Πριν από δύο εβδομάδες, η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, το
πανίσχυρο σωματείο εργαζομένων της ΔΕΗ εβύθισε την χώρα στο σκοτάδι με πολύωρες
καθημερινές διακοπές ρεύματος επιφέροντας ζημιές εκατομμυρίων ευρώ σε χιλιάδες
επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Με την ανάλγητη αυτή συμπεριφορά η ΓΕΝΟΠ
εδιαμαρτύρετο κατά της αποκρατικοποίησης
της Επιχείρησης, που η κυβέρνηση υπό την πίεση της Τρόικα έχει αποφασίσει την
πώληση ποσοστού 17%.
Μετά την πώληση το κράτος θα κατέχει το 34,12% των μετοχών
το οποίο βέβαια στην πράξη σημαίνει ότι το Δημόσιο θα διατηρήσει την
καταστατική μειοψηφία και έτσι θα μπορεί να ελέγχει την Επιχείρηση διορίζοντας
διοικήσεις της αρεσκείας του, με την συγκατάθεση της ΓΕΝΟΠ. Γιατί αποτελεί
κοινό μυστικό ότι εδώ και χρόνια ουσιαστικό έλεγχο της ΔΕΗ ασκεί ο Πρόεδρος της
ΓΕΝΟΠ κ. Νίκος Φωτόπουλος και οι γύρω απ’ αυτόν συνδικαλιστές.
Ο κ. Φωτόπουλος διαμαρτύρεται τώρα κατά
της ημι-αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ γιατί φοβάται ότι μετά το 17% πιθανόν ν’
ακολουθήσει και η πώληση του υπολοίπου ποσοστού (όπως ακριβώς έγινε στον ΟΤΕ)
οπότε ο θεσμός των ακριβοπληρωμένων και αργόσχολων συνδικαλιστών θα καταρρεύσει.
Έτσι ο κ. Φωτόπουλος και οι συνοδοιπόροι του προβάλουν τα πλέον απίθανα
επιχειρήματα, περίλαμπρη θέση στα οποία έχει η άποψη ότι η κυβέρνηση δεν έχει
το δικαίωμα να πωλήσει την ΔΕΗ καθ’ ότι αυτή ανήκει πρωτίστως στους
εργαζόμενους και δευτερευόντως στο κράτος και το παραγόμενο προϊόν αποτελεί
αδιαπραγμάτευτο κοινωνικό αγαθό.
Βέβαια η ΔΕΗ η οποία ιδρύθηκε το 1950 ως
γνήσια κρατική επιχείρηση είχε ως βασική αποστολή τον εξηλεκτρισμό της χώρας,
κάτι που επετεύχθη και ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και το τελευταίο
χωρίο και ακριτικό νησί της Ελλάδος ηλεκτροδοτούνται. Το 1999 η τότε κυβέρνηση,
με πρωθυπουργό τον κ. Κώστα Σημίτη και υπουργό ανάπτυξης το σημερινό υπουργό
Οικονομικών κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, απεφάσισε ότι η ΔΕΗ έπρεπε να μετοχοποιηθεί
ώστε το κράτος να ενισχύσει τα οικονομικά του πράγμα που επανέλαβε άλλες δύο
φορές έτσι που σήμερα να κατέχει το 51,12% ενώ το υπόλοιπο 45,07% ελέγχεται από
ανεξάρτητους επενδυτές μέσου του Χρηματιστηρίου και ένα 3,81% από τον ΟΑΠ-ΔΕΗ. Άρα είναι ξεκάθαρο που ανήκει η ΔΕΗ οι δε
συνδικαλιστές εβγήκαν τριπλά κερδισμένοι από την όλη υπόθεση της μετοχοποίησης
έχοντας εξασφαλίσει μια υπέρογκη επιδότηση του ταμείου ασφάλισης των από τον
κρατικό προϋπολογισμό (μέχρι τώρα έχει εισπράξει περισσότερα από 6,0 δις.),
έχοντας διατηρήσει όλες τις θέσεις εργασίας και έχοντας κρατήσει ανέπαφες τις
προκλητικές οικονομικές απολαβές τους.
Παράγοντες της Ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού υποστηρίζουν ότι εάν
πράγματι η κυβέρνηση επιθυμεί τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ, και τα όποια οφέλη από
επενδύσεις και τη δημιουργία απασχόλησης, θα πρέπει να δρομολογήσει την πώληση ποσοστού
τουλάχιστον 35% ή ακόμη καλύτερα και του συνολικού 51% έτσι ώστε ο έλεγχος να
περιέλθει οριστικά στους μετόχους και η διοίκηση να αναληφθεί αποκλειστικά από
τον στρατηγικό επενδυτή, που αναπόφευκτα θα προκύψει από την όλη διαδικασία. Μία
θέση ασφαλώς την οποία δεν αποδέχεται η συντριπτική πλειοψηφία του πολιτικού
κόσμου ο οποίος ανέκαθεν θεωρούσε της ΔΕΗ, ως επέκταση του κράτους και κατά
συνέπεια προνομιακό χώρο για το βόλεμα των ψηφοφόρων του.
Όμως τα τελευταία 20
χρόνια το μονοπωλιακό μοντέλο παραγωγής και διάθεσης ηλεκτρισμού σταδιακά
εξέλειπε από την Ευρώπη με την αντικατάστασή του από ανεξάρτητους παραγωγούς, ιδιωτικούς
πολυμετοχικούς φορείς, και την δημιουργία ανταγωνισμού στην αγορά, όπως
επιβάλλει η Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Μία νέα τάξη πραγμάτων προέκυψε την οποία
μέχρι τώρα αδυνατούν να αποδεχθούν, πόσο μάλλον να εφαρμόσουν, διαδοχικές
Ελληνικές κυβερνήσεις.
Βέβαια, με μία πλήρως ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ ουδεμία κυβέρνηση θα δεχθεί
την διαιώνιση του ιδιόρρυθμου καθεστώτος ενίσχυσης του ασφαλιστικού της ταμείου
από τον κρατικό προϋπολογισμό καθότι συνιστά έμμεση επιδότηση. Το ετήσιο
έλλειμμα του ΟΑΠ-ΔΕΗ αργά ή γρήγορα θα πρέπει να αρχίσει να καλύπτεται από την
ίδια την Επιχείρηση κάτι που αναπόφευκτα θα οδηγήσει στην αύξηση των
τιμολογίων. Για αυτό όμως δεν θα φταίει η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής
ενέργειας, όπως αβασάνιστα ή με σκοπιμότητα υποστηρίζουν οι συνδικαλιστές.
Όπως ανώτερα στελέχη μεγάλων Ευρωπαϊκών εταιρειών ηλεκτρισμού
παρατηρούν η πλήρης ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ αποτελεί μονόδρομο εάν πράγματι η
κυβέρνηση επιθυμεί την εξυγίανση της καθ’ ότι αποτελεί μία από τις πλέον
σημαντικές παραγωγικές επιχειρήσεις της χώρας, διαθέτουσα τεχνογνωσία, εμπειρία
και ένα ισχυρό πλέγμα παραγωγικών μονάδων (με συνολική εγκατεστημένη ισχύ
σχεδόν 13,000
MW σε όλη τη χώρα) και ένα
εκτεταμένο δίκτυο μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Όμως προέχει η πώληση
μέρος του ενεργητικού της, ιδίως στην λιγνιτοπαραγωγή, έτσι ώστε να μειωθεί ο
υπέρογκος δανεισμός της Επιχείρησης, και αφ’ ετέρου να γίνουν επενδύσεις εντός
και εκτός Ελλάδος, ιδίως σε νέες τεχνολογίες, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα ένα
ποσοστό της εγχώριας αγοράς και ικανοποιώντας έτσι την υποχρέωση για πρόσβαση
ανεξάρτητων παραγωγών σε λιγνιτικές και μεγάλες υδροηλεκτρικές μονάδες και κατά
συνέπεια στην δημιουργία ανταγωνισμού επί ίσοις όροις.
Θα πρέπει επιτέλους οι πολιτικοί μας να ξεπεράσουν το σύνδρομο του απόλυτου
κρατικού ελέγχου των ΔΕΚΟ, με κορυφαίο
παράδειγμα την ΔΕΗ, που προβάλλουν μετ’ επιτάσεως επικαλούμενοι δήθεν λόγους
εθνικού συμφέροντος. Ασφαλώς και δεν πρόκειται για εθνικό συμφέρον αλλά για
καθαρά κομματική επιταγή έτσι ώστε να συνεχίσουν να διορίζουν, να μεταθέτουν
και γενικά να ελέγχουν την εκάστοτε επιχείρηση αποβλέποντας στην διαιώνιση ενός
απαράδεκτου πελατειακού καθεστώτος.
Τα δε επιχειρήματα της
κυβέρνησης περί ανάγκης διατήρησης κρατικής συμμετοχής για λόγους ενεργειακής
ασφάλειας, αλλά και γενικότερα ώστε να μην απεμποληθεί το δημόσιο συμφέρον, με
βασικές υποδομές σε στρατηγικούς τομείς όπως ο ηλεκτρισμός, να παραμένουν υπό
δημόσιο έλεγχο, δεν συγκινούν ουδόλως την Τρόικα η οποία επιμένει σε πλήρεις
(100%) για γνήσιες αποκρατικοποιήσεις. Μάλιστα στις επαφές τους με την
κυβέρνηση οι εκπρόσωποί της δεν παύουν να θυμίζουν ότι η διατήρηση στρατηγικών
μεριδίων από το κράτος δεν προβλέπεται στο πλαίσιο λειτουργίας της εσωτερικής
αγοράς της ΕΕ, αφού το κράτος δια της ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής που
διαθέτει (ΡΑΕ), του διαχειριστή του συστήματος (ΔΕΣΜΗΕ) και του φορολογικού του
μηχανισμού μπορεί ανά πάσα στιγμή ν’ ασκεί επαρκή εποπτεία και έλεγχο και να
διασφαλίζει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας.
Τέλος, να θυμίσουμε ότι χώρες με πρωτεύοντα
ρόλο στην ΕΕ όπως η Μ. Βρετανία, η Γερμανία, η Ολλανδία, οι Σκανδιναβικές
χώρες, δεν διαθέτουν ούτε μία κρατικά ελεγχόμενη εταιρεία του ενεργειακού
τομέα. Άραγε οι χώρες αυτές δεν έχουν στρατηγικά συμφέροντα στο χώρο της
ενέργειας; Ασφαλώς και έχουν, όπως επίσης διαθέτουν μία αρκετά αποτελεσματική
πολιτική ενεργειακής ασφάλειας.