Πλήρη επιβεβαίωση του ρεπορτάζ του www.energia.gr την
περασμένη εβδομάδα από την Άγκυρα (16/9 –βλ. εδώ) που αναφέρετο στις πιέσεις
της Ουάσινγκτόν προς την κυβέρνηση Ερντογάν για αυτοσυγκράτηση στην κρίση
σχέσεων που έχει δημιουργήσει η Τουρκία με αφορμή τις έρευνες για φυσικό αέριο
που ξεκίνησε πρόσφατα η Κύπρος, προσφέρουν οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών. Πιο συγκεκριμένα από την περασμένη Κυριακή (18/9) βρίσκεται στην Άγκυρα ο
«τσάρος» της αμερικανικής αντικατασκοπίας, επικεφαλής των υπηρεσιών ασφάλειας
των ΗΠΑ (DNI) Τζέιμς Κλάπερ, σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης της διπλωματικής
κρίσης μεταξύ Τουρκίας, Κύπρου και Ισραήλ.
Παρά την άκρα μυστικότητα που καλύπτει την επίσκεψη του κ.
Κλάπερ, σε δημοσίευμα της η καλά πληροφορημένη ισραηλινή ιστοσελίδα DEBKA
αναφέρει ότι σε συνάντηση που είχε ο Αμερικανός αξιωματούχος με τον υπουργό
Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλού την Κυριακή, ο Τούρκος υπουργός προειδοποίησε ότι
τα στοιχεία που θα συλλέγονται από τον σταθμό ραντάρ της Μαλάτειας, στο πλαίσιο
του νατοϊκού προγράμματος ανάπτυξης αντιπυραυλικής ασπίδας, δεν θα μεταδίδονται
στο Ισραήλ, εμποδίζοντας την ομαλή λειτουργία του συστήματος. Οι συζητήσεις που είχε ο κ. Κλάπερ με στελέχη
της τούρκικης υπηρεσίας αντικατασκοπίας ΜΙΤ και με μέλη του γενικού επιτελείου
της χώρας, περιστράφηκαν γύρω από την ανάπτυξη των συστοιχιών νατοϊκών ραντάρ,
αλλά και την αντιμετώπιση της κουρδικής αυτονομιστικής οργάνωσης PKK. Η
Αμερικανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα εκφράσει την μεγάλη δυσφορία της με τα
σχέδια της Άγκυρας για εισβολή στο Βόρειο Κουρδιστάν για δήθεν έλεγχο του ΡΚΚ.
Σύμφωνα, με επιβεβαιωμένες πληροφορίες ο πραγματικός λόγος
της επίσκεψης Κλάπερ στην Άγκυρα αφορούσε την πρόληψη ένοπλης σύρραξης στη
θάλασσα και τον αέρα μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Τουρκίας και Ισραήλ, με αφορμή την
έναρξη των ερευνητικών γεωτρήσεων στην Κυπριακή ΑΟΖ από την Αμερικανική
πετρελαϊκή εταιρεία Noble Energy. Η αποστολή Κλάπερ στην Άγκυρα συνδέεται
επίσης με την προοπτική κατάθεσης αιτήματος εισόδου της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ ως
ανεξάρτητο κράτος. Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει στο μεταξύ δώσει διαταγές στο
πολεμικό ναυτικό της χώρας του να αποκλείσει τα ισραηλινά πολεμικά πλοία σε ζώνη
12 μιλίων
από τις ακτές του Ισραήλ, αλλά και να απαιτήσει τον αφοπλισμό κάθε ισραηλινού
πλοίου, που θα εξέρχεται της ζώνης αποκλεισμού. Στόχος του Ερντογάν είναι να εντυπωσιάσει τον Παλαιστίνιο πρόεδρο
Αμπάς, επιδεικνύοντας την τουρκική αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση της
ισραηλινής διπλωματικής ακαμψίας.
Διπλωματικές πηγές στην Ουάσινγκτον επισημαίνουν ότι η
αποστολή Κλάπερ στην Τουρκία αποτελεί ίσως την ύστατη προσπάθεια των ΗΠΑ να
επαναφέρουν την Τουρκία στην σωστή οδό και να κλείσουν μια σειρά από ανοικτά
μέτωπα και αντιπαραθέσεις που πάνε πίσω
στο 2003 όταν η τότε τουρκική κυβέρνηση είχε εμποδίσει τα στρατεύματα των ΗΠΑ
να διέλθουν μέσω τουρκικών εδαφών με στόχο την βόρεια προσπέλαση στο Ιράκ. Ο
Τζέιμς Κλάπερ είχε λάβει εντολή από τον Λευκό Οίκο να προειδοποιήσει την
κυβέρνηση Ερντογάν ότι εάν προχωρούσε στην απειλή της για στρατιωτική εμπλοκή στον χώρο πέριξ του
γεωτρύπανου στο οικόπεδο 12 με την αποστολή εκεί αεροναυτικών δυνάμεων, οι ΗΠΑ
θα προχωρούσαν άμεσα σε αντίμετρα με αποκλεισμό της Τουρκίας από την
αντιπυραυλική ασπίδα. Τέλος, ο κ Κλάπερ
υπενθύμισε και στην παρουσία του 6ου Αμερικανικού Στόλου στην Μεσόγειο, πλοία
του οποίου παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και μπορούν , εάν χρειασθεί να
ευρίσκονται στην επίμαχη περιοχή, εντός 12 ωρών.
Εν τω μεταξύ και παρά τις τουρκικές προκλήσεις, οι έρευνες
της Noble Energy προχώρησαν χθες στο δεύτερο στάδιο της γεώτρησης για φυσικό
αέριο στο οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ με το γεωτρύπανο να φθάνει στα 900 μέτρα. Όπως ανέφερε ο
Διευθυντής της Υπηρεσίας Ενέργειας του
υπουργείου Εμπορίου κ. Σολ. Κασίνης, τα αποτελέσματα από τις έρευνες αναμένεται
να διαφανούν σε 2-3 μήνες.
Το θέμα ετέθη και χθες στο άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο
Ενέργειας των 27 στην Πολωνία από την Κύπρια υπουργό Εμπορίου και Βιομηχανίας
κ. Πραξούλα Αντωνιάδου. Η κ. Αντωνιάδου τόνισε ότι προϋπόθεση για να ανοίξει το
κεφάλαιο της ενέργειας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την
Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η συμμόρφωση της Άγκυρας με τις ευρωπαϊκές της
υποχρεώσεις και ο σεβασμός των κυρίαρχων δικαιωμάτων της Κύπρου,
περιλαμβανόμενης της σύναψης διμερών συμφωνιών, καθώς και τα δικαιώματα που
προκύπτουν από την Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι, τέλος, η πολιτική σημασία των δηλώσεων
της Αμερικανίδας Υπουργού Εξωτερικών, Χίλλαρυ Κλίντον προς τον Τούρκο ομόλογό της,
Αχμέτ Νταβούτογλου, στην επίσημη συνάντησή τους, στη Νέα Υόρκη, στις αρχές της εβδομάδας.
Συγκεκριμένα, η κ. Κλίντον ξεκαθάρισε προς τον Τούρκο ΥΠΕΞ ότι στηρίζει το δικαίωμα
της Κυπριακής Δημοκρατίας να πραγματοποιεί έρευνες υδρογονανθράκων, οι οποίες
δεν θα πρέπει να συνδέονται με τις συνομιλίες για το Κυπριακό.