O κύκλος των ευρωπαϊκών παλινδρομήσεων το καλοκαίρι ανέδειξε εκ νέου
στην επικαιρότητα δύο – τρία πολύ κρίσιμα ερωτήματα: προς τα πού
κινούνται οι εξελίξεις στην Ευρώπη; Δηλαδή, τι θέλει η ίδια η Ευρώπη;
Πώς αντιλαμβάνεται τον ρόλο της, την προοπτική του ευρώ; Πώς σχεδιάζει
το μέλλον της και τι θα πράξουν οι πολιτικές ηγεσίες; Η απάντηση δεν
είναι τόσο δύσκολη (όπως δείχνουν πλέον τα πράγματα) και είναι πολύ
συγκεκριμένη: τις ευρωπαϊκές εξελίξεις τις επικαθορίζει σήμερα η
Γερμανία. Αυτή με την οικονομική της δύναμη και την πολιτική της
προδιαγράφει ουσιαστικά τον βηματισμό και το μέλλον της Ευρώπης. Το θέμα
συνεπώς είναι, τι επιθυμεί η Γερμανία, πώς βλέπει το ευρώ, τι τη
συμφέρει και πώς θα το επιδιώξει. Από τις παρεμβάσεις που σημειώθηκαν
στην κεντρική της σκηνή τις δύο προηγούμενες εβδομάδες (ομιλίες Μέρκελ,
συνάντηση Σόιμπλε με οικονομική ελίτ, κινητοποίηση σοσιαλδημοκρατών για
Ευρωζώνη, απόφαση Συνταγματικού Δικαστηρίου κ.λπ.), το συμπέρασμα στο
οποίο πρέπει κατά τη γνώμη μας να καταλήξουμε, είναι ότι ο κύβος ερρίφθη
από τους Γερμανούς.
Στη γερμανική πολιτική και οικονομική ελίτ, η
κυρίαρχη αντίληψη φαίνεται καθαρά τώρα ότι είναι να ενισχυθούν οι
κεντρικοί άξονες της Ευρώπης, να προχωρήσει η υπόθεση μιας ενωμένης και
ισχυρής Ευρώπης (ειδικότερα Ευρωζώνης) και να διαμορφωθεί ένα νέο
μοντέλο διακυβέρνησης, με ηγέτιδα δύναμη τη Γερμανία. Να επαναδομηθεί
δηλαδή η Ευρωζώνη, αλλά στη βάση του γερμανικού μοντέλου δημοσιονομικής
πειθαρχίας. Οι Γερμανοί δεν ήθελαν ποτέ ουσιαστικά να εγκαταλείψουν το
ευρώ –αφού τους επιτρέπει να αγοράζουν φθηνά και να πουλάνε ακριβά–,
αλλά τώρα αξιοποιούν την ευκαιρία, εξ αιτίας της κρίσης, για να
επιβάλουν απολύτως και τους όρους τους. Η Γερμανία αναγορεύεται στην
υπερδύναμη της Ευρώπης. Η ιδέα, στη βάση της οποίας ξεπεράστηκαν και οι
εσωτερικές αντιθέσεις του πολιτικού και οικονομικού της συστήματος,
είναι μια ενιαία ευρωπαϊκή οντότητα, με ραχοκοκαλιά και κεφαλή τη
Γερμανία.
Στον βαθμό που τα συμπεράσματα και οι εκτιμήσεις μας
αυτές επαληθευτούν, θα οδηγηθούμε σταδιακά σε πέντε πολύ σημαντικές
μεταβολές, οι οποίες θα ανατρέψουν πολλά δεδομένα σε πολιτικό και
οικονομικό επίπεδο:
Η πρώτη είναι ότι θα επιβληθούν νέοι πολύ
αυστηροί κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας (βλέπε και ρυθμίσεις
συνταγματικές σε Ισπανία κ.λπ.) και θα θεσμοθετηθούν βαριές ποινές, που
θα επιβάλλονται αυτόματα στις ελλειμματικές χώρες του ευρώ.
Η
δεύτερη είναι, που μας αφορά άμεσα, ότι θα στηριχτεί η Ελλάδα και θα
εφαρμοστούν οι αποφάσεις της 21ης Ιουλίου.
Η τρίτη είναι ότι θα
προχωρήσει η μεταρρύθμιση της συνθήκης της Λισσαβώνας για να ενισχυθεί η
οικονομική διακυβέρνηση, μια μεγάλη κίνηση προς την ενοποίηση.
Κλείνουν, έτσι, τα ανοικτά θέματα του Μάαστριχτ, με ενιαίο κέντρο
δημοσιονομικής πολιτικής και ενιαίο μηχανισμό διαχείρισης των κρίσεων.
Η
τέταρτη είναι ότι, με όλα αυτά, θα επανασχεδιαστεί η Ευρώπη, σε δύο
κύκλους, με πρώτον στο επίκεντρο (και βασικό μοτέρ) τις χώρες της Ζώνης
του Ευρώ.
Η πέμπτη είναι ότι θα διαμορφωθεί μια πανίσχυρη κεντρική
πολιτική εξουσία στην Ευρωζώνη, πράγμα που σημαίνει ότι οι εθνικές
κυβερνήσεις θα εκχωρήσουν το μεγαλύτερο μέρος της κυριαρχίας τους.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 11/09/2011)