Εξάντληση ή Επανεκκίνηση;

Πώς θα καταγράψουν αγορές και Οίκοι Αξιολόγησης τη φόρμουλα διασφάλισης της βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους που αναμενόταν να υιοθετηθεί χθες στις Βρυξέλλες; Ως εξάντληση της βούλησης και της δυνατότητας των «17» να διασφαλίσουν κάθε κράτος - μέλος ή ως μια επιμέρους προσέγγιση που πλην της χώρας μας δεν μπορεί να επεκταθεί πέραν της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, να καλύψει δηλαδή μεγέθη σαν την Ιταλία και την Ισπανία; 'Η ως απαρχή μιας επιτάχυνσης της πορείας προς την Οικονομική Διακυβέρνηση και Πολιτική Ένωση;

Το παραπάνω δίλημμα σε πιο προσεκτική διατύπωση το έθεσε σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα Borsenzeitung ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Γιούργκεν Σταρκ. Χρειάζεται ένα αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός στην ολοκλήρωση με κατάληξη ένα Σύνταγμα για την Ε.Ε., επισήμανε.

Τα παραπάνω πιστοποιούν ότι ακόμη και στο σκληρό πυρήνα της μονεταριστικής ορθοδοξίας της Γερμανίας έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητό ότι είναι αδύνατη η εμμονή στο στάτους κβο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που είχε διαμορφωθεί λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση στην Ευρωζώνη, στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λισαβόνας.

Αυτή άλλωστε η εμμονή στο στάτους κβο είχε προκαλέσει την υστερική απαξίωση της Ελλάδας, καθώς η ανάγκη στήριξής της εμφανιζόταν να σύρει τη Γερμανία προς μια επιτάχυνση της ολοκλήρωσης που δεν την επιθυμούσε.

Στην καλύτερη των περιπτώσεων η Ε.Ε. και η Ευρωζώνη έχουν μπροστά τους μια ασφυκτικά μικρής διάρκειας περίοδο προσαρμογής, με μια νέα βουτιά στην ύφεση να απειλεί να σκιάσει την παγκόσμια οικονομία το 2012.

Σε κάθε περίπτωση όποιο συμπέρασμα και να εξαχθεί για τις αποφάσεις της χθεσινής Έκτακτης Συνόδου Κορυφής διαπιστώνεται μια ανησυχητική στρατηγικών διαστάσεων απόκλιση:

Από τη μια μεριά διαπιστώνεται ότι συνολική απάντηση στη δημοσιονομική κρίση στην Ευρωζώνη μπορεί να δοθεί μόνον μέσω μιας επιτάχυνσης της πορείας προς την Οικονομική Διακυβέρνηση και την Πολιτική Ένωση, μια δυναμική που υπέστη μοιραίο πλήγμα το 2005 με την απόρριψη της συνταγματικής Συνθήκης στη Γαλλία και την Ολλανδία.

Από την άλλη, η μέχρι τώρα εξέλιξη στη διαχείριση της κρίσης έχει τροφοδοτήσει ένα χωρίς προηγούμενο στα ιστορικά χρονικά της Ευρώπης ευρωσκεπτικισμό τόσο στο βορρά όσο και στο νότο: Στο βορρά η αρνητική διάθεση για στήριξη των προβληματικών χωρών έχει βγει από τα σύνορα της Γερμανίας και διογκώνεται στη Φινλανδία, την Ολλανδία και την Αυστρία. Στο νότο ολοένα και ευρύτερα στρώματα πιστεύουν ότι η σκληρή δημοσιονομική λιτότητα οδηγεί σε αδιέξοδο και βραχυκυκλώνει κάθε προσπάθεια επιστροφής στην ανάπτυξη.

Στην καλύτερη των περιπτώσεων η Ευρωζώνη μπορεί να διασφαλίσει μια μικρή περίοδο αναμονής, καθώς με ζητούμενο ακόμη το συμβιβασμό Λευκού Οίκου-Ρεπουμπλικάνων στις ΗΠΑ κανείς δεν θέλει να χρεωθεί το πέταγμα της πεταλούδας που θα προκαλέσει ανεξέλεγκτη παγκόσμια αποσταθεροποίηση.

Με τα σημερινά δεδομένα την εύθραυστη ισορροπία στην Παγκόσμια Οικονομία, ούτε η Γερμανία μόνη της ούτε μαζί με τις άλλες χώρες με αξιολόγηση ΑΑΑ μπορούν να αναλάβουν το ρίσκο και το κόστος μιας επιστροφής στο μάρκο ή μιας αναδίπλωσης σε μια μικρή Ευρωζώνη.

Τα παραπάνω δεν μειώνουν το δραματικό χαρακτήρα της σημερινής αβεβαιότητας, καθώς μέχρι στιγμής η Ευρωζώνη τρέχει πίσω από τα γεγονότα.

Μονόδρομος η ΟΝΕ
Με τα σημερινά δεδομένα, την εύθραυστη ισορροπία στην Παγκόσμια Οικονομία, ούτε η Γερμανία μόνη της ούτε μαζί με τις άλλες χώρες με αξιολόγηση ΑΑΑ μπορούν να αναλάβουν το ρίσκο και το κόστος μιας επιστροφής στο μάρκο ή μιας αναδίπλωσης σε μια Μικρή Ευρωζώνη.