«Το Σεράγεβο κέρδισε σήμερα την
ίδια νίκη με την Κωνσταντινούπολη, η Βηρυτός κέρδισε το ίδιο όπως η Σμύρνη, η
Δαμασκός όπως η Άγκυρα , η Ραμάλα, η Ναμπλούς, η Τζενίν, η Δυτική Όχθη, η
Ιερουσαλήμ, κέρδισαν το ίδιο όπως το Ντιγιαρμπακίρ της Τουρκίας», διετράνωσε ο
πρωθυπουργός της Τουρκίας στο μήνυμά του μετά την περηφανή νίκη του κόμματός
του, με σχεδόν 50%, στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Και «πριν αλέκτορα
φωνήσαι τρις», έσπευσε πρώτη η Βηρυτός να … συμμεριστεί τη χαρά του «ισχυρού
άνδρα» της Τουρκίας, που φιλοδοξεί να μετατρέψει την γείτονα σε μία
νέο-οθωμανική (μετακρατική) «αυτοκρατορία», κέντρο αναφοράς όλων των
μουσουλμάνων της ευρύτερης περιοχής.
Γιατί μόνον τυχαία δεν μπορεί να
θεωρηθεί η χθεσινή καταγγελία στον ΟΗΕ, εκ μέρους της κυβέρνησης του Λιβάνου, της
συμφωνίας καθορισμού της ΑΟΖ που υπέγραψαν στις 17 Δεκεμβρίου 2010 Ισραήλ και
Κύπρος. Είναι χαρακτηριστικό ότι η καταγγελία έγινε μέσω επιστολής που
απέστειλε προς τον ΓΓ του Οργανισμού ο νέος Υπουργός Εξωτερικών του Λιβάνου,
Αντνάν Μανσούρ, η οποία, σε έντονο ύφος,
αναφέρει ότι «η συμφωνία που υπεγράφη πέρυσι μεταξύ του Ισραήλ και της Κύπρου
για την οριοθέτηση των αμφιλεγόμενων θαλασσίων ορίων του Ισραήλ, αποτελεί παραβίαση
της κυριαρχίας και των οικονομικών συμφερόντων του Λιβάνου και απειλή για την
ασφάλεια στην περιοχή». Ο κ. Μανσούρ, μάλιστα, ζητά από τον Μπαν Κι Μουν, «να
λάβει τα αναγκαία μέτρα για την αποφυγή κάθε σύγκρουσης που ενδέχεται να
προκύψει ως αποτέλεσμα των υπεράκτιων δραστηριοτήτων του Ισραήλ».
Πρόκειται για μία από τις πρώτες
διεθνείς πράξεις της νέας λιβανέζικης κυβέρνησης - σχηματίστηκε μόλις στις 13
Ιουνίου - στην οποία κυριαρχεί η σιιτική Χεζμπολάχ και οι σύμμαχοί της. Η
κίνηση αυτή εξυπηρετεί την προσπάθεια της κυβέρνησης Ερντογάν να απομονώσει
διεθνώς το Ισραήλ, μετά την ένταση που κυριαρχεί βαθμηδόν στις σχέσεις
Άγκυρας-Τελ Αβίβ, με αποκορύφωμα το περυσινό επεισόδιο με το «Μαβή Μαρμαρά».
Μάλιστα, σε μία προσπάθεια να μεταθέσει την ευθύνη της επιδείνωσης των
τουρκο-ισραηλινών σχέσεων, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Νταβούτογλου
εμφανίστηκε, στις αρχές Ιουνίου, με πιο
«σώφρονα» στάση, δηλώνοντας ότι
«οι οργανώσεις πολιτών πρέπει να λάβουν υπόψη
τους ότι τα σύνορα στη Ράφα (μεταξύ Αιγύπτου και Γάζας) έχουν ανοίξει και
πρέπει να δράσουν με περισσότερη σύνεση», ώστε να μην προκύψουν τα περυσινά
προβλήματα με τον «στολίσκο για την Γάζα». Επίσης, ανακοινώθηκε ότι ούτε το
«Μαβή Μαρμαρά» ούτε η αμφιλεγόμενη οργάνωση ΙΗΗ θα συμμετάσχουν στην εφετινή
αποστολή.
Είναι, άρα, σαφές ότι, σε
συνδυασμό και με τα παραπάνω, η χθεσινή διαμαρτυρία της κυβέρνησης του Λιβάνου
στον ΟΗΕ εμφανίζει το Ισραήλ ως υπεύθυνο για μία σειρά πράξεις – πέραν των
πολιτικών πτυχών του Παλαιστινιακού – που αποσταθεροποιούν την περιοχή (όπως
τονίζει σχεδόν αυτολεξεί και η επιστολή Μανσούρ). Και, φυσικά, εμμέσως
αναδεικνύει ως προστάτιδα των μουσουλμάνων της περιοχής την κυβέρνηση Ερντογάν,
με τις μεγαλεπήβολες νέο-οθωμανικές βλέψεις της…
Εξάλλου, είναι εμφανές ότι η
διαμαρτυρία του Λιβάνου στρέφεται και ενάντια στα ερείσματα του Ισραήλ στην
περιοχή – εν προκειμένω αγγίζει τις όλο και πιο στενές, το τελευταίο διάστημα, σχέσεις
του τελευταίου με την νόμιμη κυβέρνηση της Μεγαλονήσου, οι οποίες αποτελούν
«κάρφο» στο μάτι της Άγκυρας. Αξίζει, επίσης, να υπενθυμίσουμε ότι η Βηρυτός,
παρ’ ότι έχει υπογράψει συμφωνία καθορισμού ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία, δεν
έχει προχωρήσει σε κύρωσή της – φυσικά εξαιτίας παρασκηνιακών πιέσεων της
Άγκυρας.
Στο σημείο αυτό ανακύπτουν μία
σειρά από ερωτήματα για το άμεσο αλλά και το μεσοπρόθεσμο μέλλον:
Θα πρέπει να περιμένουμε
αντίστοιχες κινήσεις και από άλλες χώρες της περιοχής; Μεγάλο ερωτηματικό
παραμένει η στάση της Αιγύπτου, μετά την είσοδο στην νόμιμη πολιτική σκηνή των
«Αδελφών Μουσουλμάνων». Θα μεταβάλει την ως τώρα ουσιαστικά φιλική στάση της
χώρας προς το Ισραήλ;
Επίσης, θα υπάρξει και ουσιαστική
επιρροή της «νέο-οθωμανικής» στρατηγικής Ερντογάν στην εξωτερική πολιτική της
Αιγύπτου, πέρα από τη μίμηση του «ισλαμοδημοκρατικού» προτύπου του ΑΚΡ από τους
«Αδελφούς Μουσουλμάνους» και συναφείς με αυτούς δυνάμεις; Έχοντας υπ’ όψιν το
ζήτημα που ανέκυψε τώρα με τον Λίβανο, ας μην ξεχνάμε ότι ούτε η Αίγυπτος έχει
κυρώσει τη συμφωνία χάραξης της ΑΟΖ που έχει υπογράψει με την Κυπριακή
Δημοκρατία – και στην περίπτωση αυτή ο υπεύθυνος θα πρέπει να αναζητηθεί στα
ανατολικά μας σύνορα …
Υπενθυμίζουμε επίσης, ότι η
κυβέρνηση Μουμπάρακ είχε αποδεχθεί, κατ’ ουσίαν, την εκδοχή της Άγκυρας στο
θέμα της ΑΟΖ του Καστελόριζου. Ποια θα είναι η στάση της κυβέρνησης του Καΐρου και
της νέας πολιτικής «τάξης πραγμάτων» που θα προκύψει από τις - πολύ σημαντικές
- εκλογές του φθινοπώρου στο θέμα αυτό;
Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε –
όπως είχαμε γράψει και παλαιότερα (βλ. εδώ) - ότι, με απόφαση του Συνταγματικού
Δικαστηρίου της Αλβανίας, στα τέλη Ιανουαρίου του 2010, εκρίθη άκυρη η συμφωνία
για την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων με την Ελλάδα. Καθώς και ότι η αλβανική
υπαναχώρηση υπαγορεύθηκε μετά από έντονες παρασκηνιακές πιέσεις της Τουρκίας, η οποία ήθελε, προφανώς, να αποφύγει νομικά προηγούμενα που θα αναιρούσαν τις δικές της διεκδικήσεις στο Αιγαίο …
Μετά και την τρίτη συνεχή νίκη
του στις εκλογές – και, μάλιστα, με ποσοστό μεγαλύτερο από τις προηγούμενες
φορές- ο Ερντογάν εμφανίζεται με ενισχυμένη αυτοπεποίθηση στην εφαρμογή της
διεθνούς του στρατηγικής. Είναι βέβαιο, επίσης,
ότι θα δημιουργήσει σοβαρές αντισυσπειρώσεις, τόσο λόγω της όλο και
αυξανόμενης όξυνσης με το Ισραήλ, αλλά και της υπερεξάπλωσης, που, αργά ή
γρήγορα, θα δημιουργήσει προβλήματα στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ίδιες τις
χώρες που, μέσω του νέο-οθωμανικού «οράματος», προσπαθεί να αγκαλιάσει. Ως
τότε, όμως, θα έχει επιφέρει σημαντικές ανακατατάξεις στις ισορροπίες και τους
συσχετισμούς στην ευρύτερη περιοχή που το «όραμα» αυτό καλύπτει.
Η Αθήνα – που,
ως τις 27 Ιουνίου, έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση το πρώτο σχέδιο διεθνούς
πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη διενέργεια σεισμικών ερευνών για τον
εντοπισμό υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες ζώνες της – θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη
να αντιμετωπίσει τους σχεδιασμούς αυτούς …