Το «φλερτ» των ΗΠΑ με τη χρεοκοπία, το οποίο δεν έχει απολύτως αποτραπεί μετά τη συμφωνία Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών για τις περικοπές στον αμερικανικό προϋπολογισμό, συνοδεύτηκε από σοβαρό πλήγμα στο γόητρό τους.
Οι δηλώσεις του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, την περασμένη Δευτέρα για τη συμφωνία Ρεπουμπλικάνων - Δημοκρατικών ήταν χαρακτηριστικές: «Δόξα το Θεό που είχαν τον κοινό νου και την υπευθυνότητα να λάβουν μια ισορροπημένη απόφαση». Οι ΗΠΑ, πρόσθεσε, «ζουν πέραν των δυνατοτήτων τους μεταθέτοντας μέρος του βάρους των προβλημάτων τους στην παγκόσμια οικονομία». Μάλιστα δεν δίστασε να χλευάσει την Ουάσιγκτον λέγοντας ότι οι Αμερικανοί «ζουν παρασιτικά» απομυζώντας την παγκόσμια οικονομία και εκμεταλλευόμενοι το μονοπώλιο του δολαρίου.
Ανάλογες αντιδράσεις καταγράφηκαν λίγο αργότερα κι από το Πεκίνο. Το κινεζικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Xinhua, το οποίο απηχεί τις απόψεις της πολιτικής ελίτ της χώρας, αναφέρθηκε στην αντιπαράθεση Ρεπουμπλικάνων - Δημοκρατικών για τον προϋπολογισμό και το χρέος των ΗΠΑ ως «φαρσοκωμωδία ακραίων πολιτικών». Στο ίδιο σχόλιο, το οποίο αναπαράχθηκε από πολλές κινεζικές εφημερίδες, το Πεκίνο προειδοποιούσε την Ουάσιγκτον να εφαρμόσει πιο υπεύθυνες πολιτικές αν θέλει να λύσει τα οικονομικά της προβλήματα, τονίζοντας ότι η συμφωνία Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων «απέτυχε να εξουδετερώσει τη βόμβα του αμερικανικού χρέους μια και καλή», αλλά απλώς ανέβαλε «την έκρηξή της».
Το σχόλιο του Xinhua διαδέχθηκε η υποβάθμιση των ΗΠΑ από τον κινεζικό οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Dagong. Ο τελευταίος δημιουργήθηκε ως αντιστάθμισμα στην επιρροή των αμερικανικών οίκων αξιολόγησης στις αγορές, και προχώρησε την περασμένη Τετάρτη στην υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ σε «Α» από «Α+», δηλαδή στην ίδια βαθμίδα με την Ισπανία και την Εσθονία! Εξηγώντας την απόφασή του, ο οίκος τόνισε πως η συμφωνία του Κογκρέσου για αύξηση του ορίου δανεισμού δεν βελτιώνει την ικανότητα της χώρας να ανταποκριθεί στις δανειακές υποχρεώσεις της σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Έως πριν από λίγο καιρό, οι «αφορισμοί» της Μόσχας και του Πεκίνου, πόσο μάλλον των κινεζικών οίκων αξιολόγησης, για την αμερικανική πολιτική θα αντιμετωπίζονταν από τις αγορές ως «γραφικότητες». Την Πέμπτη, ωστόσο, σημειώθηκε στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης η μεγαλύτερη βουτιά εδώ και χρόνια. Συνδέεται η βουτιά αυτή των αγορών με τη «χλεύη» της Ρωσίας και της Κίνας προς τις ΗΠΑ; Σύμφωνα με τον ανεξάρτητο οικονομικό αναλυτή Εντ Γιαρντένι, ναι! Ο τελευταίος υποστηρίζει ότι η μέση αναλογία της τιμής μετοχής προς εκτιμώμενα κέρδη (το περίφημο Ρ/Ε) στο χρηματιστηριακό δείκτη S&P 500 συνδέεται άμεσα με το γόητρο των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον ίδιο, το Ρ/Ε του S&P 500 χτύπησε... πάτο (7-8) επί προεδρίας Τζίμι Κάρτερ που σημαδεύτηκε από την ιρανική επανάσταση και την πετρελαϊκή κρίση. Το Ρ/Ε ανέκαμψε πάνω από το 10 επί Τζ. Μπους του Α' -μετά δηλαδή την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ- και στο 15 μετά τον πρώτο πόλεμο στον Κόλπο.
Η επανάσταση της πληροφορικής και του Διαδικτύου επί Μπιλ Κλίντον ενίσχυσε επιπλέον το γόητρο των ΗΠΑ και το Ρ/Ε εκτινάχθηκε στο 25. Μετά όμως πήρε την κάτω βόλτα. Το σπάσιμο της τεχνολογικής «φούσκας», το σκάνδαλο Enron και η 11η Σεπτεμβρίου έριξαν το P/E στο 22,1. Κατόπιν ξέσπασε το σκάνδαλο Worldcom και το Ρ/Ε προσγειώθηκε στο 15,3 υποχωρώντας σταθερά εν μέσω των περιπετειών των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν. Η κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 έριξε το P/E στο 9,3 πριν ανακάμψει στο 14 εν μέσω προσδοκιών για επιστροφή στην ανάπτυξη το 2009. Όταν οι τελευταίες δεν δικαιώθηκαν το Ρ/Ε έπεσε στο 12 και μετά τη συμφωνία Δημοκρατικών - Ρεπουμπλικάνων στο 11,7 με προοπτική να πέσει ακόμα χαμηλότερα. Όπως ακριβώς και το γόητρο των ΗΠΑ...
Γραφικότητες...
Εως πριν από λίγο καιρό, οι «αφορισμοί» της Μόσχας και του Πεκίνου, για την αμερικανική πολιτική θα αντιμετωπίζονταν από τις αγορές ως «γραφικότητες». Την Πέμπτη, ωστόσο, σημειώθηκε στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης η μεγαλύτερη βουτιά εδώ και χρόνια.
(από την εφημερίδα "Ημερησία")