Δεσμευτική συμφωνία με τους μετόχους του αγωγού
South Stream (την ιταλική ENI, τη γαλλική EDF και τη γερμανική Wintershall)
πρόκειται να υπογράψει αύριο η Gazprom κατά την διάρκεια του επενδυτικού φόρουμ
"Σότσι-2011", παρουσία του πρωθυπουργού της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ειδικότερα, τα μέρη θα υπογράψουν μία συμφωνία μετόχων που θα καθορίζει με
λεπτομέρεια τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών, τη κατανομή των
ποσοστών συμμετοχής στο έργο και τις παραμέτρους μιας ενδεχόμενης αποχώρησης
από το έργο. Στο παρελθόν κανένα παρόμοιο έγγραφο δεν είχε υπογράψει η Gazprom
για τον αγωγό αυτό.
Το έγγραφο που καταρτίστηκε, όμως, δέχεται σοβαρές πιέσεις από τις
Ευρωπαϊκές αρχές.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος κ.Günther Oettinger δήλωσε ανοικτά ότι το έργο αυτό
στρέφεται κατά των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και απείλησε τη Gazprom
ότι εάν εμποδίσει την προώθηση του αντίπαλου ευρωπαϊκού αγωγού αερίου Nabucco,
θα δημιουργήσει προβλήματα με τις συμβάσεις του αγωγού φυσικού αερίου South Stream.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει μία τέτοια ευκαιρία, αφού σύντομα σκοπεύει να
γίνει βασική πλευρά σε όλες τις διαπραγματεύσεις με τρίτες χώρες σχετικά με το
φυσικό αέριο στην Ευρώπη.
Η πρώτη γραμμή του αγωγού South Stream θα πρέπει να ξεκινήσει εντός του 2015
και η δυναμικότητά της θα είναι 15,750 δις. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου
ετησίως.
Ο Πρόεδρος της Gazprom Alexey Miller επιμένει ότι το έργο θα προχωρήσει
απολύτως σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο, τη παραμονή της υπογραφής της
συμφωνίας μετόχων του αγωγού South Stream οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που εδώ και
καιρό προσπαθούν να καταπολεμήσουν το μονοπώλιο της Gazprom στην Ευρώπη και να
προωθήσουν τον ανταγωνιστικό αγωγό αερίου Nabucco, ξεκίνησαν μια άνευ
προηγου-μένου πίεση στους συμμετέχοντες στο ρωσικό σχέδιο.
Η Deutsche Welle την Τρίτη δημοσίευσε μια ανακοίνωση που έκανε την περασμένη
εβδομάδα στην Κολωνία ο Ευρωπαίος Επίτροπος κ. Günther Oettinger σχετικά με το
ότι ο αγωγός South Stream είναι μια προσπάθεια των Ρώσων να αποτρέψουν την
υλοποίηση του σχέδιο «Νότιος Διάδρομος», δηλαδή να αποτρέψουν τη παροχή φυσικού
αερίου στην Ευρώπη μέσω μιας διαδρομής που παρακάμπτει τη Ρωσία, από το
Τουρκμενιστάν, μέσω Κασπίας θάλασσας στο Αζερμπαϊτζάν και στη συνέχεια μέσω
Τουρκίας στην Ευρώπη και επίσης να αποτρέψουν την προώθηση του αγωγού φυσικού
αερίου Nabucco.
Ο κ.Guenther Oettinger είπε ότι "συμφέρει στους Ρώσους να έχουν ένα
μερίδιο στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου της τάξης του 30% επί των 600 δισ.
κυβικών μέτρων αντί 40% επί των 400 δις». Κατά συνέπεια, κατέστησε σαφές στη
ρωσική πλευρά ότι η Ευρώπη θα είναι έτοιμη να αυξήσει τις εισαγωγές ρωσικού
φυσικού αερίου μόνο σε περίπτωση που το μερίδιο της Gazprom στην Ευρωπαϊκή
αγορά ενέργειας, και ως εκ τούτου, η εξάρτηση της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια,
μειωθεί. Δίχως τη κατασκευή του Διακασπιακού αγωγού, αυτό είναι αδύνατον να
συμβεί.
Δεν είναι πρώτη φορά που ο Ευρωπαίος Επίτροπος κάνει τέτοιες επικριτικές
δηλώσεις. Ωστόσο, στην Κολωνία, ο κ Guenther Oettinger έκανε δηλώσεις που μέχρι
σήμερα η Ευρώπη δεν είχε κάνει στο παρελθόν. Ο Κομισάριος τόνισε ότι γνωρίζει
για την αυριανή υπογραφή των εγγράφων για τον South Stream. και πρόσθεσε ότι
προσωπικά αμφισβητεί το γεγονός ότι το έργο θα υλοποιηθεί, «είναι πάρα πολύ
ακριβό για να περάσεις το σωλήνα κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα" (το
υποθαλάσσιο τμήμα του South Stream εκτιμάται στα € 10 δισ. και το σύνολο του
έργου στα € 15,5 δισ.). Ο κ. Ettinger επισήμανε ποια είναι η διαφορά μεταξύ του
South Stream και του άλλου αγωγού φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη,
του αγωγού Nord Stream, του οποίου η κατασκευή έχει ολοκληρωθεί. Ο ίδιος ο
Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι ο Nord Stream «έχει γίνει μέρος της
Ευρωπαϊκής υποδομής φυσικού αερίου," και έχει εξαιρεθεί από τις απαιτήσεις
του τρίτου πακέτου ενέργειας. Ο South Stream δεν έχει λάβει παρόμοια προνόμια
και ούτε καν υποσχέσεις για προνόμια.
Το γεγονός ότι τέτοιου είδους δηλώσεις γίνονται από τον Ευρωπαίο Επίτροπο
είναι διπλά δυσάρεστες για τη Μόσχα, επειδή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστήριξε
πρόσφατα ότι θα είναι ο επικεφαλής των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία για τους
όρους των εισαγωγών φυσικού αερίου, καθώς και στις διαπραγματεύσεις με άλλες
χώρες για τη κατασκευή του αγωγού «Νότιος Διάδρομος». Ο κ.Guenther Oettinger
ενεργά προωθεί τη λεγόμενη πολιτική « μίας φωνής», δηλαδή όλες οι 27 χώρες της
ευρωζώνης πρέπει να συμφωνούν μεταξύ τους, τους όρους προμήθειας φυσικού αερίου
και πετρελαίου από χώρες εκτός της ΕΕ, ακόμη και να επιτρέπουν στους
εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συμμετέχουν στις εμπορικές
διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές ενέργειας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα
πρέπει να εξετάσει την πρωτοβουλία αυτή μέχρι το τέλος του φθινοπώρου.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας της Ρωσίας, το φθινόπωρο η Μόσχα πρόκειται
να διοργανώσει μια διάσκεψη των χωρών της Κασπίας παρουσία και των Ευρωπαίων
Εταίρων, η οποία θα εξετάσει το "νομικό καθεστώς” της Κασπίας Θάλασσας. Το
γεγονός της παρουσίας της ευρωπαϊκής πλευράς στο συνέδριο, είναι αποκαλυπτικό.
Την Τρίτη ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Sergey Shmatko δήλωσε ότι το νομικό καθεστώς
της Κασπίας Θάλασσας είναι προνόμιο που έχουν αποκλειστικά και μόνο τα κράτη
της Κασπίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει καμία σχέση με τη Κασπία. Τώρα όμως
φαίνεται ότι η θέση αυτή αλλάζει.
Μέχρι στιγμής, ένα πράγμα είναι σαφές, ισχυρίζεται ένας αναλυτής ότι από την
υφιστάμενη κατάσταση κερδίζει σαφώς η Τουρκία. Μέσω της επικράτειας της
τελευταίας θα περάσει ο Nabucco και επιπλέον η Τουρκία είναι αυτή που μπορεί να
δώσει ή να αρνηθεί στη Gazprom την άδεια κατασκευής του South Stream . Από το
South Stream, το οποίο, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι "εξαιρετικά
δαπανηρό έργο και χαλάει τα οικονομικά της Gazprom», η Μόσχα δεν πρόκειται να
παραιτηθεί, επειδή για τη ρωσική πλευρά, αυτό θα σήμαινε την απώλεια κύρους.
(από την εφημερίδα "Ημερησία")