Μπορεί ο κόσμος να χρησιμοποιεί ορυκτά καύσιμα και παράλληλα
να προστατεύσει το περιβάλλον; Αυτό είναι το ερώτημα που καλείται να απαντήσει
η δέσμευση άνθρακα, δηλαδή η διαδικασία που συγκρατεί το διοξείδιο πριν φτάσει
στην ατμόσφαιρα και το αποθηκεύει στο έδαφος.
Η εν λόγω μέθοδος χρησιμοποιείται ήδη από πετρελαϊκές, όπως η
ΒΡ και η
Statoil σε
περιοχές όπως η Ιν Σαλάχ της Αλγερίας, όπου αποθηκεύεται το
CO2 σε έναν υπόγειο ταμιευτήρα. Πέρα από
ορισμένα προβλήματα με την πίεση του αερίου στον χώρο αποθήκευσης, οι δύο
εταιρείες τονίζουν ότι εκατομμύρια τόνοι ρύπων έχουν δεσμευθεί, δίχως να μολύνουν
την ατμόσφαιρα. Παράλληλα, άλλες εταιρείες σε χώρες όπως η Νορβηγία και οι ΗΠΑ,
δεσμεύουν και μονοξείδιο του άνθρακα, το οποίο αποθηκεύεται σε πόρους του εδάφους.
Παρόλα αυτά, οι προσπάθειες για να επεκταθεί η τεχνολογία
του
CCS διεθνώς συναντά
εμπόδια. Οι επικριτές τονίζουν ότι μια πιθανή διαρροή θα μπορούσε να επιβαρύνει
το περιβάλλον και τους ντόπιους πληθυσμούς. Επίσης, για την ανάπτυξή της θα
χρειαστούν μεγάλα ποσά, τα οποία ίσως να ήταν προτιμότερο να διοχετευθούν στις ΑΠΕ.
Από την άλλη, οι υποστηρικτές του
CCS σημειώνουν ότι η τεχνολογία αυτή είναι
απαραίτητη για τη μείωση των ρύπων. Θεωρούν ότι το
CCS είναι ο πιο βιώσιμος τρόπος μείωσης
των ρύπων από τους ήδη υπάρχοντες θερμικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και ότι η
τεχνολογία θα γίνει ανταγωνιστική στα επόμενα χρόνια. Επίσης, υποστηρίζουν ότι
υπάρχουν μεγάλες προοπτικές για αποθήκες σε εξαντλημένα κοιτάσματα αερίου και
πετρελαίου.
Το οξύμωρο είναι ότι παρόλο που η τεχνολογία έχει αποδειχτεί
στην πράξη ότι λειτουργεί από μεγάλους ομίλους, όπως η
Siemens, εντούτοις ακόμη δεν έχει
υλοποιηθεί καμία μονάδα εμπορικής κλίμακας διεθνώς. Η διαχείριση του κόστους θα
είναι μια σημαντική πρόκληση, όπως φάνηκε στην περίπτωση της
American
Electric
Power, η οποία αναγκάστηκε να
αναβάλει τα σχέδιά της για μια μονάδα
CCS
σε θερμικό σταθμό της Δυτικής Βιρτζίνιας,
προϋπολογισμού 668 εκατ. δολαρίων. Ο λόγος ήταν ότι η εταιρεία είναι αβέβαιη
σχετικά με το αν οι αρχές της πολιτείας θα της επιτρέψουν να χρεώνει τους καταναλωτές
για την υπηρεσία που παρέχει.
Ένας δεύτερος λόγος όμως, ο οποίος αφορά κυρίως την Ευρώπη,
είναι η λαϊκή αποδοχή. Τόσο οι κάτοικοι, όσο και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις
αντιδρούν στα σχέδια για
CCS,
λέγοντας ότι κινδυνεύει να μολυνθεί ο υδροφόρος ορίζοντας της υπαίθρου αν
διαρρεύσει
CO2. Την ίδια
στιγμή, υπάρχει η αντίληψη ότι το
CCS
«ρίχνει» τις τιμές των ακινήτων στην
περιοχή όπου εγκαθίσταται.
Η αντίθεση στη δέσμευση άνθρακα έγινε γνωστή ως “
numby”, δηλαδή «όχι κάτω από
την αυλή μου». Πέρυσι, οι τοπικές αντιδράσεις οδήγησαν την
Shell
να ακυρώσει
σχέδιό της στην Ολλανδία. Ομοίως, στη Γερμανία υπάρχει έντονη αντιπαράθεση για
το αν θα περάσει ο νόμος που θα θέτει τους κανόνες ανάπτυξης του
CCS. Για τον λόγο αυτό, το
ρυθμιστικό περιβάλλον παραμένει αβέβαιο για ομίλους όπως η
Vattenfall, η οποία επίσης αναγκάστηκε
να εγκαταλείψει σχέδιό της στη Σαξονία, λόγω των αντιδράσεων.
«Κάνουμε τα πάντα για να αναπτύξουμε το
CCS, αλλά το μέλλον της τεχνολογίας ανήκει
τώρα στα χέρια των πολιτικών», σημειώνει η Μαρία Λίντζελ, εκπρόσωπος της εταιρείας.
Οι όμιλοι εκείνοι που επιδιώκουν να επενδύσουν στο
CCS
έχουν
συστήσει τον όμιλο
Zero
Emmissions
Platform,
τονίζοντας ότι το κόστος της τεχνολογίας θα μειωθεί στο εξής. Ο Γραέμ Σουίνι της
Shell παρουσίασε τον Ιούλιο
μια μελέτη, η οποία υποστηρίζει ότι το κόστος θα είναι ανταγωνιστικό με τις ΑΠΕ
από τις αρχές του 2020. Αναφέρεται επίσης ότι το «θάψιμο» των ρύπων χρειάζεται
περισσότερη υποστήριξη από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις διότι προς το παρόν είναι
φθηνότερο για τις ΔΕΚΟ να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπών ρύπων, παρά να επενδύσουν
στο
CCS.
Ο ίδιος πιστεύει ότι η πρώτη εμπορική μονάδα
CCS θα κατασκευαστεί μετά το
2020 και ότι χρειάζονται εντατικότερες προσπάθειες ώστε να πειστεί το κοινό για
την αποτελεσματικότητα της δέσμευσης άνθρακα.