Καταλυτική Προειδοποίηση

Ο θρίαμβος της Μέρκελ κράτησε μόνον λίγες ώρες, καθώς η δημοσιοποίηση της πιθανότητας, μετά την παρέλευση ενός τριμήνου, να υποβαθμισθούν όλες οι χώρες με αξιολόγηση ΑΑΑ από τη S&P, πρώτον, ενθαρρύνει νέο κύμα πιέσεων των αγορών μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Παρασκευής και, δεύτερον, αποδομεί την ευρωπαϊκή στρατηγική του Βερολίνου συνολικά.

Το μήνυμα είναι σαφές και δεν επιδέχεται παρερμηνείες: Αν δεν δοθεί στην ΕΚΤ η δυνατότητα να λειτουργήσει ως «ύστατος δανειστής», με το να εγγυηθεί το σύνολο του δημόσιου χρέους της Ευρωζώνης, το «πράσινο φως» για την υποβάθμιση των χωρών με ΑΑΑ θα έχει ανάψει και το κόστος του δανεισμού όλων των χωρών-μελών της Ευρωζώνης θα πάρει ξανά την ανιούσα.

Μαζική υποβάθμιση των χωρών με ΑΑΑ σημαίνει το τέλος της δυνατότητας του Προσωρινού Μηχανισμού EFSF να δανείζεται φθηνά και κατά συνέπεια ακύρωση της όποιας απόφασης για ενίσχυσή του, ώστε να μπορεί να καλύψει την ανάγκη διάσωσης χωρών του μεγέθους της Ιταλίας και της Ισπανίας.

Χωρίς την ομάδα χωρών ΑΑΑ ακυρώνεται σε μεγάλο βαθμό το σενάριο αναδίπλωσης της Γερμανίας σε μία «μικρή Ευρωζώνη», στην περίπτωση που δεν μπορέσει να επιβάλει την αυστηροποίηση που προωθεί στους «27» της Ε.Ε., στους «17» της Ευρωζώνης ή σε μία πλειοψηφική ομάδα προθύμων της τελευταίας.

Επιπλέον, όσοι έβλεπαν τη σύμπλευση ή και την υποταγή τους στις επιλογές του Βερολίνου ως εγγύηση για τη διατήρηση της κορυφαίας βαθμολογίας από τους οίκους αξιολόγησης θα έχουν τώρα κάθε λόγο να μέμφονται την αδιαλλαξία της Μέρκελ.

Τέλος, μία Ευρωζώνη χωρίς χώρες-μέλη με αξιολόγηση ΑΑΑ σημαίνει πλήρη απορρύθμιση του προσδιορισμού του κόστους δανεισμού, που μέχρι στιγμής καθοριζόταν ως απόκλιση σε σχέση με το σταθερό κόστος των χωρών με την κορυφαία βαθμολόγηση.

Για πολλοστή φορά στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία η Γερμανία πήρε το μήνυμα ότι δεν αρκεί η υποταγή της ηπειρωτικής Ευρώπης, δεν αρκεί η εξουδετέρωση της Γαλλίας για την εγκαθίδρυση της παντοδυναμίας της, για την επιβολή στο παρελθόν μιας γερμανικής Ευρώπης και σήμερα μιας γερμανικής Ευρωζώνης.

Σήμερα, σε πρώτο πλάνο, το ερώτημα είναι πόσες χώρες-μέλη της Ευρωζώνης θα αντέξουν -χωρίς μακρόχρονη βουτιά στην ύφεση με τη συνεπακόλουθη κοινωνική ανάφλεξη και πολιτική αποσταθεροποίηση- τη σκληρή περιοριστική πολιτική που προωθεί το Βερολίνο.

Το πραγματικό ερώτημα είναι άλλο: Για πόσο καιρό η Γερμανία θα έχει την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να αξιοποιήσει τη δημοσιονομική κρίση των εταίρων της για να κατοχυρώσει την απροσχημάτιστη ηγεμονία της στην Ευρωζώνη;

Στα τέλη του περασμένου μήνα, η Γερμανία πήρε την πρώτη προειδοποίηση όταν δεν μπόρεσε να δανεισθεί με το σύνηθες χαμηλό κόστος. Σήμερα, στις παραμονές μιας Συνόδου Κορυφής, στην οποία προσερχόταν με τη απειλή ότι εάν συναντήσει αντιρρήσεις θα κινηθεί εξωθεσμικά με συνασπισμούς προθύμων, απειλείται με απώλεια της κορυφαίας αξιολόγησης ΑΑΑ.

Με τα παραπάνω δεδομένα, η μικρή περίοδος χάριτος που διασφάλισε η παροχή δολαριακής ρευστότητας στην Ευρωζώνη μετά τη σχετική πρωτοβουλία της Fed και των άλλων κεντρικών τραπεζών πριν από μία βδομάδα φαίνεται ότι θα είναι πιο βραχύβια από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί.