Ομιλία απηύθυνε ο υφυπουργός ΠΕΚΑ, κ. Ι. Μανιάτης, στο διεθνές
συνέδριο “2011 Mediterranean Oil & Gas Conference”, στην οποία επικεντρώθηκε
στις σημαντικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου
και της Μέσης Ανατολής, καθώς και στον τρόπο που αυτές επηρεάζουν την ενεργειακή
στρατηγική της χώρας μας. Επίσης, ο κ. Μανιάτης στάθηκε ιδιαίτερα στον
ανταγωνισμό των αγωγών που προορίζονται να μεταφέρουν κασπιανό φυσικό αέριο προς
την Ευρώπη.
Το πλήρες κείμενο έχει ως εξής:
«Κυρίες και Κύριοι,
Λιγότερο από έξι μήνες μετά την πτώση των καθεστώτων Μπέν Αλί και
Μουμπάρακ στη Βόρεια Αφρική, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι η λεγόμενη
«Αραβική Άνοιξη» αποτελεί τη σημαντικότερη γεωπολιτική εξέλιξη όχι μόνο του
έτους, αλλά ίσως και ολόκληρης της δεκαετίας που μεσολάβησε από τις
τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ηςΣεπτεμβρίου
έως και σήμερα.
Οι επιπτώσεις αυτών των εξεγέρσεων, οι οποίες συνεχίζονται με
αμείωτη ένταση στη Συρία, την Υεμένη και πρωτίστως τη Λιβύη, δεν μπορούν ακόμη
να προδιαγραφούν με σαφήνεια για τον επιπρόσθετο λόγο ότι η όποια πολιτική
μεταβολή, τόσο στην Αίγυπτο, όσο και την Τυνησία, αποτελεί μια διαδικασία εν
εξελίξει και όχι ένα τετελεσμένο γεγονός.
Για την Eυρώπη και τις Η.Π.Α., οι οποίες κατά την πρόσφατη
Διάσκεψη των G-8 στην Dauville, αποφάσισαν να στηρίξουν πολιτικά αλλά και
οικονομικά τις νέες Κυβερνήσεις που προέκυψαν από τις λαϊκές εξεγέρσεις του
Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2011, το μέλλον της Βόρειας Αφρικής, αλλά και του
ευρύτερου πολύπλοκου ζητήματος της «Αραβικής δημοκρατικοποίησης», συνδέεται
άμεσα με την ενεργειακή ασφάλεια των συγκεκριμένων περιοχών.
Ο λόγος είναι απλός. Η Βόρεια Αφρική, παρά τα λιγότερα αποθέματα
πετρελαίου και φυσικού αερίου που διαθέτει συγκριτικά με την περιοχή του
Κόλπου, της Κασπίας και της τέως Σοβιετικής Ένωσης, αποτελούσε και αποτελεί μια
από τις βασικότερες πηγές διαφοροποίησης των Ευρωπαϊκών εισαγωγών σε
υδρογονάνθρακες.
Το 2010 η Αλγερία, η Λιβύη και η Αίγυπτος, κάλυψαν περίπου το 1/6
της ευρωπαϊκής ζήτησης πετρελαίου και περίπου το 13% της τελικής κατανάλωσης
φυσικού αερίου. Η Λιβύη από μόνη της αναλογούσε στο 12% των συνολικών Ευρωπαϊκών
εισαγωγών πετρελαίου και στο 10% της Ιταλικής ζήτησης φυσικού αερίου.
Μολονότι οι παραπάνω εξαγωγές είναι πιθανόν ότι θα αποκατασταθούν
μόλις επανέλθει μια κατάσταση γενικότερης πολιτικής επανασταθεροποίησης, η
Ευρωπαϊκή αντίληψη που θεωρούσε τις εξαγωγές υδρογονανθράκων της Βόρειας
Αφρικής ως εξαγωγές χαμηλού γεωπολιτικού ρίσκου, έχει πλέον αναθεωρηθεί.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει ότι περνάει
από το χέρι της για να μεγιστοποιήσει την αξιοποίηση των δικών της αποθεμάτων
πετρελαίου και φυσικού αερίου, δίνοντας προτεραιότητα σε εκείνες τις περιοχές
της Ε.Ε. όπου παρατηρείται υψηλό υδρογονανθρακικό δυναμικό, όπως είναι η
περίπτωση της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Μέσα στο πλαίσιο αυτό, τα βεβαιωμένα και δυνητικά αποθέματα
πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας και η
δυναμική της μεταξύ τους γεωπολιτικής και επιχειρηματικής αλληλεπίδρασης,
μπορούν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια συντονισμένη στρατηγική
μείωσης της εισαγωγικής εξάρτησης της Ε.Ε. από εξω-Ευρωπαϊκές πηγές.
Επιπλέον, η κρίση των Αραβικών εξεγέρσεων επιβεβαίωσε τη
στρατηγική σπουδαιότητα της Ευρωρωσικής ενεργειακής αλληλεξάρτησης. Η απώλεια
των λιβυκών εξαγωγών αερίου στην Ιταλία καλύφθηκε άμεσα από την αύξηση των
ρωσικών εξαγωγών. Το γεγονός αυτό ανέδειξε για άλλη μια φορά τη μακροπρόθεσμη
αξιοπιστία της Ρωσίας ως βασικού εταίρου/εγγυητή της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής
Ασφάλειας, μια αξιοπιστία που θα ενισχυθεί παραπέρα στο μέλλον μέσα από την
υλοποίηση του σχεδίου South Stream, αλλά και του πετρελαιαγωγού
Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη.
Παράλληλα, η Αραβική Εξέγερση κατέδειξε και την ανάγκη επιτάχυνσης
των ρυθμών υλοποίησης της άλλης κορυφαίας Ευρωπαϊκής στρατηγικής επιλογής, που
εξυπηρετεί την ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών εισαγωγής αερίου από την περιοχή
της Κασπίας.
Το έργο υλοποίησης του Νοτίου Ενεργειακού Διαδρόμου της Ευρώπης,
είναι σαφές ότι πρέπει να ξεκινήσει τη λειτουργία του όσο το δυνατόν πιο
σύντομα, βάσει της ωριμότητας και βιωσιμότητας των έργων. Η Ευρώπη έχει ανάγκη
συνολικά από το Νότιο Ενεργειακό Διάδρομο για την ενεργειακή της ασφάλεια.
Αυτό τονίσαμε στις διεξοδικές συζητήσεις που είχαμε με τον Πρόεδρο
του Αζερμπαϊτζάν και με τον Αζέρο Υπουργό Βιομηχανίας και Ενέργειας Natiq
Aliyev, κατά την πρόσφατη επίσημη επίσκεψη που πραγματοποιήσαμε συνοδεύοντας
τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλια.Το ποιος αγωγός θα επιλεγεί τελικά,
δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να γίνει με πολιτικά κριτήρια, παρά μόνο με
κριτήρια οικονομικής βιωσιμότητας και τεχνικής ωριμότητας.
Θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης είναι ότι το έργο του ITGI είναι το
πιο ώριμο, ρεαλιστικό, οικονομικά προσιτό και σωστά διαστασιολογημένο έργο σε
σχέση με το κοίτασμα Shah Deniz 2. Επιπλέον, η κατασκευή του αγωγού έχει
προχωρήσει σημαντικά και έχουν ήδη εγκριθεί οι μελέτες περιβαλλοντικών
επιπτώσεων για τη διέλευσή του από τον Ελλαδικό χώρο. Η Συμφωνία Κατανόησης που
υπεγράφη ανάμεσα στη ΔΕΠΑ και την SOCAR, είναι ένα ακόμη βήμα για το άνοιγμα
του Νοτίου Διαδρόμου.
Εξάλλου, η όδευση του μετά την έξοδο από Τουρκία, μόνο από το
έδαφος δύο Κρατών μελών, δηλ. Ελλάδας και Ιταλίας, ουσιαστικά μηδενίζει το
γεωπολιτικό ρίσκο, σε σχέση με άλλες επιλογές.
Ο IGB βρίσκεται επίσης σε πλήρη εξέλιξη.
Οι δύο αγωγοί ITGI και IGB είναι σε θέση να παρέχουν αέριο
συνολικής ποσότητας μέχρι 17 bcma, συνεισφέροντας σημαντικά στη δημιουργία μιας
ανταγωνιστικής αγοράς φυσικού αερίου στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Η διεθνής οικονομική κρίση υποχρεώνει όλους τους συμμετέχοντες στο
«Κασπιανό Παιχνίδι» να βρούμε τον τρόπο ελαχιστοποίησης του κόστους, για την
κατασκευή έργων αξίας πολλών δισεκατομμυρίων.
Στη συγκυρία που βρισκόμαστε, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα
δύο πλέον ανταγωνιστικά σχέδια είναι αυτά του ITGI και του ΤΑΡ. Δεδομένου ότι
τα δύο εν λόγω σχέδια στοχεύουν επί το πλείστον τις ίδιες αγορές και ακολουθούν
σχεδόν ταυτόσημη πορεία εντός του Ελληνικού εδάφους, μια επιλογή μεταξύ τους
συνεργειών θα πρέπει να εξετασθεί συστηματικά.
Μόλις οι απαραίτητες συμπληρωματικές ποσότητες φυσικού αερίου
παραχωρηθούν για την Ευρώπη από το Αζερμπαϊτζάν, το Τουρκμενιστάν και το Βόρειο
Ιράκ, τότε ασφαλώς άλλα έργα - και ιδιαίτερα ο Nabucco- θα είναι σε θέση να
εξυπηρετήσουν επίσης την Ευρώπη. Με αυτό τον τρόπο, τα εναλλακτικά σενάρια του
νότιου διαδρόμου αλληλοσυμπληρώνονται και οι εμπλεκόμενες εταιρείες μπορούν να
συνεργαστούν σε μία ενδεχόμενη κατασκευή ενός νέου αγωγού στην περιοχή της
Τουρκίας. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι ένας Νότιος Διάδρομος με μεσοπρόθεσμη
χωρητικότητα τουλάχιστον 40bcma.
Την προηγούμενη βδομάδα, στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο της
παρουσίασης του αγωγού φυσικού αερίου South Stream, είχα την ευκαιρία να
συνομιλήσω διμερώς με τον Ρώσο Υπουργό Ενέργειας κ. Sergei Shmatko. Είναι
γνωστό ότι ως χώρα, μαζί με άλλα κράτη- μέλη της Ε.Ε, υποστηρίζουμε την
υλοποίηση του South Stream ως μιας εναλλακτικής όδευσης ενεργειακής ασφάλειας
της Ευρώπης.
Ο αγωγός προσφέρει αξιόπιστη μορφή διαφοροποίησης της μεταφοράς
του φυσικού αυτού πόρου, απαραίτητη για τις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες της
Ευρώπης. Η υλοποίησή του αδιαμφισβήτητα συνεισφέρει σε ασφάλεια εφοδιασμού,
ιδιαίτερα σε μια κρίσιμη περίοδο αναταραχών που επηρεάζουν την προμήθεια και
την αύξηση των εγχώριων αναγκών κατανάλωσης. Η διέλευσή του από την Ελλάδα
ασφαλώς συμβάλει αποφασιστικά στην ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας.
Ο σχεδιασμός των παραπάνω αγωγών στηρίζεται στην αντίστοιχη αναβάθμιση
του ΕΣΦΑ σε εθνικό έδαφος. Με Υπουργική Απόφαση, που υπέγραψε ο ομιλών πριν
λίγες μέρες, αποκτά πλέον και θεσμική υπόσταση το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του
Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου για την περίοδο μέχρι το 2014. Ο συνολικός
προϋπολογισμός των έργων του Προγράμματος είναι 1,3 δις €, εκ των οποίων τα 800
εκατ. € είναι ο προϋπολογισμός του αγωγού Κομοτηνή-Θεσπρωτία και τα 160 εκατ.
€, ο προϋπολογισμός της 2ης αναβάθμισης
του τερματικού σταθμού ΥΦΑ στη Ρεβυθούσα. Ταυτόχρονα, προωθούνται για
ολοκλήρωση τους επόμενους μήνες συνδέσεις του αγωγού υψηλής πίεσης προς Αλιβέρι
και Μεγαλόπολη, προκειμένου να τροφοδοτηθούν με Φυσικό Αέριο οι δύο υπό
κατασκευή σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ, ισχύος 420 MW και 810 MW
αντίστοιχα.
Όσον αφορά στην εξέλιξη του πετρελαιαγωγού
Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, θέμα το οποίο επίσης συζητήσαμε με τον κ. S.
Smatko, είναι σημαντική η πρόσφατη θετική παρέμβαση της Γενικής Διεύθυνσης
Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανάληψη συντονιστικής δράσης σε
ζητήματα διασυνοριακών περιβαλλοντικών εκτιμήσεων.
Ελπίζουμε, με την πρόσφατη κατάθεση από την πλευρά της εταιρίας TΑP,
της επικαιροποιημένης περιβαλλοντικής μελέτης, να υπάρξει θετική αντίδραση των
τοπικών κοινωνιών και των δημοσίων υπηρεσιών στη Βουλγαρία.
Κυρίες και Κύριοι,
Σε περιόδους κρίσης σαν την σημερινή, αντί για αμυντικές και
φοβικές αναστολές, πρέπει να αξιοποιήσουμε την κρίση, δρομολογώντας νέες
προοπτικές και αξιοποιώντας πλήρως τον εγχώριο ορυκτό πλούτο.
Τα τελευταία 15 χρόνια δεν υπήρξε καμία ερευνητική δραστηριότητα
σε Ελληνικές περιοχές και επομένως δεν προέκυψαν ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων
Υδρογονανθράκων, παρόλο ότι διαπιστώθηκαν ευοίωνες προοπτικές από πρόσφατες
έρευνες και ανακοινώσεις σε γειτονικά κράτη.
Σήμερα έχουμε να επιδείξουμε σειρά πρωτοβουλιών, με βασικό στόχο
τη δημιουργία ενός
νέου θεσμικού πλαισίου και ενός
δημόσιου Φορέα για την έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων.
Προχωρούμε στην έναρξη των δραστηριοτήτων αναζήτησης με την
εκτέλεση σεισμικών ερευνών «μη αποκλειστικών δεδομένων» (Non-exclusive seismic
surveys),στο Ιόνιο και τη νότια Κρήτη.
Στόχοςτων σεισμικών
ερευνών είναι να εξασφαλίσουμε την απόκτηση δεδομένων υψηλής ποιότητας, για την προώθηση του
σχετικού Διεθνούς Γύρου Αδειοδότησης για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση Υδρογονανθράκων,ο οποίος θα ανακοινωθεί μέσα στο 2012.
Προωθούμε την ανάπτυξη ενός Συστήματος Διαχείρισης
Πληροφοριών (M.I.S.) για τη συγκέντρωση, ταξινόμηση και αποθήκευση του
σημαντικού πλούτου γεωγραφικών και αλφαριθμητικών δεδομένων που
αποκτήθηκαν κατά την διάρκεια των ερευνητικών εργασιών των τελευταίων 30 ετών.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στη Νορβηγία, αλλά και με την
επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στο Όσλο πριν λίγες μέρες, τέθηκαν οι βάσεις
μιας στενής Ελληνο-νορβηγικής συνεργασίας στον τομέα αυτό.
Δρομολογήσαμε ήδη την αποκωδικοποίηση των κανονισμών και οδηγιών
των τεχνικών και περιβαλλοντικών εργασιών έρευνας και εκμετάλλευσης
υδρογονανθράκων, που έχουν θεσπιστεί από τη Νορβηγική Διεύθυνση Πετρελαίων και
την Αρχή Ασφάλειας και Προστασίας, με στόχο την κατάρτιση αντίστοιχων
σαφών και αυστηρών διαδικασιών που θα ενταχθούν στο εθνικό μας δίκαιο.
Τέλος, υπενθυμίζω πως πριν λίγες μέρες η Ελληνική Κυβέρνηση
επέλεξε τους Συμβούλους Ιδιωτικοποίησης για το έργο της Υπόγειας Αποθήκευσης
Φυσικού Αερίου στη Νότια Καβάλα, εκτιμώμενου προϋπολογισμού 400 εκατ. €, ενώ
ταυτόχρονα, σε συνεργασία με την Ιταλική Κυβέρνηση στηρίζουμε τη χρηματοδότηση
από τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Ten-E για τη μελέτη ανάπτυξης του κοιτάσματος.
Κλείνοντας την τοποθέτησή μου, θέλω να εκφράσω τη βεβαιότητα πως
οι εργασίες του“Oil & Gas Conference” θα αναδείξουν στο
επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου ορισμένα από τα πιο καίρια ζητήματα που
αντιμετωπίζει η πατρίδα μας, αλλά και η ευρύτερη περιοχή. Αυτό θα είναι μια
πολύ ωφέλιμη εξέλιξη για να συζητήσουμε επί της ουσίας τις μεγάλες προκλήσεις
που αντιμετωπίζουμε.
Η ενέργεια είναι το μέλλον.
Ο καλύτερος τρόπος αποφυγής λαθών είναι ο ελεύθερος και
δημοκρατικός διάλογος, με την έννοια του Δήμου των αρχαίων Ελλήνων.
Η εξίσωση της δύναμης είναι ο διάλογος και η δουλειά.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας».