Άδοξο τέλος είχε η εναντίωση της στρατιωτικής ηγεσίας της Τουρκίας στον Ερντογάν και στο κυβερνών κόμμα ΑΚΡ. Στο αποχαιρετιστήριο μήνυμά του ο αρχηγός του Επιτελείου Κοσανέρ δήλωσε ότι δεν μπορεί να παραμείνει στη θέση του, χωρίς να μπορεί να προστατεύσει τους συναδέλφους που έχουν συλληφθεί στο πλαίσιο μιας δικαστικής σκευωρίας. Από το 2008 μέχρι και σήμερα οι έρευνες και οι ανακρίσεις για τις υποθέσεις «Εργκενέκον» και «Βαρυοπούλα» έχουν εξελιχθεί σε έκταση, βάθος και ρυθμό που προεξοφλούσαν την πλήρη επικράτηση του Ερντογάν: Οι συνεχείς αποκαλύψεις που έστειλαν στη φυλακή περίπου 250 ανώτατους εν ενεργεία αξιωματικούς προϋπέθεταν αστυνομικούς και δικαστές διαφοροποιημένους από το Κεμαλικό Κατεστημένο - Βαθύ Κράτος, αλλά και στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που σέβονται τη συνταγματική νομιμότητα και την εκλεγμένη κυβέρνηση.
Ετσι αργά, σταθερά και σχεδόν αθόρυβα το Κεμαλικό Κατεστημένο άρχισε να συρρικνώνεται: Έχασε τον απόλυτο έλεγχο της Αστυνομίας και των Υπηρεσιών Πληροφοριών, στη συνέχεια του Δικαστικού Σώματος, ενώ ακόμη και στο άδυτο των άδυτων, τις Ένοπλες Δυνάμεις, η παντοδυναμία του άρχισε να περιορίζεται στα ανώτατα κλιμάκια.
Οι εξελίξεις αυτές επιταχύνθηκαν με υπαιτιότητα του Κεμαλικού Κατεστημένου όταν το 2008, πριν καν κλείσει χρόνος από τον εκλογικό θρίαμβο Ερντογάν στις εκλογές του Ιουλίου του 2007- επιχειρήθηκε δικαστικό πραξικόπημα, με στόχο τη διάλυση του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ και την απαγόρευση πολιτικής δραστηριότητας στους Ερντογάν-Γκιουλ και δεκάδες άλλα ηγετικά στελέχη.
Στην ομαδική τους παραίτηση οι στρατηγοί θύμιζαν ηττημένο που προσπαθεί να κρατήσει την αξιοπρέπειά του την ώρα της συνθηκολόγησης. Το μήνυμα για απόλυτη κυριαρχία του Ερντογάν είναι τόσο ξεκάθαρο που σχεδόν του δημιουργεί πρόβλημα, καθώς δεν έχει πλέον κανένα άλλοθι για καθυστέρηση ή ανεπάρκεια των μεταρρυθμίσεων και ανατροπών που έχει υποσχεθεί:
Στην επεξεργασία και υιοθέτηση όχι μόνον ενός Νέου Συντάγματος, αλλά τη διαμόρφωση ενός νέου πολιτικού πλαισίου αποδεκτού από την πλειοψηφία και των άλλων πολιτικών δυνάμεων. Αν η κατεδάφιση των στεγανών του Κεμαλικού Κατεστημένου οδηγήσει σε μια ντε φάκτο κομματική παντοκρατορία του ΑΚΡ, τότε ο εκδημοκρατισμός θα παραμείνει ζητούμενος.
Στην επιδίωξη πολιτικής λύσης του Κουρδικού που είναι αδύνατη χωρίς ευρύτατη αμνηστία και παροχή κάποιου είδους αυτονομίας. Ο χρόνος τρέχει σε βάρος της Αγκυρας, καθώς οι μεγάλες ανατροπές στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή επαναφέρουν στο προσκήνιο το ενδεχόμενο συγκρότησης Ανεξάρτητου Κουρδικού Κράτους.
Πέραν των παραπάνω υπάρχει μια βαρύνουσα μεταβλητή στη σημερινή απόλυτη κυριαρχία του Ερντογάν και του ΑΚΡ: Η οικονομική ανάπτυξη στην Τουρκία, που ήδη παρουσιάζει σημάδια υπερθέρμανσης, θα είναι διατηρήσιμη στους σημερινούς ρυθμούς, την ώρα που η δημοσιονομική κρίση και ύφεση εξαπλώνεται συνεχώς στην Ευρωζώνη και στην Ε.Ε.;
Ωστόσο πέραν των αδιαμφισβήτητων πολιτικών του χαρισμάτων, ο Ερντογάν υπήρξε τυχερός: Όταν στα τέλη του 2002 ήλθε στην εξουσία, το κόστος της προηγηθείσας σκληρής οικονομικής εξυγίανσης το είχαν εισπράξει η κυβέρνηση Ετζεβίτ και κυρίως ο «τσάρος» της Οικονομίας Κεμάλ Ντερβίς.
Σε μεγάλο βαθμό οι τρεις συνεχόμενες εκλογικές νίκες του Ερντογάν πριμοδοτήθηκαν από την ευνοϊκή οικονομική συγκυρία. Είναι σαφές ότι η δυνατότητά του να ολοκληρώσει την εν εξελίξει μεταπολίτευση είναι κυρίως συνάρτηση της διάρκειας της καλής σημερινής οικονομικής συγκυρίας.
Απόλυτη κυριαρχία
Στην ομαδική τους παραίτηση οι στρατηγοί θύμιζαν ηττημένο που προσπαθεί να κρατήσει την αξιοπρέπειά του την ώρα της συνθηκολόγησης. Το μήνυμα για απόλυτη κυριαρχία του Ερντογάν είναι τόσο ξεκάθαρο που σχεδόν του δημιουργεί πρόβλημα, καθώς δεν έχει πλέον κανένα άλλοθι για καθυστέρηση ή ανεπάρκεια των μεταρρυθμίσεων και ανατροπών που έχει υποσχεθεί.
(από την εφημερίδα "Ημερησία")