Το ξύλο είναι ήδη η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη μορφή ανανεώσιμης ενέργειας στην Ευρώπη, αλλά η Επιτροπή αναζητεί πρόσθετα μέτρα για να ενισχύσει τις αγροτικές περιοχές ώστε να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους για ενέργεια από βιομάζα.
Σύμφωνα με την Επιτροπή το ξύλο ήδη αντιπροσωπεύει το 80% περίπου της βιομάζας που χρησιμοποιείται για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Και οι πολλαπλές χρήσεις των δασών που παράγουν ξύλο αποτελούν βασικό παράγοντα για την αγροτική οικονομία και την απασχόληση, πιστεύει.
Τα δάση καλύπτουν περισσότερα από 155 εκατομμύρια εκτάρια (37%) της Ευρωπαϊκής γης των 27 και περισσότερα από 21 εκατομμύρια εκτάρια καλύπτονται από άλλες δασικές εκτάσεις.
Ωστόσο, η Επιτροπή πιστεύει πως υπάρχει σαφής δυνατότητα να εντείνει την αξιοποίηση της ενέργειας των δασών καθώς μόνο το 70% της ετήσιας ανάπτυξης των δασών έχει συγκομισθεί, με ένα 42% να χρησιμοποιείται για την ενέργεια.
Πρόσθετα, η καύση ξύλου θεωρείται ότι είναι σε μεγάλο βαθμό ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα, εάν τα δάση καλλιεργούνται με βιώσιμο τρόπο, γεγονός που το καθιστά μια ευπρόσδεκτη εναλλακτική λύση έναντι στο πετρέλαιο και στον άνθρακα στις αγροτικές περιοχές.
Ένα άλλο πλεονέκτημα της βιομάζας είναι ότι μπορεί να αποθηκεύεται άμεσα και να αξιοποιείται για χρήση ανά πάσα στιγμή, σε αντίθεση με την αιολική ή ηλιακή ενέργεια που πρέπει είτε να καταναλωθεί άμεσα είτε να μετατραπεί προκειμένου να αποθηκευτεί.
Η βιοενέργεια των δασών για την αύξηση της στήριξης στην ΚΓΠ
Ενώ η δασική πολιτική είναι πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα, η δασική στρατηγική της ΕΕ και το σχέδιο δράσης που εγκρίθηκε το 2006, τόνισε το ρόλο της δασοκομίας στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης.
Το κύριο όργανο της ΕΕ στον τομέα της δασοκομίας είναι το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης(EAFRD), το οποίο αποτελεί μέρος του δεύτερου πυλώνα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής(CAP). Το ταμείο περιλαμβάνει ήδη μέτρα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη της βιοενέργειας από τα δάση και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Αγροτικής Ανάπτυξης που φροντίζει για την υλοποίηση των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης του μπλοκ έχει μια κοινή θεματική Πρωτοβουλία για τη δασοκομία.
Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει δασική βιομάζα για την παραγωγή ενέργειας ως ένα από τα ειδικά θέματα της, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη θέρμανση σε τοπική κλίμακα.
Η πρόταση της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ για την περίοδο μετά το 2013, που θα κατατεθεί στις αρχές του επόμενου μήνα, πρόκειται να συμπεριλάβει περισσότερα μέτρα για τα δάση στο πλαίσιο της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης της ΕΕ και μέτρα που είναι διαθέσιμα για τα κράτη-μέλη που επιθυμούν να θέσουν ως προτεραιότητά τους τα δάση και την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Τα τρέχουσα μέτρα της EAFRD μπορεί να χρησιμοποιηθούν για παράδειγμα, για να στηρίξουν τη μικρής κλίμακας επεξεργασία του ξύλου (ροδέλες, σφαιρίδια) σε πολύ μικρές επιχειρήσεις. Οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν επίσης να δεχθούν στήριξη για να παράγουν ανανεώσιμη ενέργεια από δασική βιομάζα για τοπική ηλεκτρική ενέργεια και θέρμανση.
Λαμβάνοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού και λειτουργίας
Αναμένοντας το μέλλον της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ για την περίοδο 2014-2020. οι φορείς χάραξης της πολιτικής αναζητούν τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να αξιοποιηθεί η πενιχρή χρηματοδότηση της εε για την υποστήριξη των δασών ως βασικής πηγής βιοενέργειας.
Ο Juha-Matti Markkola, υπάλληλος στο Φινλανδικό Εθνικό Αγροτικό Δίκτυο, δήλωσε στη EurActiv ότι η προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στις αλυσίδες εφοδιασμού και στη λειτουργία προκειμένου να «διασφαλιστεί ο εφοδιασμός» ξυλώδους βιομάζας στην παραγωγή ενέργειας.
Σχεδόν το 80% της Φινλανδίας καλύπτεται από δασική έκταση και η χώρα είναι στα έμπροσθεν όταν πρόκειται για τη χρήση βιομάζας ξύλου για την παραγωγή ενέργειας. Ο Markkola δήλωσε πως οι τοπικές κοινότητες της Φινλανδίας χρησιμοποιούν ήδη μικρής κλίμακας σταθμούς παραγωγής θερμικής ενέργειας που χρησιμοποιούν ροκανίδια για τη θέρμανση σχολείων και δημοσίων κτιρίων σε ολόκληρη τη χώρα
Ωστόσο αυτό είναι δυνατό μόνο χάρη σε εκτεταμένες επενδύσεις στην ανάπτυξη και στη δημιουργία αλυσίδων εφοδιασμού που είναι απαραίτητα για τη χρήση της δασικής ενέργειας. «Θα πρέπει κάποιος να κόψει τα ξύλα από τα δάση, κάποιος άλλος να τα μεταφέρει στο εργοστάσιο και ακόμη ένας επιχειρηματίας να λειτουργήσει τη μονάδα,» συνόψισε ο Markkola.
Ο Markkola προτείνει διοχέτευση χρηματοδότησης από την EAFRD προκειμένου να ενισχύσει ομάδες επιχειρήσεων που εμπλέκονται στην εφοδιαστική αλυσίδα βιοενέργειας από ξύλο. Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει τη σημασία στήριξης των καινοτομιών, γεγονός που θα ενισχύσει την αποδοτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Όμως οι τεχνικές καινοτομίες είναι σημαντικές επίσης επειδή οι συνθήκες συγκομιδής ξύλου μπορούν ορισμένες φορές να αποτελούν πρόκληση, δήλωσε, αναφερόμενος σε δύσκολες εκτάσεις, όπως έλη, υγρότοπους ή ορεινές περιοχές.
Η επικοινωνία, η κατάρτιση και οι συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ιδιοκτήτες δασών ως προς την πιθανότητα βιοενέργειας αποτελεί μεγάλη ανάγκη, πρόσθεσε.
Για τον Markkola η τρέχουσα κυρίαρχη πολιτική πρόκληση της πολιτικής της βιωσιμότητας και της κλιματικής αλλαγής αντιπροσωπεύει «ένα μεγάλο δυναμικό για τις αγροτικές περιοχές». Η βιοενέργεια των δασών είναι μια «μεγάλη επιχείρηση» για τις αγροτικές περιοχές, είπε, καθώς οι αλυσίδες εφοδιασμού δημιουργούν θέσεις απασχόλησης και χρηματοδοτούν τις αγροτικές κοινότητες.
Και ανάλογα με την περιοχή, ανέφερε πως η τιμή των καυσίμων από ξύλο είναι ήδη ανταγωνιστική με τις άλλες συμβατικές μορφές ενέργειας. Το γεγονός αυτό αληθεύει σε περιοχές που ειδάλλως θα ήταν εξαρτημένες από το πετρέλαιο θέρμανσης, πρόσθεσε, αναφερόμενος στην αύξηση της τιμής των ορυκτών καυσίμων.