταστάθηκε από έναν
κύκλο κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών, που, αν δεν κατέφευγαν σε αδιαφανείς
διαδικασίες διαπλοκής με την πολιτική εξουσία, ηρκούντο στην αναμονή και συνεχή
απομύζηση επιδοτήσεων, καθώς η προστιθέμενη αξία του προϊόντος τους δεν ήταν
ικανή να σταθεί χωρίς δεκανίκια στον διεθνή ανταγωνισμό.
Ο ορυκτός μας πλούτος, συνεπώς, παρέμεινε τις τελευταίες
δεκαετίες αναξιοποίητος, καθώς δεν παρέχονταν τα απαραίτητα επενδυτικά κίνητρα,
ενώ η ογκούμενη γραφειοκρατία φρέναρε και - όπως είδαμε παραπάνω – ακόμη
φρενάρει σχέδια αξιοποίησής του.
Ήρθε, όμως, πλέον, η ώρα ριζικής αλλαγής του υφιστάμενου στρεβλού παραγωγικού μας μοντέλου και η αξιοποίηση του ορυκτού μας πλούτου μπορεί να αποτελέσει μία από τις πιο ισχυρές "ατμομηχανές" μας στην προσπάθεια αυτή. Οι κινήσεις που τελευταία κάνει το ΥΠΕΚΑ για
άρση των εμποδίων αυτών πρέπει να λάβουν επειγόντως οριστική μορφή και οι
σχετικές ρυθμίσεις να τεθούν άμεσα σε ισχύ. Είναι, σίγουρα, ελπιδοφόρο ότι ολοκληρώθηκε
(στις 15/10/2010) η δημόσια διαβούλευση το σχέδιο του νέου Κανονισμού
Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, ενώ συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας για την
αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διαβούλευσης και την υποβολή τελικής
εισήγησης. Η εμβάθυνση, ωστόσο, της κρίσης που αντιμετωπίζει η οικονομία μας
καθιστά άμεση την ανάγκη οριστικοποίησης του ρυθμιστικού αυτού πλαισίου, ώστε
οι σχετικές επενδύσεις να γίνουν με τους καλύτερους δυνατούς όρους για το
δημόσιο συμφέρον.