Μια σοβαρή κρίση πλήττει την
Ευρώπη: σε αυτή τη διαπίστωση συναινούν όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής
Ένωσης (ΕΕ) κι είναι ένα από τα λίγα πράγματα στα οποία συμφωνούν. Όσον
αφορά τους ενδεδειγμένους τρόπους αντιμετώπισής της, κυριαρχεί η
διστακτικότητα. Κι όμως, τώρα είναι η ώρα, περισσότερο από ποτέ, να
αναλάβουν οι πολιτικοί τα ηνία από τις αγορές.
Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό;
Αδιαμφισβήτητα η απάντηση κρίνεται εν πολλοίς από τις γαλλογερμανικές
σχέσεις. Στο παρελθόν ο γαλλογερμανικός άξονας έπαιξε το ρόλο της
«ατμομηχανής» της Ευρώπης και καθόρισε τις εξελίξεις σε πολυάριθμες
κρίσεις του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Σήμερα όμως; Ασφαλώς οι Νικολά Σαρκοζί (NicolasSarkozy) και 'Ανγκελα Μέρκελ (AngelaMerkel)
πολλαπλασιάζουν τις μεταξύ του συναντήσεις, στο
πλαίσιο των οποίων δεν παραλείπουν να αλληλοσυγχαίρονται για τη δήθεν
αποφασιστικότητά τους. Αλλά τα πολιτικά αποτελέσματα λείπουν. Δεν
ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις.
Μετά την τελευταία τους σύνοδο
στο Παρίσι, οι δύο ηγέτες διακήρυξαν την
ανάγκη εγκαθίδρυσης μιας
ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης που θα ενισχύσει το
συντονισμό της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής εντός της
ευρωζώνης. Ήταν αυτό ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση· ένα μικρό
βήμα, ασφαλώς (η προσέγγισή τους πηγάζει από μια διακυβερνητική λογική
μάλλον, παρά από την προοπτική της ομοσπονδιακής Ευρώπης. Στην
πραγματικότητα, η πρόταση Σαρκοζί-Μέρκελ
εισηγείται μια μεταφορά ισχύος από τα εθνικά κοινοβούλια προς τις
κυβερνήσεις). Αν όμως θέλουμε να βγούμε από την τρέχουσα οικονομική και
πολιτική κρίση, χρειάζεται περισσότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Είναι
ανάγκη να υπάρξει μια πραγματική ευρωπαϊκή οικονομική κυβέρνηση, που θα
εντάσσεται στην «ευρωπαϊκή
επιτροπή»
(Κομισιόν) και θα λογοδοτεί στους ευρωβουλευτές της ευρωζώνης. Αυτή η
νέα φάση της ευρωπαϊκής οικοδόμησης, με περισσότερη πολιτική ενότητα σε
ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι απαραίτητη. Η τρέχουσα κρίση αποδεικνύει πως το
κοινό νόμισμα δεν είναι λειτουργικό χωρίς κοινή οικονομική πολιτική.
Δεν αμφιβάλλω διόλου πως οι Φρανσουά
Μιτεράν (FrançoisMitterrand) και Χέλμουτ Κολ (HelmutKohl)
θα είχαν αναγνωρίσει ποια είναι η ενδεδειγμένη οδός
προκειμένου να ξεφύγουμε από όσα μας απειλούν.
Η ιστορία δεν πρόκειται να
θαυμάσει ούτε τη διορατικότητα, ούτε το θάρρος των Σαρκοζί
και Μέρκελ. Ακόμα και τα δειλά
θετικά βήματα που
προτείνουν, δεν τα υλοποιούν. Λίγες μόλις μέρες μετά την εξαγγελία της
κοινής οικονομικής διακυβέρνησης, ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης
μας εξήγησε πως ο γερμανικός όρος «wirtschaftsregierung» («οικονομική διακυβέρνηση») που
αναφερόταν στο κοινό
ανακοινωθέν, ήταν στην πραγματικότητα μεταφραστικό λάθος. Αυτό που μας
προτεινόταν, δεν ήταν στην πραγματικότητα παρά μια μορφή «ενισχυμένης
συνεργασίας».
Αυτή η νέα υπαναχώρηση δεν ήταν
παρά μια ακόμα έκφραση της δειλίας της καγκελαρίου, που αποδυναμώνεται
ολοένα από τις κατηγορίες των συμμάχων της στον κυβερνητικό συνασπισμό
–του συντηρητικού
κόμματος CSUτης
Βαυαρίας, των φιλελεύθερων
του FDP, αλλά ακόμα
και χριστιανοδημοκρατών
από τη CDU. Γίνεται
αντικείμενο επικρίσεων στο ίδιο της το στρατόπεδο, ενώ παράλληλα η CSUκαι το FDPμοιάζει να διστάζουν
να
κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο προκειμένου να βοηθηθεί η Ελλάδα και να
διασωθεί το ευρώ. Έτσι φτάνουμε σε μια πολιτική κατάσταση εξόχως
παράλογη: η καγκελάριος κατόρθωσε να
υπερψηφίσει το πρόγραμμα διάσωσης της
Ελλάδας από την «μπούντεσταγκ» αποκλειστικά χάρη στο αίσθημα
ευθύνης της αντιπολίτευσης -των «πράσινων»
και των σοσιαλδημοκρατών.
Η γαλλογερμανική «ατμομηχανή»
της Ευρώπης έχει πάθει βλάβη. Η γερμανική κυβέρνηση δε διατηρεί επαρκώς
στενές σχέσεις με τη Γαλλία, το σημαντικότερο πολιτικό και οικονομικό
μας εταίρο. Χρειάζεται να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή ενοποίηση· είναι
περισσότερο απαραίτητο από ποτέ να ξαναπάρει μπρος η γαλλογερμανική
μηχανή.
(από Le Monde, 30-09-2011/www.ppol.gr)