Όσα συμβαίνουν τους τελευταίους έξι μήνες στη
Λιβύη και όσα θα ακολουθήσουν στη συνέχεια έχουν σημασία όχι μόνο για την πορεία
της Αραβικής Άνοιξης και του εκδημοκρατισμού των χωρών αυτών, αλλά και για τον
δρόμο που θα ακολουθήσει η αμερικανική και ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική στο μέλλον.
Παρά την ανατροπή των αυταρχικών καθεστώτων που συντελείται στον αραβικό κόσμο,
δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει ακόμη ένα από αυτά που παραμένει κραταιό, αν
και κάποια μέρα θα έρθει η ώρα της κρίσης: Φανταστείτε μια εμφύλια σύγκρουση
αντίστοιχη με της Λιβύης να συνέβαινε στο μέλλον σε ένα πυρηνικό Ιράν και έχετε
στα χέρια σας την «τέλεια καταιγίδα».
Πρόκειται για έναν πραγματικό πονοκέφαλο για όλους
τους εμπλεκόμενους, από την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα, μέχρι τη Σαουδική Αραβία
και τις ενεργειακές αγορές. Αν η Τεχεράνη καταφέρει μέσα στη δεκαετία που διανύουμε
να αποκτήσει ένα μικρό πυρηνικό οπλοστάσιο, όπως η Βόρεια Κορέα, τότε η οποιαδήποτε
προσπάθεια αποσταθεροποίησης του θεοκρατικού καθεστώτος αποκτά ξαφνικά εντελώς
διαφορετικές διαστάσεις.
Καταρχήν, οι ΗΠΑ στην περίπτωση αυτή δεν θα
μπορούσαν με τίποτα να μην επέμβουν με χερσαίες δυνάμεις, ώστε να σιγουρέψουν ότι
τα όπλα αυτά δεν θα πέσουν σε λάθος χέρια. Αντίστοιχα, θα ήταν απαραίτητο να
αποφευχθεί η διαρροή ουρανίου ή πυρηνικού εξοπλισμού σε τρομοκρατικές οργανώσεις
που δρουν με έδρα περιοχές όπως το Αφγανιστάν ή το Πακιστάν. Το διακύβευμα είναι
τεράστιο και οι συνθήκες πολύ διαφορετικές από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης,
στην οποία υπήρχε μια κουλτούρα ασφαλείας η οποία απέτρεψε την απώλεια πυρηνικών
όπλων, παρά την απουσία πολιτικής ηγεσίας για ένα διάστημα.
Βεβαίως, τα δεδομένα στη Λιβύη και στο Ιράν είναι
διαφορετικά, αφού στη δεύτερη περίπτωση δεν μιλάμε για επιμέρους φυλές που θα
συνεχίσουν να ανταγωνίζονται και μετά την ανατροπή του καθεστώτος. Παρόλα αυτά,
αν υπήρχε αποσταθεροποίηση στο Ιράν, πιθανότατα η μετάβαση προς ένα μια νέα
σταθερή πολιτική εξουσία θα διαρκούσε καιρό. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε
ότι επειδή το Ιράν βρίσκεται ακριβώς δίπλα από τα μεγάλα πετρελαιοπαραγωγικά κέντρα,
όπως η Σαουδική Αραβία, η επίδραση στις τιμές θα ήταν ακόμη πιο έντονη για όσο
διάστημα θα διαρκούσε μια ενδεχόμενη εμφύλια σύγκρουση.
Οι παραπάνω παράγοντες είναι τόσο ισχυροί ως
αντικίνητρα που ίσως τελικά διασφαλίζουν την βιωσιμότητα του ιρανικού καθεστώτος.
Με άλλα λόγια, οι μεγάλες δυνάμεις θα ήθελαν ένα ελεύθερο, φιλοδυτικό Ιράν, αλλά
έχουν δίκιο να φοβούνται ότι θα ανοίξουν το κουτί της Πανδώρας. Όπως όμως έδειξε
η Αραβική Άνοιξη, πολλές φορές οι ίδιοι οι λαοί παίρνουν την πρωτοβουλία από τις
κυβερνήσεις και αλλάζουν την ιστορία εν μια νυκτί.